RADYO VE TELEVİZYON İŞLETMECİLİĞİ - Deneme Sınavı - 5

Seçeneklerin tamamı tekrar yayınlar ile ilgilidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yayın akışı stratejilerinin başında eğlence programlarının oranlarını artırmak gelir. Rekabet, “eğlence” programlarını artırmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Kamu hizmeti yayıncılarının stratejileri arasında ticari
rakiplerini etkileyecek ve programlara harcanan parayı haklı gösterecek sayıda izleyicisi olan program sunmak hedeflenmektedir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Seçeneklerin tamamı yayın akışı stratejileridir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yayın dönemi” kanalın belirlediği bir yıldaki yayın periyodunu ifade eder. Yeni yayın dönemleri Eylül-Ekim gibi başlayıp, Haziran-Temmuz aylarında sona erer. Doğru yanıt B seçeneğidir.

“Yayın politikası” kanal sahipleri tarafından belirlenir ve bu kavram kanalın amaçları doğrultusunda izlenecek yol ve yöntemleri ifade etmek için kullanılır.

Programların temininde 4 yöntem vardır:
• Kurum içi yapımlar
• Kurum dışı yapımlar
• Dış kaynaklı programlar
• Ortak yapımlar

Doğru cevaplar D'dir.

Ellis, yayın akışını (Schedule) televizyonda son yaratıcı eylem olarak niteler ve “Programlar, televizyonun yapı taşlarıysa, yayın akışı her bir program bloğuna anlamını veren yapıyı tamamlayan mimarlıktır.” der.  Doğru cevap A'dır.

Kamu hizmeti yayıncılığı ilkeleri ilk kez BBC’nin ilk genel müdürü
John Reith (1889-1971) tarafından ortaya konmuştur. Doğru cevap B'dir.

Kamu tekelinin 1992’de kırıldığı ancak ticari kanalların çok başarılı olmadığı Norveç’te bile kamu televizyonları eğlence programlarına giderek daha çok yer vermektedir. İtalya, Fransa, Belçika, Finlandiya ve pek çok diğer ülkede kamu televizyonları, yayın akışlarında en çok izlenen zaman diliminde eğlence programlarına ağırlık vermeye başlamışlardır. Doğru cevap E'dir.

Yayın akışı stratejileri 10 başlık altında toplanmıştır:

İzleyici eğilimleri

Özel Günler

Yayın Kuşakları

Yeri Sabit Programlar

Yerli Yapım/Dış Kaynaklı Yapım Oranları

. Denge ve Çeşitlilik

Tekrar Yayınlar

Tutundurma

Koruma

Rakipleri İzlemek

Doğru cevap B'dir.

Sabah kuşağı, gündüz kuşağı, akşam kuşağı, gece kuşağında hedef kitle değişiklik gösterdiği için yayın akışları da bu zaman dilimlerindeki hedef kitleye göre tasarlanır. Doğru cevap C'dir.

Eastmen’in “miras faktörü” olarak  adlandırdığı bu strateji yayın akışlarında en sık kullanılan tutundurma yöntemidir. Doğru cevap C'dir.

Yayın akışlarında rakip kanaları izleyerek bu kanallarda yayınlanan programlara alternatif oluşturma ya da tezat oluşturma da önemli bir stratejidir. Doğru cevap A'dır.

Hedef kitle belirleyicileri, ulaşılmak istenen izleyici grubunun demografik özellikleri (cinsiyet, yaş, sosyo-ekonomik yapı vb.), eğitim düzeyi, varsayılan ilgi alanları, yaşadığı yer (köy, kent, bölge vb.) olabilir. Doğru cevap E'dir.

Radyo televizyon işletmeleri hizmet üretmektedirler ve bu üretimin her üretim gibi sürekli ve düzenli olması gerekir. Bu gereklilik, kitle iletişim araçlarının; belirlilik, süreklilik ve düzenlilik olan temel özellikleriyle de çakışmaktadır.

Özel Radyo-televizyon işletmeleri; devletin lisans verdiği ve denetlediği işletmelerdir. Özel işletmeler için ilk amaç kârdır. Bu amacın gerçekleşmesi, daha fazla izleyici ve dinleyiciye ulaşarak reklam gelirini en üst düzeye çıkarması ve bu faaliyetten en fazla karı sağlamasına bağlıdır.
Özel televizyon işletmelerinin gelirleri; öncelikle reklam, ilan ve kimilerinin de bunlara ek olarak abonelik ödentilerinden (sinema filmi ve futbol maçlarını yayınlayan kimi kanallar, abonelik sistemine örnek olarak verilebilir) oluşmaktadır.

Kamu işletmeleri, ekonomik olarak devlet tarafından desteklenen çoğunlukla özerk kuruluşlardır.

Radyo ve televizyon işletmelerinde planlamayı ve ona bağlı olarak da üretimi doğrudan etkileyen, izler kitlenin değerlendirilmesidir. Bu nedenle genellikle özel radyo televizyon işletmeleri nüfusun yoğun olduğu yerleşim yerlerine yönelik programları daha çok yapar. Kimi zaman da ekonomik seviyelerinin yüksek
olması ve reklam alıcıları olmaları nedeniyle küçük kitlelere yönelik programlarda yapılabilir.

Radyo ve televizyon işletmeleri üretim sürecindeyken, haber
ajansları, yapım şirketleri, yayın şirketleri, müzik kuruluşları gibi işletmelerle işbirliği içinde çalışmak zorundadır.

Yayın kuruluşları bazı programlarını yüksek maliyet, yapım zorluğu, eleman
azlığı gibi nedenlerle bağımsız yapım şirketlerine sipariş ederler. Böylece zamandan, paradan ve elemandan tasarruf ederler. Yapım şirketleri ile ilgili tercihin bir nedeni de kimi yaratıcı işlerin bu şirketler tarafından yapılıyor olmasıdır. Ulusal ve uluslararası yayın şirketleri ve dağıtımcılardan satın
alınacak programların yayın haklarıyla da yayın kuruluşları yayınlarını çeşitlendirebilirler. Kimi zaman da bu yayın kuruluşları ile ortak yapımlar yapabilirler. Müzik kuruluşları ile işbirliklerinde de telifli müzik eserlerini satın alarak yapacakları yapımlardaki müzikleri garanti altına almış olurlar.

Hedef ve amaçlarını belirlemiş olan radyo ve televizyon işletmeleri, genel yayın planlarını kuruluş amaçlarına bağlı olarak yaparlar. Genel çerçeveyi üst düzey yöneticiler (Siyasi güçler, işletme sahibi, yönetim kurulu, genel müdür v.b.) belirler.  Örneğin TRT’nin gerçekleştirmesi beklenen amaçlar, yasa ile
belirlenmiştir.

Genel yayın planları; en genel ve en uzun dönem için yapılan planlardır. Belirlenen yayın politikaları ışığında her yıl düzenli olarak yapılır.

Genel yayın planının ana çerçevesini bir yayın kalıbı oluşturur. Yayın kalıbı, çeşitli program türlerinin, yayın zamanının belirli kesimlerine, program izleyicilerinin istek ve gereksinimleri göz önünde tutulmak suretiyle oranı ve süresi düzenlenerek yerleştirilmesi işlemidir.