RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI - Deneme Sınavı - 10

Teknoloji sayesinde radyo için yapılan röportajlar sadece stüdyoda yapılmak zorunda değildir. Çok gelişmiş ses kayıt cihazları ve kurgu programları stüdyo dışında da yapılan röportajları yayının kalitesini bozmadan yapılmasına olanak sağlamaktadır. Konukların stüdyoya gelemedikleri durumlarda bu yönteme başvurulur. Kimi zaman konuğun kendi doğal ortamından seslerin de konuyu canlandırması ve renkli kılması düşünüldüğünde kişiler ile kendi ortamlarında röportajlar yapmak daha da anlamlı olmaktadır. Bu gibi durumlarda yapılan röportajlara mekân röportajları denir

Radyo programcısı, radyo istasyonunun en temel kişisidir. Programcı radyonun dinleyicisi ile arasındaki en önemli bağıdır. Radyo istasyonunu, dinleyici, sevdiği programcıyı dinlemek için takip eder. Bazı dinleyiciler, programcı ile birlikte radyo istasyonunu da değiştirir. Radyo programcısı hangi istasyona giderse, dinleyici o istasyonu dinlemeyi tercih eder. Programcı radyonun kalbidir, dinlenmesini sağlayan kişidir. Programcının, ses teknisyeninin, müzik direktörünün, spikerin ve haber muhabirlerinin bilikte çalışması ile radyo programları dinleyiciye ulaşır. Ancak programın yapımından doğrudan sorumlu kişi programcıdır.

Programcı, yaratıcı olmalıdır. Çünkü yayın süreklilik ister. Bu sürekliliğin ise izlenebilme koşulu vardır. Her yeni programın aynı ilgi ile izlenmesi gerekir. Bu da, yeni düşüncelerin ortaya çıkmasını, bir başka deyişle yaratıcılığı gerektirir. Alışılagelmiş program kalıplarının, aynı bilgileri vermesi izleyiciye bıkkınlık getirebilir. Programın yaratıcı olması onun izleme (dinleme) şansını arttırır.

Programcı, iyi bir araştırmacı ve gözlemci olmalıdır. Araştırma yapmasını bilmek, hangi bilgiye nasıl ulaşacağını ve kimlerle görüşmesi gerektiğini bilmek programcının en önemli özelliğidir. Programcı aynı zamanda bir gazeteci merakına ve araştırmacı ruhuna sahip olmalıdır. Çevrede olup bitene karşı duyarlı ve gözlemci olarak bakmayan kişinin iyi programcı olacağı pek söylenemez.

Programcı, programında nesnel (objektif) ve yansız olmalıdır. Programcının siyasal bir görüşü, inançları olabilir. Ancak,programında kendi görüşlerini öne çıkartmamalı, tek yanlı olarak göstermemelidir. Olayları nesnel ölçüler içinde, gerçekçi olarak yansıtmalıdır.

Programcı, grup çalışması yapabilmelidir. Programlar genellikle bir ya da iki kişi tarafından üretilir gibi algılanabilir. Program yapımında, programcı tüm çalışmalarında, teknisyeninden yöneticisine, spikerinden metin yazarına, röportaj yaptığı kişiye ya da program malzemesini sağlayacağı kişiye kadar pek çok kişi ile ilişki içerisindedir. Bu nedenle programcı takım çalışması içerisinde çalışabilmelidir.

Programcı, yasaları, yayın kurumunun ilkelerini iyi bilmelidir. Yayın ilkeleri kurumun hedeflerini ve amaçlarını şekillendiren kimliğini ortaya koyan metinlerdir. Hiç bir yayın kurumu ve hiç bir devlet kendini kötüleyen, gerçekleri çarpıtan, yanlış yönlerdirmelere neden olan bir mesajın yayımlanmasını istemez. Ne gibi hususların istenmediği yasalarda, ya da o kurumun çalışması ile ilgili yönetmeliklerde, ilkelerde saptanmıştır.

Sosyal bir varlık olarak insanoğlu gündelik yaşamında çevresiyle iletişim kurabilmek için konuşmak zorundadır. Konuşma, insanın karşısındaki kişi ya da kişileri etkilemek amacıyla ses kaslarının hareketliliğinden doğan, ses dalgalarının oluşturduğu psiko-fizyolojik bir süreçtir.

Ses bir varlığın kendini ifade biçimidir. Ses bir ezgidir. Ses konuşan kişiyi ele verir. Ses, sözlü ifadeye fiziksel destek veren ayrıcalıklı bir iletişim aracıdır. Konuşmak ve sesi kullanmak zihinsel olduğu kadar, belirli kasların kullanımını içeren fiziksel bir harekettir.

Toplum içinde farklı görüşlerden, farklı inançlardan, farklı kültürden insanları barındırır. Bu farklı özellikleri taşıyan gruplar her zaman uyum içinde değildir.Farklılıklar çatışmalara neden olabilir. Ortaya çıkan her çatışma doğrudan ya da dolaylı toplumu ilgilendirir.

Radyo haberciliğinin televizyon, gazete ya da internet üzerinden yayınlanan haberlere göre üstünlükleri vardır. Radyo haberini takip etmek için okuma yazma bilmek gerekmez. Ayrıca radyo haberi dinlerken başka bir işle rahatlıkla uğraşabilir. Haberci açısından bakıldığında ise radyo haberi kolaydır. Çünkü istenildiği taktirde  muhabir olay yerinden anında cep telefonu ile bile yayına bağlanıp olanları aktarabilir. Bunun için ayrı bir teknolojiye ya da zamana ihtiyaç duyulmaz.

Radyo istasyonları ulusal, bölgesel, yerel ve uluslararası olmak üzere dörde ayrılır.

Radyoda haberciliği bilen, haberi yazan ve sunan kişilere editör spiker denir. Doğru cevap E'dir.