PROJE ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME - Deneme Sınavı - 16

Stoklar döner varlık grubu içerisinde önemli bir yer teşkil etmektedir. Bir üretim işletmesinde hammadde, yarı mamul ve mamul olarak üç çeşit stok bulunmaktadır. İşletmeler bu stokları karşılık göstererek bankalardan kısa vadeli finansman sağlayabilirler.

Finansman bonolarının Türkiye’deki vadesi 90 günden az 360 günden fazla olmamak şartıyla 30 gün ve katları şeklinde ihraç edilmektedir.

Finansman bonolarının Türkiye’deki vadesi 90 günden az 360 günden fazla olmamak şartıyla 30 gün ve katları şeklinde ihraç edilmektedir.

Maliyet, belirli bir amaca ulaşmak için katlanılan fedekarlıkların parasal ifadesidir. Mamul, mal ve hizmet üretmek ya da satış değeri olan bir şeye sahip olabilmek için katlanılan ölçülebilir fedakarlıkların (varlık ve hizmet tüketimlerinin) parasal karşılığıdır. Bu bağlamda bir projenin maliyeti de o projenin tamamlanmasına kadarki tüm maliyetleri içermektedir.

Maliyet analizinin temel kavramları şöylece sıralanabilir:
1. Kaynak planlaması:
• Proje kapsamının belirlenmesi,
• İş dağılım ağacı,
• İş planları hazırlanması.
2. Maliyet tahmini:
• Faaliyet için kaynak tahmini,
• Proje maliyeti bütçeleme,
• Maliyet temelinin oluşturulması.
3. Maliyet kontrolü:
• Performans raporları,
• Projede maliyet izleme ve kontrolü.

Proje analizi, proje kararının alınmasında projenin teknik, ticari, finansal, ekonomik ve sosyal açılardan analiz edilmesi olarak tanımlanır. Proje analizi yapılmasının amacı, kaynakların etkin, verimli kullanımı yoluyla mal ve hizmet üretiminin performansa
uygun bir biçimde yürütülmesidir. Proje analizinde temel koşul, projenin bilimsel temellere dayalı olarak hazırlanması, değerlendirilmesi, kaynakların etkin ve verimli bir biçimde kullanılması suretiyle projenin performansının artırılmasıdır. Buna göre bir proje ne kadar fazla sayı ve iyi bir biçimde analiz edilirse performansı da o kadar yüksek olur.

İndirgeme oranı, gelecekte oluşacak yarar ve maliyetlerin bugünkü değerinin hesaplanmasında kullanılan orandır.

Proje maliyeti, bir yatırım projesi için önceden ve olanaklı olduğu kadar gerçekçi bir yaklaşımla hesaplanması gereken yapılacak toplam sabit yatırım (maddi ve maddi olmayan duran varlık) tutarıdır. Yanlış hesaplanan bir toplam yatırım tutarı daha doğrusu proje maliyeti ile yatırıma başlanırsa daha sonraki yıllarda yatırım tutarının artması projenin karlılığını ortadan kaldırabilir.

Proje maliyetleri, Ar-Ge, test ve değerlendirme maliyetleri, üretim ve yatırım maliyetleri, işletme ve idame maliyetleri ile elden çıkarma maliyetleridir.

Yatırım projeleri değerlendirilirken 3 çeşit karar alma ortamı bulunmaktadır:

Belirlilik,

Belirsizlik,

Risk.

Projenin toplam maliyeti ve üretilecek mal ve hizmetlerin maliyeti hakkında bilgi edinme isteği nedeniyle proje maliyet analizi yapılmasına gereksinim vardır.

Risk kavramı, gerçekleşen sonuçların beklenen sonuçlardan ne derece sapma gösterdiği ile ilgilidir. İki değer arasındaki fark ne derece büyükse risk de o derece büyüktür.

İşletme sermayesi: Projeyi işletmek için gereken kaynaklardan oluşur. Diğer bir deyişle sabit sermaye projenin yatırım giderlerini ve işletme sermayesi ise projenin işletim giderlerini ifade eder. Yani proje ile gerçekleştirilen tesisle, mal ve hizmetle üretmek için gereksinim duyulan kaynaklardır.

Herhangi bir projenin toplam yatırım tutarı, sabit sermaye yatırımları (üretim öncesi giderleri, arsa bedeli ve beklenmeyen giderler) ile net işletme sermayesinin toplamı olarak tanımlanır. Sabit sermaye, bir mal ve hizmet üretimi amacıyla kurulan bir tesise ait yatırımın inşaat dönemi için gereken kaynaklardan oluşur. Projenin toplam tutarını oluşturan harcama, yatırım, sermaye, gider ve gelirleri, toplam yatırım harcamalar, sabit sermaye yatırımları, işletme sermayesi, yatırım öncesi giderleri ve gelirleri olmak üzere üç ana başlık altında toplanabilir.

Maliyet bütçelemesi, münferit program faaliyetlerine ilişkin tahmini maliyetleri ya da proje performansını ölçmek amacıyla, toplam bir maliyet temeli oluşturmada kullanılan iş paketlerini bir araya getirmeyi içerir. Maliyet bütçesi oluşturmak için öncelikle proje kaynaklarının neler olduğu, her bir proje kaynağının maliyetinin ne olacağı, ne zaman gerekli olacağı ve projenin ne kadara mal olacağının tahmin edilmesi gerekir.

Risk ve getiri arasında ters yönlü bir ilişki bulunmaktadır. Diğer bir deyişle, bir yatırımdan beklenen getiri oranı hem tüketimin ertelenmesini (risksiz faiz oranı) hem de alınan riskleri telafi etmelidir. Dolayısıyla, risk arttıkça yatırımın beklenen getirisi de artar.

Çoğu zaman tipik olmayan ve yeni iş kollarında planlanan projelere ilişkin geçmişe dönük veriye sahip olunmadığından, beta hesaplamasında 2 yöntem kullanılmaktadır:

Geçmişe dönük muhasebe verilerinin kullanılması,

Yatırım projesi ile aynı iş kolunda faaliyet gösteren bir şirketin sistematik risk ölçüsünün kullanılması.

Duyarlılık analizinin temel amaçları şunlardır:

Projenin anlaşılmasına yardımcı olmak

Doğru projelerin seçimine olanaksağlamak

Proje yönetimine yardımcı olmak

Risklerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olmak

En duyarlı parametreler belirlendikten sonra, söz konusu parametreler bazı kriterlere göre sıralanmalıdır. Sıralamada kullanılabilecek parametreler şunlar olabilir:

Kapsamlı ve detaylı duyarlılık analizleri yapmak mümkün olmakla beraber çok fazla varsayımın dikkate alınması kötümser bir bakış asına yol açabilir. Dolayısıyla en olası durumları içeren bir modelin geliştirilmesi ve parametrelerin duyarlılıklarının mümkün olduğunca açık ve basit şekilde analiz edilmesi gerekir.