PROFESYONEL YAŞAMDA İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 25

İzlenim yönetimi, destek bulmak amacıyla ortaya konan bir etki mekanizmasıdır, kontrol edilebilir ve bilinçli davranışlardan oluşmaktadır. İzlenim yönetimi hazırlık, araştırma ve değerlendirme aşamalarından oluşan bir süreçtir. Bu süreç içerisinde birey, mevcut durumunu değerlendirir, amacına uygun olarak ele alacağı seçenekleri değerlendirir, mevcut durum ve hedeflediği durum arasında bir karşılaştırma yapar. İzlenim yönetimi, insanlara kendini tanıtma amacıyla ipuçları vermektedir.Bireyin ortaya koyduğu izlenimler, başka izlenimleri doğurmakta ve bu durum bir kısır döngü yaratmaktadır. İzlenim yönetimi, bireysel ilişkilerin temelindedir.

Profesyonel yaşamda itibar, bireylerin uzun yıllar neticesinde elde ettiği, yaşamında sergilediği davranışlardan etkilenen insanların kendisine atfetmiş olduğu değerlerden oluşan bir kavramdır.

Sözlük anlamıyla itibar, saygınlık, imaj ve prestij gibi anlamları ifade etmektedir. İtibar, “saygınlık”, “kredibilite”, “duruş” ve “iyi niyet”, “kimlik”, “imaj” ve “marka” gibi kavramlarla birlikte anılmaktadır.

İtibar oluşturmanın 2 nedeni vardır: Güç elde etme arzusu ve kişinin kendini gerçekleştirmek istemesidir.

Politik davranış: Politik davranış, diğerlerini etkin bir şekilde anlama yeteneği ve kişisel amaçlarını gerçekleştirmek için başkalarını etkileyebilme becerisidir. Politik becerileri yüksek olan bireyler, daha olumlu ve güçlü itibara sahiptirler.

Güven: Güven, iki taraf arasında karşılıklı iş birliği, dayanışma ve bağımlılığa dayanan, tarafların kendi olumlu beklenti ve inançlarını yansıtan, buna karşın tarafların beklentilerinin karşılanmaması belirsizliği ve riskini de göze aldıkları psikolojik bir durumdur. Güven kavramının sorgulanması da en çok belirsizliğin ve karmaşanın olduğu ortamlarda gün yüzüne çıkmaktadır.

Sosyal sermaye: Sosyal sermaye kavramı, örgüt içerisinde sosyal ilişkiler sağlayabilme fırsatıdır. Sosyal sermaye, sosyal ilişkilerin bir değere sahip olduğu ve bu ilişkilerin bireylerde saklı olan bilginin, diğer çalışma arkadaşları ile paylaşılmasını teşvik edeceği fikrine dayandırılmaktadır. Bu konuyla ilgili olarak yapılan değerlendirmelerde üç unsura odaklanılmaktadır. Bunlar: İletişim ağı, sosyal normlar ve güvendir.

Sosyal sermayeyle ilgili olarak yapılan değerlendirmelerde üç unsura odaklanılmaktadır. Bunlar: İletişim ağı, sosyal normlar ve güvendir.

Genel olarak değerlendirmek gerekirse kişisel itibarı yüksek insanların:

• Bireysel performansı yüksektir.

• Saygınlıkları fazladır.

• İşlerinini başarma ve elde etme arzusu fazladır.

• Olumlu kişilik özellikleri ile ön plandadırlar.

• Deneyimleri ve yaptıkları işte ustalıkları fazladır.

• Etik davranışlar göstermesi, diğer bireylere göre daha olasıdır.

• Değişim, kriz gibi olağan dışı konularla başa çıkmada daha dayanıklı ve dirençlidir.

• Olası riskleri yönetebilir, riskleri fırsata dönüştürebilir.

• Güven telkin ederler.

• Deneyimleri ve diğer insanlarla olan sosyal ilişkileri gelişmiştir.

• Yetkin, kendine güvenen ve sorumluluk sahibi olarak nitelendirilmektedirler.

• Bağlılıkları fazladır ve ait olduğu grupla özdeştirler.

Üst makamı arkasına alma taktiğini uygulayan kişi, kendi amacını gerçekleştirmek yönünde yaptığı davranışı üst makamlara onaylatarak ve onların da desteğini alarak bir takım davranışlar sergilemektedir. Örneğin arzu ettiği terfiye ulaşmak isteyen bir çalışan, üst yönetimle irtibat kurarak ve onları arkasına alarak amacına ulaşma şansına sahip olabilir. Bu politik taktiğin temel gerekçesi, daha fazla gücü elinde bulunduran makamın kendisinin yanında olduğunu ortaya koymak ve bu sayede daha güçlü görünme arzusudur.

İzlenim yönetimi ile ilgili ortaya konabilecek davranışlar da şu özellikleri barındırmaktadır:

• İzlenim yönetimi ile ilgili davranışlar potansiyel olarak bireysel performans ve organizasyonlar veya toplum içerisinde yükselebilme ile ilgilidir.

• İzlenim yönetimi, destek bulmak amacıyla ortaya konan bir etki mekanizmasıdır.

• İzlenim yönetimi, kontrol edilebilir ve bilinçli davranışlardan oluşmaktadır.

• İzlenim yönetimi hazırlık, araştırma ve değerlendirme aşamalarından oluşan bir süreçtir. Bu süreç içerisinde birey, mevcut durumunu değerlendirir, amacına uygun olarak ele alacağı seçenekleri değerlendirir, mevcut durum ve hedeflediği durum arasında bir karşılaştırma yapar.

• İzlenim yönetimi, insanlara kendini tanıtma amacıyla ipuçları vermektedir.

• Bireyin ortaya koyduğu izlenimler, başka izlenimleri doğurmakta ve bu durum bir kısır döngü yaratmaktadır.

Profesyonel yaşamda “kişinin kendisinin farkında olması”, “mesleğe uygun iyi bir eğitim alması ve deneyim sahibi olması”, bunları ilişki ve iletişimde olduğu kişilere “doğru yansıtabilme”si ve “itibar” kazanması çok önemli bir amaçtır. Soruda Ahmet Bey'in farklı şirketlerde belli aralıklarla çalışmış olması onun deneyim sahibi olduğunu ortaya koymaktadır ve bu durum da üst düzey yönetici olarak işe başlamasında diğer bir ifadeyle profesyonel yaşamanında önemli bir araç olarak hizmet ettiğini göstermektedir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Türkçe sözlükte ‘Zihinde tasarlanan ve gerçekleşmesi özlenen şey, düş, hayal, hülya/ genel görünüş, izlenim, imaj/ duyu organlarının dıştan algılandığı bir nesnenin bilince yansıyan benzeri, hayal, imaj’tanımlarına yer verilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Görünümün dışında imajı aşağıdaki öğeler tamamlayıcı özelliğe sahiptir:
• İletişim yönünün etkili olması
• Akıcı etkili konuşma yeteneği
• Sözsüz iletişimin beden dilinin doğru ve etkili kullanılması
• Farklı kültürlere empati ile yaklaşım
• Pozitif etkili beden dili
• Görgü ve nezaketin farkında olması
• Statüye uygun özenli abartısız giyim
• Giyim ile kişilik arasındaki uyum
• Öz güven
• Bakımlı ve temiz olmak
• Gelişime açık olmak Doğru cevap A'dır.

Algılanan imaj: Kişinin diğer insanlara iletmiş olduğu imajıdır.Doğru cevap D'dir.

Siyah ve beyaz arası tonlar nötr olarak tanımlanırlar. Doğru cevap B'dir.

Erkek giyiminde, açık mavi gömlek, lacivert ceket ve koyu gri pantolon kullanımı soğuk renktir. Bordo renkte kravatın kullanımı ise sıcak renk dengesi sağlar.Doğru cevap E'dir.

Erkekler için imaj kırıcılar
• Kirli sakal
• Bakımsız dişler ve ağız kokusu
• Bakımsız tırnaklar
• Kirli ve dağınık saçlar
• Yırtık, sökük, rengi atmış ve kirli giysiler
• Ter kokusu
• Ağır parfüm ve deodorant kullanmak
• Kısa çorap
• İş ayakkabılarıyla giyilen beyaz çoraplar
• Evlilik yüzüğü dışında takılan yüzükler
• Kolye, küpe gibi aksesuarlar
• Kravat kullanılmadığında gömlek yakasının aşırı
açık kullanılması
• İş giysisiyle kullanılan uyumsuz aksesuar, ayakkabı ve çeşitleri
• Dar giysiler
• Plastik saatler
• Boyasız, bakımsız ayakkabılar
• Temalı kravatlar
• Üzeri yazılı sloganlı tişörtler
• Ceket omuzlarına dökülmüş kepek
• Ceketin dış cebinde bir dizi kalem
• Sloganlı rozetler
• Kemere takılı taşınan cep telefonları ve anahtarlar

Kadınlar için imaj kırıcılar
• Kirli, dağınık saçlar
• Abartılı saç modelleri ve saç aksesuarları
• Abartılı makyajlı ya da makyajsız olmak
• Uzun ve aşırı süslü, alışılmamış renklerde boyanmış
tırnaklar, ojesi yarısına kadar çıkmış tırnaklar
• Bakımsız dişler ve ağız kokusu
• Ter kokusu
• Ağır parfüm ve deodorant kullanmak
• Kaçık çorap
• Yırtık, sökük, rengi atmış ve kirli giysiler
• Yüzük parmağı dışında kullanılan yüzükler
• Abartılı sallanan, ses çıkartan yüzük, kolye, bilezik ve
küpeler
• Görünen yerde dövme
• Hızma, halhal gibi aksesuarlar
• Mini etekler, aşırı dekolte elbise ve bluzlar, şeffaf giysiler, derin yırtmaçlar
• İş giysisiyle kullanılan uyumsuz aksesuar, ayakkabı ve çeşitleri
• Hayvan desenli giysiler
• Plastik saatler
• Boyasız ve bakımsız ayakkabılar
• Üzeri yazılı sloganlı tişörtler
• Açık renk giysiler içinde koyu renk iç giyim
• İç çamaşırlarının veya izlerinin giysilerden gözükmesi

Doğru cevap C'dir.

Erkek ve kadın giyiminde, tüm giyimin renk tonunda ortak ton değerleri geçerlidir.
Tercih edilen giyimin üst giysi grubunda, ceket, gömlek, yelek, bluz, hırka, kazak vb. giysiler ile alt grup olarak pantolon, etek gruplar arası ton derecelerinde yakın renklerin tercih edilmesi seçilen renk dengelerini daha uyumlu hale getirmektedir. Koyu lacivertler ile tercih edilen koyu antrasit soğuk gri tonlar birbirlerini genellikle desteklerler. Siyah tonlu giysilerin takım olarak giyilmesi daha bütün algılanır. Siyah ceket veya üst grup giysi tercih edilmiş ise, alt grup çok koyu antrasit gri ile uyum sağlayabilir. Orta ton veya daha açık değerler taşıyan alt grup giysileri ile tüm giyimle bütünleşmezler. Örneğin lacivert ve kahve tonları bir arada kullanılmamalıdır. Ancak lacivert takım elbise altına koyu kahve tonlarında ayakkabı seçilebilir. Doğru cevap D'dir.

Kadınlarda ise sade abartısız saçlar tercih edilmeli, profesyonellikten uzak görüntü yaratan kıvırcık ve dalgalı saçları olan kadınlar toplu saçı tercih etmeli
ve fön çektirmeye özen göstermelidir. Doğru cevap A'dır.