PSİKO-SOSYAL REHABİLİTASYON - Deneme Sınavı - 14

Özyeterlik algısının yükseltilmesinde sözel ikna son derece önemlidir (Bandura, 1982). Sözel ikna kişinin etrafındaki kişilerin kendisinin başarılı olup olmayacağı yönündeki telkinleridir. Diğer bir ifadeyle sözel ikna çevredeki kişilerin kişiyi bir işi başarmada sözel olarak motive etmeleridir.

Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yetersizlik duygusu çocukluk yıllarından itibaren oluşan bir duygusudur. Özellikle çocukluk döneminde çokça hastalanmış veya sürekli tedavi görmüş olan çocuklarda veya herhangi bir bedensel sorunu olan bireylerde yetersizlik duygusu daha çarpıcı olarak ortaya çıkar (Adler, 2009).

Empati, kişinin bir başka kişinin yaşadığı duygu ve yaşantılara duyarlılık göstermesi ve onun gördüğü haliyle olayı görmesi anlamına gelmektedir. Bir kişinin diğerine empati geliştirmesi, ona saygı duymasını ve o kişiyi olduğu gibi kabul etmesini gerektirir. Karşıdaki kişi yaşam biçimi, değerleri, kültürü, inancı ne olursa olsun saygıya değerdir ve değiştirmeye çalışılmamalıdır.

Yaşlılıkta öz güveni etkileyen en önemli faktörlerden birisi yaşlı kişinin hem içinde bulunduğu yaşın hem de gençlik dönemlerinin gelişim görevlerini yerine getirip getirmediğidir. Gençliğinde kendi yeterlikleri doğrultusunda kendi istediği gibi bir hayat sürmüş olan, eşiyle mutlu bir evlilik yaşamış olan, çocukları, eşi ve çevresindeki diğer kişiler için gereken her şeyi yapmış ve bunu yapmaktan memnun olan bir yaşlının yaşlılık döneminde de öz güvenin yüksek olması beklenir. Bir anlamda yaşlılık dönemindeki bir kişinin öz güveni kendi yaşamıyla gurur duyabilmesiyle ilgilidir.

Yaşlılık döneminde kişilerin hareketsiz bir biçimde kalmaları ve kendilerine ne verilirse yemeleri, ne söylenirse yapmaları kendi yaşamlarını adeta diğerlerinin eline bırakmaları anlamına gelmektedir. Bu bir bakıma ölümü beklemek anlamına da gelmektedir. Bu durum sağlıklı ve aktif bir yaşamın önünü kesmekte kişinin yaşamının son evresini oldukça sağlıksız bir biçimde geçirmesine neden olabilmektedir.

Yetersizlik duygusu çok farklı biçimlerde kendisini gösterebilir. Bazen çarpıcı bir biçimde kişiler kendilerinin yetersiz olduklarını ifade edebilirler. “Ben başarısızım, ben yeteneksizim, ben iyi bir insan olamadım, çocuklarıma iyi bir baba olamadım, ben diğerleri kadar zeki değilim” gibi ifadeler buna örnek olabilir.

Serebral palsi

Hastalık belirtilerinin tedavisidir.

Huzurevleri

Denge evresi

Kavramsal mercek

Çocukların evden ayrılmasına uyum sağlama

Rehabilitasyon daha çok işlevsel performansın iyileşmesine odaklanırken, tedavi hastalık kontrolüne odaklanır.

Faruk Bayülgen

Psiko-sosyal (psikiyatrik) rehabilitasyon, ruhsal rahatsızlığa bağlı yeti yitimi bulunan kişilere, kendi çevreleri içinde kendilerinden beklenen rollere uyum sağlamaları için gereken yardım ve becerileri kazandırarak işlevsellik ve yaşam kalitelerini iyileştirmek üzere tasarlanmış çok çeşitli girişimleri kapsamaktadır (Eryıldız, 2008; Yıldız, 2004). Bu beklenen roller içinde bağımsız yaşama, eğitimini sürdürme, rekabete dayalı işlerde çalışma, aile ilişkileri, arkadaş edinme ve yakın ilişkiler kurma yer alır. Psiko-sosyal rehabilitasyonda tedavi kurumlarına bel bağlamak yerine bağımsızlık, özürlüler için düzenlenmiş ortamlarda yalıtılmak yerine toplumsal bütünleşme ve uzmanların hedefleri yerine hastanın tercihleri ön plana çıkar (Eryıldız, 2008). Böylece işlevselliği ve becerisi artan yaşlı bireylerin benlik değeri, özgüveni de yükselmiş olur. Psiko-sosyal rehabilitasyon, rol performansına ilişkin müdahaleleri içermektedir. Geleneksel olarak rehabilitasyon, belirti ya da hastalık kontrolünden çok, işlevsel performansın iyileştirilmesine odaklanmasıyla tedaviden ayrılır. Rehabilitasyon uzmanları, hastanın yetersizliklerinden çok, yeterli, yetkin oldukları alanlarla ve bu alanları daha iyi hale getirmeyle ilgilenirler. verilen tüm öncüller doğru olduğundan dolayı cevap E'dir.

İyi oluş kavramı, bireyin veya bir grubun sosyal, psikolojik, ekonomik, manevi veya sağlık durumuna dair genel halini tanımlayan bir kavramdır. Doğru cevap E'dir.

Psikososyal rehabilitasyonun amaçları şu şekilde sıralanabilir:
• Hastalığın yol açtığı bozukluk ve yeti kaybı oranının azaltılmasını sağlamak,
• Hastanın sosyal rolünü yerine getirmesi için var olan becerilerinin geliştirmesini
sağlamak,
• Yetenek, beceri ve kapasitelerini güçlendirmek,
• Hastanın sosyal, psikolojik uyumunu kolaylaştırmak,
• Bireysel bağımsızlığını artırmak,
• Daha ileri bozulma ve yeti kayıplarını önlemek,
• Hastanın bireysel sorumluluğunu artırmak,
• Hastada iyileşme (iyi oluş) duygusunu geliştirmek,
• Aile, arkadaş gibi destek grubu üzerindeki zorlanmayı azaltmak

Bireysel bağımsızlığı azaltmak değil arttırmak olduğundan doğru cevap B'dir.

Etkili bir psiko-sosyal rehabilitasyon hizmetinin özellikleri aşağıda sıralanmaktadır:
• Rehabilitasyon, hastanın ilaç tedavisine destek olarak en kısa süre içinde başlamalıdır ve hastanın kendi rızası ile olmalıdır.
• Aile ile iş birliği içinde sürdürülmelidir. Aileden sürekli bilgiler alınarak, hastayı
daha iyi tanımak, ailenin desteğini ve katılımını sağlamak şarttır.
• Hastanın kendisini ve kaygılarını ifade etmesine olanak sağlanmalıdır.
• Bireyin mevcut özellikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Yapamayacağı konularda üstüne giderek kendini yetersiz hissetmesi daha kötü sonuçlar doğurur.
• Doğru hedefler konulmalıdır. Hastalığın ne evrede olduğu ve ne kadar ilerleme
kaydedilebileceği konusunda açık ve net olunmalıdır.
• Rehabilitasyon süresi hastada kaygı, endişe gibi farklı sorunlar yaratmamalıdır.
Mevcut problemleri en aza indirgemeye yönelik olmalıdır.
• Rehabilitasyon günlük yaşamı etkilemeyecek şekilde sürdürülmelidir. Hasta rehabilitasyon programı için sosyal çevresinden ve sahip olduğu sorumluluklardan
soyutlanmamalıdır.
• Rehabilitasyonun sürekliliği sağlanmalıdır. Hastaya ilaç tedavisine göstermesi gereken süreklilik ve özeni, rehabilitasyonda da sürdürmesi gerektiği aşılanmalıdır. verilen öncüllerin hepsi doğru olduğundan cevap E' dir.

Psiko-sosyal rehabilitasyon hizmetleri, birey merkezlidir; bireylerin farklı ihtiyaçlarına karşılık gelecek biçimde düzenlenir ve onların değerleri, umutları ve amaçlarıyla uyumludur. Doğru cevap B'dir.