RADYO VE TELEVİZYON HABERCİLİĞİ

Canlı Yayın: Radyo ve televizyonda, izleyicilerin ve dinleyicilerin olayları olduğu anda ve mekanda izleyebildiği ve duyabildiği yayın tekniği.

Canlı yayın tekniği, haberciliğin ikna ediciliği en yüksek ve en etkili uygulama biçimidir. Olayları oluş anında, mekânından ve eş zamanlı olarak sunması ile izleyiciyi görgü tanığı yapar. Nesnelliği ile tarafsızlığı ve buna bağlı olarak da ortak kanaatleri pekiştirir. 

a) Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın canlı yayın, televizyon haberciliğinin en güçlü alanıdır. 

b) Televizyon haberciliğine yüksek standartlar sağlamaktadır. 

c) Heyecan vericidir. 

d) İzleyiciyi tarihe “görgü tanıklığı” etmektedir. 

e) Nesneldir. 

f) Olayları meydana geldikleri mekanda ve zamanda izleme olanağı vermektedir. 

g) Televizyon haberciliğinin görüntüye en fazla gereksinim duyduğu alandır. 

h) Pahalıdır; bu nedenle son derece önemli ve ilginç olaylar olduğunda başvurulan bir türdür. 

i) İzleyicileri etkilemesi açısından televizyon haberciliğine yazılı basın karşısında üstünlük sağlamaktadır.

Ara haber bültenlerinde de yine genel olarak siyaset, ekonomi, sosyal-kültürel içerikli haberler ağırlıklı olarak yer almaktadır. Ara haber bültenleri genel olarak 10- 15 dakikalık bir zaman diliminde sunulmaktadır. Canlı yayın tekniği ile sunulan ana ve ara haber bültenlerinde stüdyo konukları, canlı telefon bağlantıları da bültene ilişkin ilgi çekiciliği arttıran etkili bir yöntem olarak kullanılmaktadır.

Parsa’ya göre televizyon haberciliğinde yorumlar üç kategoriye ayrılmaktadır (1993: 53): Bunlar, kurumun genel müdürü ya da haber dairesi başkanı tarafından bir görüşün yansıtılmasına ilişkin olarak geleneksel yorum programları (traditional editorials); yetkili bir ağız ya da tanınmış bir gazeteci tarafından sunulan görüşleri kapsayan açıklamalar (commentary) ve bir olay ya da durumun kökenine inilerek araştırıldığı ve tartışıldığı haberlerin çözümlenmesi (news analysis) olarak adlandırılmaktadır.

Radyoda da, televizyonda olduğu gibi gündeme ilişkin haber içerikleri, program türü olarak çeşitli biçimlerde sunulmaktadır. Radyo da, tıpkı televizyon gibi teknolojik gelişmelerin sunduğu imkânlarla dünyanın her yerine ulaşabilmekte ve dinleyicilerine gündemi aktarabilmektedir. Radyoda haber programlarını genel olarak, canlı yayın, günlük ana ve ara haber bültenleri, açık oturum, tartışma ve yorum programları, röportajlar ve haber belgeselleri şeklinde gruplandırmak mümkündür.

Haber programı hazırlamak uzun soluklu bir çalışma, geniş çaplı bir araştırma sürecini kapsar. Haberciliğin her alanında olduğu gibi, haber programı hazırlamak ekip çalışması, habercilik deneyimi ve zamana karşı mücadeleyi gerektirir. Programın konusu olacak habere ilişkin derinlemesine yapılacak araştırmalarla farklı ve güncel bilgilere ulaşmak, ulaşılan bu bilgileri farklı kaynaklardan doğrulatmak, haber konusunun bilirkişi ve uzmanlarından görüşler almak, gerçek kanıt ve belgelere ulaşmak, elbette bir haber programı hazırlarken üzerinde en çok zaman ve emek harcanan aşamalardır.

Canlı yayın tekniğinin, televizyon haberciliğinin en güçlü ve etkili yöntemi olduğunu söylemek mümkündür. Canlı yayın tekniği, olayı ekranları başındaki izleyicilerin oturma odasına getirerek onları tanık kılmaktadır. Bu tanıklık, aynı zamanda, inandırıcılığı ve ikna ediciliğe de arttıran bir algılama yaratmaktadır.

Haber Röportaj Programları: Belirli bir haber konusuna ilişkin katılımcı kişilere soru sorularak, detaylı ve derinlemesine görüşlerin alındığı haber program türü.

Canlı yayının özelliklerini şu şekilde sıralamak mümkündür (Parsa, 1993: 44-45): 

a) Hangi teknik kullanılırsa kullanılsın canlı yayın, televizyon haberciliğinin en güçlü alanıdır. 

b) Televizyon haberciliğine yüksek standartlar sağlamaktadır. 

c) Heyecan vericidir. 

d) İzleyiciyi tarihe “görgü tanıklığı” etmektedir. 

e) Nesneldir. 

f) Olayları meydana geldikleri mekanda ve zamanda izleme olanağı vermektedir. 

g) Televizyon haberciliğinin görüntüye en fazla gereksinim duyduğu alandır. 

h) Pahalıdır; bu nedenle son derece önemli ve ilginç olaylar olduğunda başvurulan bir türdür. 

i) İzleyicileri etkilemesi açısından televizyon haberciliğine yazılı basın karşısında üstünlük sağlamaktadır.

Televizyon kanallarının yayın akış planlarındaki en önemli zaman dilimi olan prime-time kuşağında (en çok izlenen zaman dilimi) yer alan ve genellikle 40- 50 dakikalık bir süreyi kapsayan; günün ulusal ve uluslararası siyasi, ekonomik, sosyal-kültürel gelişmelerinin aktarıldığı en önemli haber bültenleri ise Ana Haber Bültenleri’dir. Prime- time kuşağındaki temel amaç, haber bülteni için ayrılmış kısıtlı süre içinde mümkün olduğunca en geniş izler kitleye ulaşmak olduğu için, ana haber bülteninde verilecek olan haberlerin gündemin en önemli gelişmeleri arasından özenle seçilmesi ve bunların çarpıcı görüntü ve metinlerle izleyiciye verilmesi gerekmektedir. Geniş kitleleri ilgilendirecek genel konular mümkün olduğunca -kısa dahi olsa- detaylarıyla ana haber bültenlerinde yer bulmalıdır.

Canlı Yayın, Ana ve Ara Haber Bültenleri, Açık Oturum ve Haber Belgeseli televizyon haberciliğinde haber program türleri arasında yer alır. Haber Röportaj Programı ise radyo haberciliğinde yer alan bir haber program türüdür. Doğru cevap E'dir.

Haber programları, düz program çeşidine girer. Düz programlarda, anlatımı ağırlıklı olarak kullanmak, efekt, müzik ve oyunlaştırma (canlandırma) yöntemlerine başvurmamak esastır. Doğru cevap D'dir.

Canlı yayın tekniğinin, televizyon haberciliğinin en güçlü ve etkili yöntemi olduğunu söylemek mümkündür. Canlı yayın tekniği, olayı ekranları başındaki izleyicilerin otur- ma odasına getirerek onları tanık kılmaktadır. Bu tanıklık, aynı zamanda, inandırıcılığı ve ikna ediciliğe de arttıran bir algılama yaratmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Canlı yayının tekniği pahalıdır; bu nedenle son derece önemli ve ilginç olaylar olduğunda başvurulan bir türdür. Doğru cevap C'dir.

Televizyonun yayın akışı içerisinde, gün içindeki gelişen olayları aktarmak amacıyla belli saatlerde, genellikle saat başlarında ve yarım saat aralıklarla, yayınlanan haber program türü ara ve ana haber bültenleridir. Doğru cevap A'dır.

Programı yöneten bir sunucu/haberci, ele alınan konuya ilişkin uzman kişi/kişiler ve stüdyoda bulunan izleyiciler etrafında geçen programlar haber tartışma programlarıdır. Doğru cevap A'dır.

Radyonun günlük yayın akışı sürecinde, gün içindeki gelişen olayları aktarmak amacıyla belli saatlerde, televizyonda olduğu gibi, genellikle saat başlarında ve yarım saat aralıklarla yayınlanan haber program türü ara ve ana haber bültenleridir. Doğru cevap D'dir.

Radyoda da belgesel, haber değeri taşıyan bir olayın tüm süreçlerini ele alan, herhangi bir değişiklik yapmadan, geçmiş süreçlerini detayları ile dinleyicilere aktaran program türü haber belgesel programlarıdır. Doğru cevap C'dir.

Radyo kanallarının yayın akış planlarındaki en önemli zaman dilimi olan prime-time kuşağında yer alan ve genellikle 10- 15 dakikalık bir süreyi kapsayan günün ulusal ve uluslararası siyasi, ekonomik, sosyal/kültürel gelişmelerinin aktarıldığı en önemli haber bültenleri Ana Haber Bültenleri’dir. Doğru cevap B'dir.

Radyoda, haberlerin fazla detaya girilmeden spot başlıklar halinde verildiği ve 3-5 dakikalık zaman dilimini kapsayan haber program türü ara haber bülteni olarak adlandırılır. Doğru cevap E'dir.