RADYO VE TELEVİZYON HABERCİLİĞİ - Deneme Sınavı - 17

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Televizyon haberleri görüntü, ses, anındalık ve diğer etkileyici unsurlarla birlikte iz­leyenleri bilgilendirir, onları etkiler, inandırıp ikna eder, onlarda istenilen yönde algının oluşmasını sağlar, kanaatlerini şekillendirir. Oluşan algı ve şekillenen kanaatler de bir tav­ra ve tutuma dönüşür. Bu tavır ve tutum, tercihlere ve davranışlara yansır. Tercihler ve davranışlar ise bütün bir toplumsal hayatın şekillenmesini sağlama gücüne sahiptir. Kimi zaman bu tercih ve davranışlar bir bireyin, bir toplumun, bir kurumun, bir kuruluşun ya da bütün bir ülkenin itibarını, algısını, pozisyonunu, bölgesel ya da uluslararası ilişkisini ve gücünü etkiler.

Doğru yanıt A seçeneğindeki yayın ilkelerine uygunluktur. Bu ölçütleri önce sıralayalım. Doğruluk

(gerçeklik), güncellik, yerellik, ünlülük, önemlilik, ilginçlik, yararlılık ve yayın ilkelerine uygunluktur.

Yayın İlkelerine Uygunluk, haberciliğin en az kullanılan, en az bilinen ve pek de gö­rülemeyen bir ölçütü olmakla birlikte pek çok yayın kuruluşu açısından esasen çok önemli bir haber değeri ölçütüdür. O yayın kuruluşunun temel dünya görüşüne, duruşuna, mesle­ki etik ilke ve kurallarına, ahlakına, olaylara bakış biçimine uygun olmayan haberler doğal bir elemeye uğrar, uyanlar ise haberlerde yer alır.

Medya sektöründe 80’li yıllarda değişim, basının önceliklerinin değişmesine neden olmuş ve yayın politikalarının belirlenmesinde –her holdingde olduğu gibi- ekonomi politikaları belirleyici hale gelmiştir. Ekonomik parametreler, yayın içeriklerini etkilemiş ve yayın yönetimi, işletme yönetiminin gölgesinde kalmıştır. Bu süreçte piyasa ve pazar koşulları ön plana alınmış, geleneksel habercilik ilkelerini göz önünde bulundurmak yerine, medya kuruluşları herhangi bir şirket gibi, kar maksimizasyonu doğrultusunda yönetilmiştir.

Dünyada radyoculuğun bir haber medyası olarak gelişmesinde Titanic faciasının rolü büyük olmuştur. 1912’de gerçekleşen bu trajik kaza ve sonrası yaşanan gelişmeler, olay yerinden David Sarnoff adlı bir genç amatör radyo operatörü sayesinde insanlara ulaşmış ve radyonun haber gücü ilk kez bu faciada kendini göstermiştir. Sarnoff ’un olay yeri izlenimleri gazetelerde yayınlanmış ve tüm dünya radyonun önemini kavramıştır.

IPTV: İnternet üzerinden gerçekleştirilen televizyon yayıncılığına verilen isimdir.

Maxwel

Yönetme

Doğru yanıt A seçeneğindedir. “salt haber” üzerine yapılandırılan, tarafsız ve yoruma yer bırakmaya­cak şekilde hazırlanılan haber programları haber bültenleridir. Haber bültenlerinde kişisel ya da kurumsal görüş ve yorumların yer alması söz konusu değildir. 51 Televizyonun yayın akışı içerisinde, gün içindeki gelişen olayları aktarmak amacıyla belli saatlerde, genellikle saat başlarında ve yarım saat aralıklarla, yayınlanan haber program türleridir. Televizyon kanallarının yayın akış planlarındaki en önemli zaman dilimi olan prime-time kuşağında (en çok izlenen zaman dilimi) yer alan ve genellikle 40- 50 daki­kalık bir süreyi kapsayan; günün ulusal ve uluslararası siyasi, ekonomik, sosyal-kültürel gelişmelerinin aktarıldığı en önemli haber bültenleri ise Ana Haber Bültenleridir. Pri­me- time kuşağındaki temel amaç, haber bülteni için ayrılmış kısıtlı süre içinde mümkün olduğunca en geniş izler kitleye ulaşmak olduğu için, ana haber bülteninde verilecek olan haberlerin gündemin en önemli gelişmeleri arasından özenle seçilmesi ve bunların çarpı­cı görüntü ve metinlerle izleyiciye verilmesi gerekmektedir. Geniş kitleleri ilgilendirecek genel konular mümkün olduğunca -kısa dahi olsa- detaylarıyla ana haber bültenlerinde yer bulmalıdır.

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Burada canlı yayının özelliklerini hatırlamak gerekiyor. Bunlar; heyecan verici olması, İzleyicinin tarihe “görgü tanıklığı” etmesi, olayın meydana geldikleri mekânda ve zamanda izlenebilmesi ve görüntünün etkisinin önemli olmasıdır.

5N+1K

* Radyo zamanla önemli bir haber medyası olma işlevi yüklenmiş; diğer kitle iletişim araçlarına göre hızı, ucuzluğu, kolay ve erişilebilir olması gibi özellikleriyle ön plana çıkmıştır.

* Dünyada radyoculuğun bir haber medyası olarak gelişmesinde Titanic faciasının rolü büyük olmuştur. 

* Radyolar haber vermeye başladıklarında özellikle de I. ve II. Dünya Savaşı yıllarında gazeteler ürkmüşler, okurlarını kaybetmekten korkmuşlardır.

* 1950’li yıllarda 24 saat haber yayını yapan radyo istasyonları kurulmuş ve radyo yayıncıları farklı formatlarda haber yayınları hazırlayarak dinleyicisini televizyona kaptırmamaya çalışmıştır.

Radyo ve televizyonda, izleyicilerin ve dinleyicilerin olayları olduğu anda ve mekanda izleyebildiği ve duyabildiği tekniğe canlı yayın denir.

I- II- IV

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Dünyada düzenli radyo yayıncılığı, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 1920’de Pittsburg kentinde KDKA adlı radyo istasyonunda başlamıştır. Bu tarihten önce de Fransa’da Almanya’da, İngiltere’de deneme niteliğinde de olsa, radyo yayınlarının yapıldığı bilinmektedir. ABD’de Pittsburg’da KDKA adlı istasyondan seçim haberleri verilmeye başlandığında, yayının ulaştığı kişi sayısı 500-2000 arasında iken,radyo alıcı cihazlarının satışlarının artması ile birlikte yayınlar kısa sürede milyonlara ulaşmıştır.

Avrupa’da ilk düzenli radyo yayınları İngiltere’de 1922 yılında BBC ile başlar. BBC’nin yayın kalitesi, tarafsızlığı daha sonraları tüm dünyaya örnek olur. BBC, İn­giliz Posta Dairesi’nin girişimi ile kurulmakla birlikte, 1927 yılında, Kraliyet Yayın Yasası ile bir devlet kurumuna dönüştürülür. Böylece Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ticari modelin dışında bir modelin oluşmasına öncülük etmiş olur. Avrupa’da ikinci radyo kanalı Fransa’da yayına başlar. Bunları 1923 yılında Sovyetler Birliği’ndeki radyo yayınları izler. Sonraları tüm Avrupa’da, Asya’da ve kıtalar içinde ve en son Afrika ülkelerinde, radyo yayınlarına başlanır.

Doğru yanıt A seçeneğindedir.

Radyo yayınlarının haber verme, eğitme, reklam-propaganda, eğlendirme olmak üzere dört temel işlevi bulunmaktadır. Kuşkusuz haber verme işlevi ilk sırada yer almaktadır. Radyo yayınlarının ilk yıllarında haber işlevi tartışmasız ilk sırada olmasına rağmen, sonraları televizyon yayınlarının başlaması ve sonrasında bilgisayar ve internet teknolojisinin hayatımıza girmesi, özel/ticari radyoların yayın anlayışlarındaki değişmeler gibi bazı nedenlerden dolayı radyonun ilk işlevinin haber verme olduğu da tartışılır hale gelmiştir.

Doğru yanıt A seçeneğindedir. Radyonun etkili bir propaganda aracı olarak 2. Dünya savaşı öncesi ve savaş sırasında kullanıldığı bilinmektedir.

Bu dönemde Alman Propaganda Bakanı Goebbels, haber kaynağı tekelini ellerinde tutabilmek için yabancı kaynaklı radyoları dinleme yasağı getirmiştir. Hitler, savaş öncesi yaptığı radyo konuşmaları ile önce kendi düşüncelerini halka kabul ettirmeye çalışmış, savaş başladıktan sonra da halkı savaşın gerekliliğine inandırmak için radyo yayınlarını/haberlerini kullanmıştır. Hatta genç erkekleri savaşa katılmaya, kadınları da erkeklerine destek olmaya ikna etmek için ayrı ayrı yayınlar yapılmıştır. 1946-47 sonrasında oluşan, adına Soğuk Savaş Dönemi denilen iki kutuplu dünya radyo savaşlarına sahne olmuştur. Washington-Moskova düellosu diye de adlandırılan bu savaş iki tarafın kendi söylemlerini dünyaya kabul ettirme amaçlarının bir sonucudur.

Nesnellik, genel geçer ve herkesçe kabul edilen bir tarafsızlık ifade edeceği için, görüntünün gücü ile bu algıyı yükseltmek mümkündür; bilinen bir gerçektir ki, insanların gördüklerine olan inançları daha fazladır.

Haber bültenleri “salt haber” üzerine yapılandırılmalı, tarafsız ve yoruma yer bırakmayacak şekilde hazırlanmalıdırlar; diğer deyişle, haber bültenleri içinde kişisel ya da kurumsal görüş ve yorumların yer alması söz konusu değildir. Genellikle haber bülteni bittikten sonra, gelişmelere ilişkin kişisel değerlendirmelerin yer aldığı bu programlarda, haber bültenlerindeki haberin tarafsızlık ilkesini korumak adına sakınılan yorumlar ve düşünceler yer almaktadır.

Ana haber bültenleri

Dünyada düzenli radyo yayıncılığı, ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 1920’de Pittsburg kentinde KDKA adlı radyo istasyonunda başlamıştır.