PSİKO-SOSYAL REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 10

Yaşlı ihmali, bakıma ihtiyacı olan yaşlı bireyin barınma, yiyecek, ilaç, giysi ve sağlık hizmetleri gibi temel ihtiyaçlardan mahrum bırakılması olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

En yaygın fiziksel istismar biçimleri arasında vurma, tokat veya tekme atma, itme, ısırma, çizme, yakma, tırnaklama, çimdikleme ve fiske atma gibi şiddet içeren eylemler bulunmaktadır. Bakım verenlerin iş düzenindeki uygunsuz davranışları da fiziksel istismar olarak değerlendirilebilir. Örneğin, bandajların sivri veya delici bir aletle kesilmesi, yaşlı bireyi sakinleştirmek için aşırı dozda ilaç verilmesi veya banyo yapmak istemeyen, yemek yemek istemeyen yaşlıya zorla bu aktivitelerin yaptırılması fiziksek istismar kapsamında değerlendirilebilir.

Yaşlı bireyin tanıdığı ve güvendiği kişi ya da kişiler tarafından kasıtlı olarak baskıya, tehditlere ve ruhsal şiddete maruz bırakılması, psikolojik/duygusal istismar olarak nitelendirilmektedir. Psikolojik/ duygusal istismarda fiziksel temas yoktur ancak kişi kullandığı kelime ve cümlelerle, jest ve mimiklerle, tavır, tutum ve davranışlarıyla yaşlı bireye zarar verir.

Maddi mahrumiyetlerin ve ihmallerin yanı sıra, sosyal, psikolojik ve duygusal ihtiyaçların karşılanmaması da yaşlı ihmali kapsamındadır.

Şiddet olgusunun nedenleri birçok farklı teoriyle açıklanmaktadır (Kalınkara, 2014). Kültürel teorilere göre şiddet, toplumun özelliklerinden biri olan, kültürle bütünleşmiş ve toplum içerisinde öğrenilen bir davranış olarak tanımlanmaktadır. Bu teorilere göre bazı toplumlar kültürel yapılarından dolayı şiddete daha fazla meyil gösterirler.

İkinci aşama olan akut eylem aşaması ise, şiddet olayının yaşandığı, yaşlı bireyin fiziksel ve ruhsal bütünlüğünün ve genel iyilik halinin bozulduğu aşamadır. Bu aşamada sağlık personeli şiddete uğramış yaşlı bireye tıbbi yardımda bulunmalı, psikolojik ve sosyal destek sağlamalıdır. Şiddet uygulayan birey ya da bakıcı tespit edildiğinde hukuki yollara başvurulmalıdır.

Yaşçılık, diğer bir deyişle yaş ayrımcılığı, bir kişiye ya da bir gruba yaşlarından ötürü yapılan her türlü ayrımcılık ve önyargı anlamına gelmektedir. Yaş ayrımcılığı yaşlı bireylerin hayatın her alanında karşılaştığı bir durumdur ve özellikle psikolojik şiddet ve istismarın bir parçası olarak değerlendirilebilir.

Motivasyon, insanların yaşam içindeki faaliyetlerini etkileyen, olumlu ya da olumsuz yönde hareketi devam ettiren bir mekanizmadır.

Benlik saygısı bu grupta yer almamaktadır.

Bellek olması gerekiyordu.

Kendini algılama biçimi olması gerekiyordu.

% 17 küçülmektedir.

Kültürel Norm: Her kültürde
toplumsal düzeni sağlayan,
bireylere yol gösteren, doğru
ve yanlışı, olumlu ve olumsuzu
belirleyen kurallardır.

Daha önce de belirtildiği gibi demografik değişiklikler yaşlı nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranını artırmaktadır. Bu durum bakıma ihtiyaç duyan yaşlı sayısında da artışa neden olmakta, yaşlı bireylerin istismara uğrama risklerini de artırmaktadır. Toplumdaki sosyo-ekonomik yapı da yaşlı bireyin istismara uğrama riskini artıran etmenler arasında yer almaktadır.

Yaşlı bireyin çevresiyle ve ailesiyle ilişkileri artırılmalıdır.

Cinsel istismarın belirtileri arasında ise saldırganlık, hayattan kendini geri çekme, kendine zarar verme, davranış değişiklikleri ve alışılagelmişin dışında cinsel davranışların sergilenmesi sayılabilir. Sık sık ortaya çıkan karın ağrısı şikâyetleri, açıklanamayan vajinal ve anal kanamalar, tekrar eden genital enfeksiyonlar, göğüs ve genital bölgede bereler, yırtılmış, lekelenmiş ya da kanlı iç çamaşırları da ihmal edilmemesi gereken önemli cinsel istismar belirtileri
arasında yer almaktadır. Ayrıca yaşlı bireyin cinsel saldırıya uğradığına dair şikâyetleri mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır.

Bireysel terapiler “yaşamı
gözden geçirme” terapisidir.

Sosyal ağların içerisinde eş faktörü yaşlılarda en önemli yaşam olaylarının kaynağıdır.

İhmal hem bakım verenin yaşlıyı ihmal etmesi, hem de yaşlının kendini ihmal etmesi şeklinde görülebilir.Beslenme bozuklukları, sıvı veya kilo kaybı, çeşitli akut hastalıkların uzun sürmesi Kir, dışkı ve idrar kokuları, yatak yaraları ve lezyonlar, görme ve işitme güçlükleri ,kirli giysiler ve eşyalar, bakımsız tırnak ve saçlar, yetersiz bakım işaretleri ve hijyen eksikliği.

Bakım veren bireyde görülen istismar ve ihmal belirtileri
Bakım veren kişinin yorgun ve stresli gözükmesi
Bakım veren kişinin yaşlı bireye karşı aşırı ilgili ya da ilgisiz olması
Bakım veren kişinin yaşlı bireyi inkontinans (idrar tutamama) gibi davranışlar yüzünden suçlaması
Bakım veren kişinin saldırgan davranması
Bakım veren kişinin yaşlı bireye çocukça ya da insanlık dışı davranması
Bakım veren kişinin madde bağımlılığı ya da istismar öyküsünün bulunması
Bakım veren kişinin, yaşlı bireyin tek başına başkalarıyla görüşmesine izin vermemesi
Bakım veren kişinin sorulan sorulara savunarak cevap vermesi, hatta düşmanca ya da kaçamak yanıtlar vermesi
Bakım veren kişinin yaşlı bireye uzun süredir bakıyor olması