Profesyonel Yaşamda Giyim Kültürü

Dilimize Fransızcadan geçen ‘image’ Türkçe karşılığı imge anlamında olup varlık bilimde karşılığı elle tutulan somut bir nesne değil, soyut bir kavramdır. Türkçe sözlükte ‘Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, düş, hayal, hülya / genel görünüş, izlenim, imaj / duyu organlarının dıştan algılandığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri, hayal, imaj’ tanımlarına yer verilmektedir.

Görünümün dışında imajı aşağıdaki öğeler tamamlayıcı özelliğe sahiptir.

• İletişim yönünün etkili olması
• Akıcı etkili konuşma yeteneği
• Sözsüz iletişimin beden dilinin doğru ve etkili kullanılması
• Farklı kültürlere empati ile yaklaşım
• Pozitif etkili beden dili
• Görgü ve nezaketin farkında olması
• Statüye uygun özenli abartısız giyim
• Giyim ile kişilik arasındaki uyum
• Öz güven
• Bakımlı ve temiz olmak
• Gelişime açık olmak

Kişisel imaj öncelikle bireyin kendisini nasıl gördüğü öz imajla başlar, kimlik ile görünüm arasındaki tutarlılığın oluşturduğu imajdır. Algılanan imaj ise kişinin diğer bireyler tarafından kendisinin nasıl algılandığıdır. Hedeflenen imaj ise kişin kendisinin diğer bireyler ve sosyal çevresine nasıl algılanıp görünmek istediğidir. Kişinin kendi hissettiği imajı ve karşı tarafta algılanan gerçek imajıdır. Kişisel imajı odaklanan yönleriyle üçe ayrabiliriz.

1. Kişinin kendi algıladığı imaj: Kişinin kendisi hakkında hissetmiş olduğu öz imajıdır. Kendi kimlik karakterine uygun ve fiziksel dış görünümünü bütünleştirdiği imajıdır. Kendimizi nasıl gördüğümüz ve algıladığımızdır.
2. Algılanan imaj: Kişinin diğer insanlara iletmiş olduğu imajıdır. Karşısındaki insanların o kişi hakkında algıladıkları izlenim ve imajıdır. Başka insanların sizi nasıl gördüğü ve algıladığıdır. Sizin karşı tarafta yansıtılan imajınızdır.
3. İstenen imaj: Kişinin kendine ve diğer insanlara iletmek istediği imajıdır. Kendimize ve karşımızdaki insanlara iletilen imajdır.

Başarılı yönetilen kişisel imaj aşağıda yer alan özellikleri kazandırır:

• Pozitif olma hissi,
• Performansa dayalı etkinliklerde verimlilik,
• Kendini iyi ve daha faydalı olmaya yönlendirir,
• Girişkenliğin artmasına neden olur,
• Doğru sağlıklı iletişim kazandırır,
• Aynada görülen kimliğin yansımasını denetler,
• Ego iç denetimi sağlar,
• Öz güveni güçlendirir,
• Başarı kazanmasını sağlar.

İmaj kırıcılar; insanlar üzerinde imaj yönetimine aykırı negatif izlenime dönüşen unsurlardır. İş hayatında, sosyal çevrede, kariyer gelişimini ve başarı kazanmayı engelleyebilir niteliktedir. Çalışma ortamlarında insanların öncelikle bulundukları yönetim kademesine uygun giyinmeleri gerekmektedir. Resmî kurumlarda iç yönetmeliklerle giyimin sınırları belirlenmektedir. Kurumsal işletmelerin görünümünü olumsuz etkileyecek imaj kırıcı hareketlerden uzak durulması gereklidir. Özellikle finans ve bankacılık sektörlerinde, işletmelerin vitrin görünümüne sahip çalışanlardan özellikle imaj kırıcı unsurlara dikkat etmeleri beklenir. Klasik giyim tarzının kullanılmakta olduğu işlerde, spor tarz giyimle çalışmak imaj kırıcı davranıştır.

Bankacılık, mali müşavirlik, hukuk, idari yönetim organizasyonları, kamu yönetimi ve benzeri meslek grupları faaliyetlerini ofis ortamında gerçekleştirirler. Ofis çalışanları genellikle klasik giyim tarzı olarak tanımlanan erkekler için; klasik önden düğmeli koyu renk lacivert, antrasit koyu gri tonda ceketler ve takımlar vazgeçilmez niteliktedir. Gömlekler ise, beyaz ve açık mavi renkli klasik yakalı, dikey ince çizgi desenliler klasik grupta tercih edilmektedir. Kadınlar için klasik giyim tarzı; düğmeli ceket ve takımlar, elbise ceketli takımlar, ceket ve diz üstüne aşırı çıkmayan etekli takımlar veya rahat kullanışlı pantolonlar, klasik görünümün ana çizgilerini oluştururlar. Beyaz ve açık tonlu renklerde gömlekler, görünümü destekleyen renklerde fular, şal ve aksesuarlar kullanılabilir.

Giyimimizde, ayakkabıdan saçımıza, cildimizin rengine kadar görülen tüm ögeler birbirleriyle etkilidir. Giysilerimizde renkler; sıcak renk grupları ve soğuk renk grupları dengeli uyumlar ile bir araya geldiğinde, etkili bir görünüm sağlanır.

Bireyler kişisel tarzlarını giyimlerinde kullandıkları simgesel basit detay ve aksesuar kullanımlarıyla sembolik nesnelerle vurgularlar. Saç, gözlük, kravat, gömlek, mendil, kol düğmesi, kravat iğnesi, saat, pantolon askısı, ayakkabı, evrak çantası, cüzdan, kemer, çakmak, atkı, eldiven, yelek, çorap, şapka, cep telefonları erkeklerin yaygın kullandıkları aksesuarlardır.

Kravat; erkek giyimini tamamlayan önemli ögelerden biridir. Kravat rengi giysilerimizin bütününü dengeleyen renk seçimleri, dokuma örgüsü ve kumaşın deseni ile giyimde öncelikli algılanan unsurlardan biridir. Kravat seçiminde çok dikkat çeken kalın, kaba ve zıt renkler içeren çizgi ve desenler tercih edilmemelidir. İnce çizgilerde, uyumlu renklerin yumuşak ton geçişleri içeren kravatlar tercih edilmelidir. Küçük puan motif ve birim tekrarları olan bir kaç orta renk tonu ile giyime hafif renk kazandıran seçimler giyimi destekler nitelik kazandırır. Kravat seçiminde yakın ara ton değerleri ve renk seçimleri ile ipek kumaştan üretilmiş kravatlar giyime abartı olmayan zarif görünüm kazandırır.  Giyimin tümünde, koyu renkler hâkim ise kravat rengi orta ton ve açık renkli ince çizgiler ile genel görünüme ışık kazandırır ve dengeli bir tonlama ile giyim bütün olarak algılanır. Abartılı canlı renkler ve desenlerden  kaçınılmalıdır. Kravat gevşek bağlanmamalıdır.

Giyim kültürü; belirli yerel alanda, farklı zaman dilimleri sonucu biriken ve toplum tarafından kabul görülen değerlerin bütünü olarak tanımlanabilir.

Küreselleşme tekstil sektöründeki endüstriyel üretim ve tüketim stratejileri yerel küçük ölçekli işletmelere zarar vermiştir. Küçük ölçekli işletmelerin rekabetçi piyasa koşullarında büyük işletmelerle rekabet etme imkânı olmadığından piyasadan silinmesine neden olmuştur.

Giyim kültürlerini doğrudan etkileyen unsurlardan biri toplumların bağlı oldukları kutsal değerleri ve inançlarıdır. Her inancın kendine özgü kutsal sembolleri ve manevi değerlerine göre giyime bakış açıları farklık göstermektedir. Küresel pazarda iş birlikleri kurmak, pazar olanaklarını arttırmak ve başarı kazanabilmek için öncelikle farklı kültürleri tanımayla başlamak gerekir.

Giyimde anlatım yönü itibariyle renk önemli etkiye sahiptir. Renk kendi içinde anlamsal değerlere sahiptir. Yoğun iş toplantılarına katılan profesyonel yöneticilerin, ciddiyet ve otoriter imaj görünümü koyu lacivert ve koyu gri ve ağırlığı olan tonlarda giyinmeleri bulundukları konumun gereğidir.

Giysilerin giyim işlevi dışında, maddi ve manevi kültürel işlevleri vardır. Meta değeri olarak belirli maddi değer karşılığı alınıp beden ergonomisine uygunluk ve kullanım rahatlığı beklenir. Kültürel işlev ise markanın içerdiği anlam değerleridir. Giyim ürünlerine maddi değerinin üzerinde ödenen marka değeri ürünle kazanılan imaj değeridir. Kullanıcısına belirli sosyal statü değeri sembolize eder.

Yüksek kıymetli mali değer göstergelerinin tümü statü ve sembolik statüyü temsil eder. Yazlık evler, hava ve deniz araçları, otomobiller, ünlü markaların giysi ürünleri; takım elbise, gömlek kravat ve aksesuar ürünler, saatler, telefonlar, ayakkabı, çanta, kemer cüzdan vb. sembolik statü göstergeleri kullanılmaktadır.

Üst düzey gelir grubunda yer alan iyi eğitimli üst düzey yöneticiler ve kullanıcılara yönelik üretimler yapılmaktadır. Yüksek fiyatlı marka değer özelliği olan ürünlerde az adetlerde üretimler yapılmaktadır. Özellikle “lüks” olarak tanımlanan giyim ürünleri bu kategoride tüketici hedeflerine göre belirlenmektedir.

Kumaş yapısının kullanım amacına göre, belirli fiziksel işlevleri karşılaması beklenir. Tüketiciler giyimle ilgi seçimleri yaparken ekonomik uygunluk, rahatlık, dayanıklılık ve bakım kolaylığı gibi değerlendirmeleri dikkate alırlar.

Giysilik kumaşlarda yumuşaklık ve döküm kumaşta aranan önemli niteliklerden biridir. Elle dokunulduğunda kumaşta algılanan ölçüde hissedilen yumuşaklık ve sertlik kumaşın hareketliliğini doğrudan etkilemektedir. Kumaşların dokunuş tuşe kalitesini belirleyen ana unsur üretilen lif ve elyafın belirleyici olmasıdır. Kumaşta kullanılan örgü, ipliğin sıklık değeri, cinsi ve bükümü yumuşaklığını dökümünü etkilemektedir. Özellikle kadın elbiselerinde drape kumaş dökümü, giyisi türüne göre tercih edilen özelliklerden biridir.

Kumaşlar kullanımda uğradıkları gerilim ve zorlamanın etkisiyle esnerler. Kumaşlar enine veya boyuna hangi yönde bir kuvvetle karşılaşırlarsa o yönde belirli ölçüde uzarlar. Boyutları değişir, maruz kaldıkları kuvvetin etkisi geçince eski boyutlarına dönmeleri beklenir. Boyutlarda olan bu uzayıp kısalma esneklik olarak tanımlanmaktadır. Kumaşta esneklik ne ölçüde fazla ise o kumaşın karşılaştığı kuvvetlerin etkisiyle yırtılması da o ölçüde zorlaşır. Kumaşlarda esneklik önemli aranan niteliklerden biridir. Giysilik kumaşlarda ütü tutma özelliği olarak istenilen; giysinin kolayca ütülenmesi ve ütüleme ile kazandırılan formun çabuk ve kolay bozulmamasıdır.

Giysilik doğal lif ve elyaf kullanılan kumaşlar özellikle soğuk ve sıcağı geçirmemekle birlikte vücuttaki ter ve benzeri nemi buharlaştırıp dışa atarak kuruturlar. Genellikle doğal lif ve elyaflar ile üretilen kumaşlar bünyelerinde bulundurdukları hava ve buna bağlı olarak nem çekme niteliklerinden dolayı vücudu kışın sıcak, yazın serin tutarlar. Yapay elyaflar belirli oranlarda doğal elyaflar ile karıştırılıp giysilik kumaş yapımında kullanılmaktadır. Doğal lif ve elyafla üretilen kumaşların geçirgenlikleri sentetik kumaşlara göre daha sağlıklıdır.