RADYO VE TELEVİZYON İŞLETMECİLİĞİ - Deneme Sınavı - 1

1. İzleyici eğilimleri
En önemli yayın akışı stratejisi hedef kitlenin tercihlerini dikkate alan ve hedef kitleye göre yapılan yayın akışı çalışmalarıdır. Hedef kitlenin demografik yapısı, tercihleri gibi bilgiler izleyici ölçümleri ile sağlanmaktadır.
İzleyici ölçümlerinin ortaya çıkışıyla birlikte televizyon kanalları “en yüksek izlenme oranını (reyting)” alma hedefine yönelmiş ve program stratejileri belirlenirken “reyting” almak amacı çok önemli hale gelmiştir. Bu ölçümler basit bir izleyici sayısı bildirmenin çok ötesine geçmiştir. Kullanılan örneklemin büyüklüğü ve tekniklerle izleyicilerin yaş, cinsiyet, sosyo- ekonomik statü, bölge, izlenme modeli vb. pek çok ayrıntı ölçülebilmekte ve kanallar bu bilgileri çeşitli karmaşık stratejileri için kullanmaktadır. Örneğin rakip kanalların daha çok kadın izleyiciye hitap ettiği varsayılan ve çok izlenen
dizilerinin karşına, erkek izleyiciyi hedef alan, ya da bu dizilerin izleyicisinden daha alt sosyo-kültürel kesimi hedefleyen yerli bir film konması ya da orta sınıf bir ailede çocukların tercihinin önemli olduğu varsayılarak çocukların hoşlanacağı bir programı yayınlamak gibi seçenekler uygulamaya koyulur. Örneğin Kanal D’de yayınlanan ve daha çok kadınlar tarafından izlenen “Öyle Bir Geçer Zaman Ki” adlı dizinin karşısına Show TV genç izleyiciyi ve çocukları hedef alan “Pis Yedili”yi yayınlarken TRT-1 tüm
aileyi hedefleyen komedi dizisi “Seksenler” ile rekabet etmektedir.

Radyo ve televizyon işletmeleri, kitle iletişim araçlarının temel işlevlerini yerine getirmek için kurulmuşlardır. Bilgilendirmek, eğitmek, haber vermek ve eğlendirmek bu işlevlerin en bilinenleridir.

Bütün televizyon kanallarının yayın akışlarında tekrarlar vardır. Bunun başta gelen nedeni, asıl yayın saatinde yayınlanan programı izlemeyen kitleyi bir başka saatte yakalamaktır. Tekrar yayınların başka bir amacı ise kanalın maliyetini düşürmektir. İzleyici kitlesinin daha az televizyon izlediği gece yarısından sabaha kadar yayın akışları tekrar programlardan oluşur.

Karlılıklarını arttırmak isteyen radyo ve televizyon işletmeleri daha fazla izleyiciye ulaşmak
zorundadırlar. Bu nedenle izlenmeyi arttıracak yaratıcı ve ilgi çekici programlar yapmak, daha güvenilir ve hızlı habere ulaşmak, izleyicinin ihtiyaçlarına cevap verecek içerikler yaratmak, bunları farklı platformlarda izleyiciye sunmak işletmelerin yayıncılıktaki temel hareket noktalarıdır. Bu nedenle üretim faaliyetlerini düzenlemek ve planlamak işletmeler için önemlidir. Devlet özel işletmelere ödenek sağlamaz.

Yayın Kuşakları
Sabah kuşağı, gündüz kuşağı, akşam kuşağı, gece kuşağında hedef kitle değişiklik gösterdiği için yayın akışları da bu zaman dilimlerindeki hedef kitleye göre tasarlanır. Örneğin sabahları henüz evden çıkmamış erkek izleyici de hedef kitle olarak düşünüldüğünden sabah gazete haberlerinin okunduğu vb. haber programları yerleştirilir. Öğleye doğru ev hanımlarının ağırlıklı olduğu izleyici için kadınlara yönelik programlar yerleştirilir.

Radyo televizyon işletmelerinin amacı tüketicinin istediği yayınları istenilen zamanda, sayıda ve sürede hazır bulundurabilmektir

TRT’nin gerçekleştirmesi beklenen amaçlar, yasa ile belirlenmiştir. Yasada “Türkiye’nin kalkınmasına ve çağdaş uygarlık düzeyine ulaşmasına, ülke  toplumunu eğiterek, bilinçlendirerek, birlik ve bütünlüğü sağlayarak yardımcı olmak için; eğitim, haber,
kültür, eğlendirme-dinlendirme işlevlerini gerçekleştirmek üzere kurulmuş bir kurumdur” denilmektedir.

Yayın planı ile ilgili olarak TRT'de ilk bilimsel çalışma 1975 yılında yapılmıştır.

İzleyicinin henüz bilmediği yeni bir programın tanınmasını ve tutunmasını sağlamak için de çeşitli stratejiler uygulanır. Yeni bir program çok izlenen bir programın arkasına yerleştirilerek, önceki programı izleyenlerin yeni programı izlemesi ve tanıması düşünülebilir.

Prime Time: 20:00-23:00 saatleri arasındadır. Bu kuşak izler kitlenin en yoğun olduğu kuşaktır.
Televizyonlar için en değerli kuşak olarak da adlandırılır.

Radyo televizyon işletmelerinde üretim sürecinde girdiler; bilgi, insan, finans, sermaye, endüstriyel kaynaklar, alt yapı harcamaları, kamu hizmetleridir.

Şifreleme: İzler kitlenin özelliklerini bilerek mesajı ona göre sembolize etmek olan şifreleme program üretim sürecidir. Programla ilgili araştırma yapılması, metin yazılması, görselleştirilmesi, kurgulanması, denetlenmesi bu aşamada gerçekleştirilir.

İşletme içindeki yapımcılardan öncelikle öneri istenir.

Proje dosyalarında senaryo başta olmak üzere, mekan, çekim ekibi, oyuncu kostüm-aksesuar, teknik donanım listeleri ile zamanlama, sözleşmeler ve bütçe bulunur.