RADYO VE TELEVİZYON HABERCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 3

Toplumun din inancını güçlendirmek, etik ilkelerin amaçlarından biri değildir. Doğru cevap A'dır.

Bir kişinin kendi tanıdıklarını öncelikli olarak işe alması kamu kurum ve kuruluşlarında adam kayırmacılığı yani akraba, eş dost kayırmacılığı, hemşehricilik, siyasal kayırmacılık olarak adlandırılan yozlaşma türüdür. Doğru cevap B'dir.

Değişime gönülsüzlük, yozlaşmanın sonuçlarından biri değil yozlaşma türlerinden biridir. Doğru cevap C'dir.

Sosyal sorumluluğu bir hayli yüklü olan medyanın sözü edilen işlevlerinin yanısıra; kültürün çağdaş değer ve normlarla yeniden şekillendirilmesine, toplumun kalkınmasına, toplumsal ve bireysel bilgi düzeyinin artmasına, bireylerin yeni yaşam formatları kazanmasına, bireylerin gelişen uluslararası değerlerle, politikalarla, düşüncelerle, davranış biçimleri ile tanışmalarına ve özdeşleşmelerine, kitlesel yaşamın gerektirdiği çağdaş kuralları benimseyip bütünleşmelerine yönelik itici faktör olarak pekçok alt işlev ve misyonu da bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Gazetecinin yaptığı etik ihlal haber kaynaklarının gizliliğe ihanet etmemektir. Kaynağın ismini haber metninde açıkça geçirdiği için kişinin hayatını tehlikeye atmıştır. Doğru cevap A'dır.

Çocuk ve gençleri uygun olmayan içerikten korumaya özen göstermek, 2007 yılında Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Televizyon Yayıncıları Derneği, yayın kuruluşları, meslek örgütleri ve akademisyenlerin ortak çalışmasıyla oluşturulan "Yayıncılık Etik İlkeleri"ndendir. Doğru cevap B'dir.

Radyo haber spikerlerinin televizyon spikerlerine göre avantajlarından ilki, kılık kıyafet konusunda serbest davranabilmeleri iken, ikincisi ise televizyonda olduğu gibi radyo spikerlerinin güzel ya da yakışıklı olmalarına bakılmamasıdır. Doğru cevap A'dır.

Radyo istasyonlarının sayısının fazlalığı da ayrı bir dezavantajdır. Bu durumda haber bülteni başladığında, dinleyicilerin başka bir kanalda müzik veya bir başka programı dinliyor olma ihtimali bulunmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Prompter stüdyolarda genellikle haber sunucularının ya da program sırasında konuşmacıların kameraya bakarken programla ilgili metni okumasını sağlayan cihazdır. Doğru cevap D’dir. 

Muhabir: Haberci (İngilizce reporter) olarak da isimlendirilen muhabir, röportaj ya da görüşme yoluyla ilgili kanal/haber ajansı adına haber bilgilerini toplayan, düzenleyen ve haber merkezine ileten kişidir. Doğru cevap A’dır. 

Televizyon yayıncılığında yayınlanan haber programları haberin işleyişi, ele alınışı ve sunuşu bakımından farklı formatlarda hazırlanır. Bunlar günlük haber bültenleri, derinlikli haber programları, yoruma dayalı haber programları gibi türlerden oluşur. Günlük haber bültenleri, günün belirli saatlerde/aralıklarında yayınlanan ara ve ana haber bültenlerinden oluşmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Radyo haber metinleri yazılırken biçim açısından dikkat edilmesi gereken bazı kurallar vardır. Bu kuralları şöyle sıralamak mümkündür:

Doğru cevap E’dir.

Televizyon haberciliğinin yapısal özelliklerini göz önüne alarak yayın ve yapım sürecinde dikkat edilmesi gereken bazı kuralları şu şekilde sıralayabiliriz:

Doğru cevap B’dir. 

Özel haber: Muhabirin kişisel gayretleri sonucunda özel uzmanlık gerektirmeyen, sadece olaya tanıklık etmiş kişilerin olay ile ilgili bilgileri çerçevesinde alınan röportajlar yoluyla üretilen haber türüdür. Doğru cevap A’dır.

Stüdyodan yapılan haberler DSF (Doğal Ses Fonda) ve sesli haberler olmak üzere ikiye ayrılır. DSF haberler, haber sunucusunun stüdyodan canlı yayın sırasında tümünü kendisinin seslendirdiği metinlerden oluşur. Seslendirmeler stüdyoda gerçekleşir. Haber görüntüsünde yer alan görüntülerdeki unsurların sesleri, dip ses olarak verilir. Sunucunun sesi baskındır. Görüntü üzerinde kurgu yapılmamıştır. Bu tür haberlerde ajanslar ya da haber merkezi kameramanlarının çektikleri ham görüntülerdeki olayın akışına göre metin yazılır. Görüntüye göre metni yazılan haber ya haber bülteni sırasında canlı olarak okunur ya da montajı yapılan görüntülere yayın öncesinde muhabir ya da seslendirme elemanı tarafından seslendirilir. Doğru cevap E’dir. 

Stüdyodan yapılan haberler DSF (Doğal Ses Fonda) ve sesli haberler olmak üzere ikiye ayrılır. Sesli haberlerde seslendirme yayına girmeden önce yapılır. Görüntü ile haber metni önceden eşlenir ve seslendirilir. Haber kaynağının sesinden bir bölüm de haber metninin içinde verilebilir. Doğru cevap D’dir. 

Kadraj: Fotoğraf makinası ya da kameranın vizöründen görünen her şeyi kapsayan görüntü çerçevesidir. Doğru cevap A’dır. 

Televizyon haberine konu edilen olay, kişi ya da yerlerin/mekânların çeşitli açılarla kame­ra kaydının alınmasıdır. Dolgu görüntüler ilgili haber görüntüsünü desteklemek amacıyla görsel kaynak olarak kullanılırlar. Doğru cevap C’dir. 

İnsanların birbirleriyle anlaşmak için sesli olarak konuştukları dile “konuşma dili” denir. Haberlerin sesli olarak birine anlatılıyormuşçasına sunulduğu radyo ve televizyon haberlerinde kullanılan konuşma dili tekniği, karşıdaki insanlarla
konuşuyormuş gibi haberi yazma temeline dayanır.

Haber girişleri, gazete ve dergi ya da radyo ve televizyonda olsun, haberin en önemli bölümünü oluşturmaktadır. Haberin giriş cümlesi dinleyicinin ve izleyicinin ilgisini/dikkatini, verilecek habere çekmesi açısından özenle hazırlanması gereken bölümdür.