RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI - Deneme Sınavı - 12

Radyo programı için gerekli araştırmanın türü ve kapsamı programın konusuna ve radyonun yayın amacına göre farklılık gösterir. Radyo oyunları, belgeseller, haber programları, konulu programlar yoğun araştırma gerektiren programlardır. Eğlence ve müzik programlarında da planlama ve zamanlama çok önemlidir. Her programın kendine özgü planlaması yapılır. Programcı bu aşamada bir araştırma planı oluşturmalıdır. Programcı zamanını iyi kullanmalıdır. Düşüncelerini sıraya koymalı ve soruları sınıflandırmalıdır. Araştırma planı hazırlamak için programcı öncelikle şu sorulara yanıt aramalıdır:

Bant yayını yöntemi ile hazırlanan programlarda son aşama kurgudur. Kurgu, ulusal ya da büyük radyo istasyonlarında teknisyenler tarafından yapılırken çok az kişi ile yayınlarını sürdüren özel radyolarda programcı tarafından yapılmaktadır. Ses kurgusu için özel olarak hazırlanmış kurgu programlarından yararlanılabilir. Kurgu ile programı oluşturan müzik, röportaj, efekt gibi unsurlar bir araya getirilir. Programcı programını önce kendi kafasında kurgular. Kurguda programcı, öncelikle nasıl bir program istiyorsa bunu kendi kafasında kurgulamalıdır. Kurgu ile yanlış sözcükler, gereksiz tekrarlar atılabilir. Kurgu sırasında da asıl sorumluluk ve karar verme yetkisi programcıya aittir. Programcı ne istediğini bilir ve kurgu sırasında teknik sorumluyu yönlendirir. Bu aşamada da spiker, programcı ve teknisyen birlikte çalışır. Programcı seslendirmenin ve kurgunun her aşamasında programın amacı doğrultusunda ekibi yönlendirir. Kurgu programı ile varsa önce spikerin yanlışları çıkartılır. Sonrasında programı oluşturan müzikler, röportajlar ve efektler programcının istediği sıra ile ardı ardına eklenir. Kurgusu biten program, programcı tarafından bir kez dinlenir. Teknik ve içerik açısından bir hata olup olmadığı kontrol edilir. Artık program yayına hazırdır.

Radyo programının dinlenebilmesi için öncelikle dinleyicinin ilgisini çekmeyi başarabilmesi gerekir. Dinleyicinin ilgisini çekebilmek için her şeyden önce programcı bilgisini ve yaratıcılık yeteneğini iyi kullanabilmeli ve metni akıcı bir şekilde hazırlamalıdır. İyi bir program için en temel öge iyi planlanarak ve yaratıcı bir biçimde yazılmış program metnine ihtiyaç vardır. Programın dinleyici ile buluşabilmesi için en temel kural, radyo dinleyicisini geniş ve tanımsız bir kitle olarak düşünülmemelidir. Programcı radyoyu dinleyen herkesin bir birey ve büyük bir olasılıkla da yalnız olduğunu düşünerek dinleyiciye seslenmelidir. Pek çok kitle iletişim aracına maruz kalan günümüz insanı radyoyu yalnız kaldığı anlarda   122 ve günlük yaşamına eşlik etmesi için kullanmaktadır. Radyonun bireyin en yakın dostu olmaya aday en önemli araç olduğunu da göz önünde bulunduran programcı, program konusunu metne dökerken, ilgi çekmek, merak uyandırmak, ortak ilgilere değinmek, canlılık sağlamak, güldürüye başvurmak, samimi olmak ve dilin kullanımına özen göstermek gibi başlıca özelliklerden yaralanır.

Öneri formu hazırlama aşamasında konunun hangi dinleyici kitlesine, nasıl bir biçimde ve ne kadar süre ile yapılacağına ilişkin kararlar netleştirilir. Genel olarak araştırmalar yapıldıktan sonra olası programın bütçesi belirlenir ve program taslağı hazırlanır. Hazırlanan program taslağı ayrıntılandırılarak bir program önerisine dönüştürülür. Program önerisini değerlendirecek ya da onaylayacak kişiler radyo istasyonunun yapısına göre farklılaşır. Program önerisi kabul edilirse programcı hazırlamaya başlar. Ticari radyo istasyonlarında, programın dinleyicinin ilgisini çekip çekemeyeceği, program önerisi hazırlarken dikkate alınan en temel ölçüttür. Program öneri formu hazırlanırken kaç dakika olacağı önceden belirlenir. Süreyi hesaplarken programın amacını ve biçimini göz önünde bulundurmak gerekir. Öneri formu hazırlanması sırasında programın bütçesini hazırlamak gerekir. Program öneri formunda programa dair şu özellikler yer alır: Program öneri formunda programın adı, türü, alt türü, konusu, amacı, yayın dili, adedi, yayın yeri, yapım özellikleri, tahmini bütçe, yayın dönemi, periyodu, yayın günü, yayın saati ve süresi belirtilmelidir. Ayrıca program öneri formunda; programın yapım özellikleri nelerdir?, Canlı mıdır?, Banttan mıdır?, Tek midir?, Dizi midir?, Blok mudur?, Kaç kişi katılacaktır?, Ne gibi ögeler bulunacaktır?, bunlar açıklanır. Sonrasında ise programın içeriğindeki konular anlatılmalıdır. Hafta hafta programda neler anlatılacağı genel olarak belirtilir. Tek program ise daha ayrıntılı bir biçimde programın içeriği metne dökülmelidir.

Hz simgesiyle gösterilen ve bir saniyede bir titreşim yapan devirli bir olayın frekansına eşit olan frekans birimi