PROJE ANALİZİ VE DEĞERLENDİRME - Deneme Sınavı - 13

Nakit bütçesi peşin ve kredili olması farketmeksizin tüm satışları dikkate alır. Yalnızca bu satışların tahsilatlarını yapıldıkları dönemlere göre ayrı ayrı bütçelemesinin yapar.

Maliyet analizinin temel kavramları şöylece sıralanabilir

Analizin aşamaları şunlardır:

Proje analizinde:

Projenin incelenmesi ve projeyle üretilen mal ve hizmetlerin değerlerinin belirlenmesi,

Projenin yarar/maliyetinin ve ticari karlılığının hesaplanması,

Projenin indirgeme oranının belirlenmesi ve indirgenmiş nakit akım tablosunun oluşturulması,

Projenin net bugünkü değeri ile ekonomik ve sosyal karlılığının hesaplanması,

Projenin belirsizlik ve riskinin hesaplara dahil edilmesi,

Hesaplanan sonuçlara göre proje hakkında bir karar verilmesi aşamaları sözkonusudur.

Proje maliyeti (toplam proje tutarı), projenin özelliğine ve yatırımın yapıldığı sektöre göre farklılık göstermekle beraber genel olarak bir üretim işletmesi yatırım projesinde:

Arsa bedeli,

Etüd, mühendislik ve proje giderleri,

Teknik yardım ve lisans giderleri,

Arsa düzenlemesi giderleri,

Hazırlık yapıları giderleri,

Bina ve inşaat giderleri (üretim tesisleri, yardımcı tesisler, yönetim binaları, sosyal tesisler, lojmanlar ve diğer tesisler),

Ulaştırma tesisleri giderleri,

Makine ve donanım giderleri,

Taşıma ve sigorta giderleri,

İthalat ve gümrükleme giderleri,

Vergi, resim ve harçlar,

Montaj giderleri,

Genel giderler,

Taşıt araçları ve demirbaş giderleri,

İşletmeye alma giderleri,

Beklenmeyen giderler,

Diğer giderler,

Yatırım dönemi faizleri,

Toplam yatırım maliyetleri,

İşletme sermayesi,

Toplam proje maliyeti’dir.

Proje maliyet programlamanın amaçları:

Projenin maliyet hesabını yapmak,

Finansal kaynakları belirlemek ve

Projenin maliyetini kontrol etmektir.

Proje maliyet analizi süreci, 3 temel süreçten oluşmaktadır. Bunlar:

Proje maliyet tahmini,

Proje maliyet bütçelemesi,

Proje maliyet kontrolü’dür.

İşletme sermayesi:

Hammadde stokları,

Yardımcı madde stokları,

Yakıt stoğu,

Ambalaj malzemesi stoğu,

Mamul ve yarı mamul stoğu,

Mamul ve yarı mamul stoğu,

Yedek parça stoğu,

Müşteriye bağlı mal değeri,

Nakit ihtiyacı’ndan oluşur.

İyi bir maliyet sistemi:

İşin gerçek ilerlemesini ölçebilmeli,

Maliyet ve zaman planını ilişkilendirebilmeli,

Potansiyel sorunları ve nedenlerini birlikte tanımlayabilmeli,

Proje yöneticisine bilgi verebilmeli,

Kilometre taşlarının doğru ve denetlenebilir olduğunu gösterebilmelidir.

Maliyet bütçelemesi, bir maliyet raporu oluşturmak amacıyla, birim ya da iş paketlerine ilişkin maliyetlerin mutabakat sonucunda tahmin edilmesini ifade eder.

Sabit Sermaye Yatırımları: Sabit sermaye yatırımları işin niteliğine göre yeni, yenileme, genişleme tamamlama gibi isimler almaktadır. Bu yatırımlar bir projenin inşaat ve donanımı giderleri ile üretim öncesi giderleri kapsar. Sabit sermaye yatırımları fizibilite çalışmaları ile ortaya konulur.

Factoring dışında verilenlerin tamamı kısa vadeli finansman kaynakları arasındadır.

Uzun Vadeli Finansman Kaynakları
• Uzun Vadeli Banka Kredileri
• Öz sermaye (Hisse Senetleri)
• Dağıtılmayan Karlar (Otofinansman)
• Risk Sermayesi
• Tahvil

Finansal Kiralama (Leasing) Orta Vadeli Finansman Kaynakları arasındadır.

Ticari Krediler İşletmelerin kredili mal alımından dolayı ortaya çıkmaktadır. Bu yönüyle, nakit olarak alınan diğer kredilerden farklıdır. Satıcı kredisi olarak da bilinen ticari krediler işletmeler tarafından çok sık kullanılmaktadır. Ticari kredi kullanımı senet karşılığı olabileceği gibi senetsiz yani açık hesap şeklinde de olabilir. Satıcı işletme kredili satışları dolayısıyla poliçe, bono gibi bir senet talep edebilir.

Alınan Avanslar: İşletmeler gelecekte yapacakları mal veya hizmet sunumu karşılığında alıcıdan ön ödeme talep edebilirler. Bu şekilde alınan avanslar, mal veya hizmetin sunumu ile geri ödenecektir. Rekabetin olmadığı veya az olduğu sektörlerde uygun bir finansman kaynağı olarak kullanılabilmesine rağmen rekabetin yoğun olduğu sektörlerde alıcıdan ön ödeme talep edilmesi durumunda alıcı başka bir satıcı firmayla anlaşabilir. Bu durum müşteri kaybına yol açabilir.

Türkiye’de A, B, C, E ve F tipi olmak üzere beş çeşit tasarruf bonosu ihraç edilebilir. Bunlar;

Öz sermaye işletmenin kuruluşunda ve faaliyet süresince işletme sahipleri (hissedarlar) tarafından ortaklık amacıyla işletmeye sağlanan sürekli fon kaynaklarını ifade eden uzun vadeli bir finansmandır. Bu tür bir kaynağın geri ödenme zorunluluğu veya alınan fonlar karşılığında faiz ödemeleri olmadığı için finansman riski düşüktür. Fakat hissedarlar yabancı kaynak sağlayanlardan daha fazla getiri bekledikleri için öz sermayenin maliyeti işletme açısından daha yüksektir.

Sakıncaları aşağıdaki şekilde belirtilebilir:
• Yeni hisse senedi çıkartılması işletme yönetiminin ve denetimini kaybedilmesine neden olabilir.
• Öz sermaye yoluyla finansmanın maliyeti yabancı kaynak maliyetine göre daha yüksektir.
• Kar payları, tahvil faiz giderinde olduğu gibi vergi matrahından düşülemez.
• Hisse senedi ihraç giderleri tahvil ihraç giderlerinden daha yüksek olabilir.

Esneklik: Bütçeler bir yol haritası olup geleceğe yönelik tahmini verileri içerir. Gelecekte öngörülemeyen bir değişim karşısında işletmelerin bütçelerinde gerekli değişiklikleri yapması gerekir. Kısacası, bütçeler değişen koşullara ayak uyduracak esneklikte olmalıdır.