PROFESYONEL YAŞAMDA İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ

İş yeri ortamında birbirleriyle (iş konusunda) çok sert tartışmalar yaşayan kişiler, mesai saatinin sona ermesiyle birlikte yakın arkadaşlık ilişkilerine hiçbir zedelenme söz konusu olmadan sürdürebilmektedirler. Bu ise ancak “work-life balance (iş-yaşam dengesi)” anlayışı sayesinde gerçekleşebilmektedir. İş-yaşam dengesi anlayışı, iş yaşamı ile gündelik yaşam arasında denge kurulması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Şah ve piyon sırasıyla yönetici ve çalışanı simgelemektedir. Her oyunun sonunda hiç bir fark gözetmeksizin hepsi aynı kutuya konulmaktadır.

Profesyonel yaşamdaki temel anlayış  şu sözlerle ifade edilmektedir: “En iyi samimiyet, resmiyettir”. Sonuç olarak, özellikle profesyonel yaşamda, çalışan bireyler açısından (ast veya üst olmasından bağımsız olarak) takınılması gereken ideal tavrın, “resmiyet” olması gerekmektedir.

En iyi samimiyet, resmiyettir”. Sonuç olarak, özellikle profesyonel yaşamda, çalışan bireyler açısından (ast veya üst olmasından bağımsız olarak) takınılması gereken ideal tavrın, “resmiyet” olması gerekmektedir.

Akılcılar, ahlakı, ideal bir düzen ilkesine dayandırmak istemektedirler. Diğer bir kısım düşünür ve yazar ise ahlakı, gerçeklikten çıkarılmış bir kanuna bağlamak istemektedirler. Örneğin Platon, ahlakı “hayır ilmi” olarak, Kant ise “ödev ilmi” olarak tanımlamışlardır. Birçok düşünür ve çağdaş yazar gibi onlar da ahlak anlayışında, “hayır” veya “ödev” gibi, insanın üstünde bir gaye aramışlardır.

Platon, ahlakı “hayır ilmi” olarak, Kant ise “ödev ilmi” olarak tanımlamışlardı.

Eylemin sonucundan çok kendisine odaklanan ahlak teorileri deontolojik teori olarak adlandırılmaktadır.

İnsanoğlunun ahlakı tanımlama ve ahlaklı bir yaşam sürme arayışı ilk çağlardan beri var olmuştur. Bunun en temel nedeni, insanın mutlu bir yaşam sürme arzusudur. Mutluluğa ulaşmak için birtakım davranış kuralları ve kodları olması ve herkesin bunlara uyması gerektiğine inanılmıştır.

Ahlaki gelişimin ilk iki aşamasında birey kendini merkeze alarak karar vermektedir. Örneğin bir davranışı ödüllendiriliyorsa ya da ihtiyacını gideriyorsa iyi, cezalandırılıyorsa kötüdür. Üçüncü ve dördüncü aşamalarda birey ait olduğu grup ve topluma sadakat ekseninde karar verir. Son iki aşamada ise hem kendisi hem toplum açısından doğru olana, ahlaki ilkelerin mantığa uygunluğunu, tutarlılığını ve evrenselliğini sorgulayarak karar verir.

Öğrenilebilir ve kazanılır olması, Paylaşılması ve kapsaması, İçselleştirilmesi, Davranış kalıpları içermesi, Referans niteliği taşıması, Performans değerlendirme ve oto kontrol sağlaması.

İslam dininde iş ahlakı ile ilgili ilke ve erdemlere bakıldığında, ön plana çıkan dört temel ilke göze çarpmaktadır. İyi niyetlilik, Çalışma ve çalışkanlık, Haksızlıktan kaçınma ve adalet, Paylaşma ve hoşgörü.

Erdem ahlakı, ahlaki davranışları eylemin sonuçlarına göre inceleyen teorilerden biridir. Faydacılık teor­isi­ne göre ise, birey eylemlerinin sonuçlarını faydacılık temelinde değerlendirerek seçim yapmaktadır. Ödev ahlakı anlayışının kurucusu sayılan Immanuel Kant’a göre, ödevin temeli ahlak yasasına duyulan saygıdır ve birey bu saygıdan dolayı bir eylemi seçmeye zorunludur. Adalet ve haklar teor­isine göre eylemlerin doğruluğu, tarafsızlıkları ve eşit dağıtılmış olmalarıyla ilgilidir. Eylemin sonucundan çok kendisine odaklanan ahlak teorileri deontoloj­k teori­ olarak adlandırılmaktadır.

Ahiliğin iş ahlakı ile ilgili temel ilkeleri; Doğru, açık, cömert ve alçak gönüllü olmak, İnsancıl bir çalışma ortamı yaratmak, Müşterileri memnun kılmak, Kendisinden başkasını düşünmek, Bir sanat ve iş sahibi olmak, İşte ciddiyet ve disiplin sahibi olmak.

Durumları eylemler ve eylemlerin sonuçları açısından yorumlayabilme, hangi eylemin ahlaken doğru olduğunu yargılama, neyin doğru olduğunu diğer sonuçlardan üstün tutma, ahlaklı olma niyetine uyumlu davranmak için gerekli içsel güç ve becerilere sahip olma bireyin doğru olana karar verirken geçirdiği psikolojik süreçlerdir. Birey bu karar aşamasında başka kültürlere dair ahlaki değerleri öncelikli olarak düşünmez.

İş etiğine ilişkin olarak oluşturulan ilkelerin başlıca özellikleri; öğrenilebilir ve kazanılır olması, paylaşılması ve kapsaması, içselleştirilmesi, referans niteliği taşıması, performans değerlendirme ve oto kontrol sağlaması ve davranış kalıpları içermesidir

Paydaş: İşletmelerin faaliyetlerini etkileyen ve işletme faaliyetlerinden etkilenen tüm kesimlerdir.

Liyakat: Mesleki anlamda, belirli bir konum veya statü için gerekli görülen özelliklere sahip olma nedeniyle layık olma durumunu ifade etmektedir.

Çalışma ahlakı, daha çok bireysel bir bakış açısını ifade etmektedir. Kişinin işe ve çalışmaya karşı takındığı tutum ve davranışlarının ahlaki ilkelere uygun olması, çalışma ahlakına sahip olduğunu göstermektedir.

Bağlılık, örgütsel beklentilerle çalışan bireyin kişisel gereksinim ve beklentileri arasındaki uyum sonucunda, çalışanın örgütle özdeşleşme duygusu içinde bulunmasıdır. L­iyakat, mesleki anlamda, belirli bir konum veya statü için gerekli görülen özelliklere sahip olma nedeniyle layık olma durumunu ifade etmektedir. H­izi­p, örgüt içinde inanç ya da düşünce bakımından ayrılık gösteren, grubun amaçları ile çelişen amaçlar taşıyan, grubun genelinin onaylamadığı davranışlar sergileyen ve grubun genel davranışlarını etkileyebilecek düzeyde etkin olan küçük alt grupları ifade etmektedir. Demagoj­i, bireyin, kendi menfaatini korurken diğer bireylerle de çelişmemesidir. Herhangi bir çıkar gözetmeden, başkalarının iyiliği için özveride bulunma davranışı ise diğerkâmlıktır.

Presenteeism, çalışanların, sağlık gibi kişisel nedenlerden dolayı işlerini tam olarak yerine getiremeyecekleri günlerde bile işe gelmeleri ve düşük performansla da olsa çalışmalarıdır. Si­ni­zm, çalışanın, örgüte yönelik güvensizlik duyması nedeniyle karşıt bir tavır geliştirerek küçümseme ve uyumsuz (aşağılayıcı ve eleştirel davranışlar gibi) davranışlar sergilemesidir. Paternal­izm, işverenler tarafından çalışanların maddi manevi gereksinimleri karşısında sahte hayırseverlik, “babaca ilgi” gibi bir yaklaşımla uygulanan demagojik yaklaşımdır. Damp­ing, bazı işletmelerin, müşteri memnuniyeti ya da memlekete/millete hizmet gibi bir amaç gütmeksizin, rakip işletmeleri pazar dışına iterek piyasada tekelci bir konum elde etmek niyetiyle, piyasa fiyatının altında mal satmasıdır. Dardan­izm, fiyatların yüksek düzeyde tutulması için ürünün, piyasaya sürülmeyip imha edilmesidir.