PROFESYONEL YAŞAMDA İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 20

Bilahare teşekkür karşılığında söylenmez, “daha sonra, sonradan, sonunda” anlamına gelir. Doğru cevap B’dir.

Servis elemanına yardımcı olmak için tabak uzatmak veya elinden tabak almak

doğru değildir. Doğru cevap E’dir.

Ödev ahlakı anlayışının kurucusu sayılan Immanuel Kant’a göre, ödevin temeli ahlak yasasına duyulan saygıdır ve birey bu saygıdan dolayı bir eylemi seçmeye zorunludur.

Faydacılık teorisine göre ise, birey eylemlerinin sonuçlarını faydacılık temelinde değerlendirerek seçim yapmaktadır. Faydacılık teorisinde kastedilen bir kişinin değil en fazla sayıda insanın en yüksek düzeyde faydasıdır. Yani eylemlerin ahlaklı olmasının nihai amacı herkesin en yüksek düzeyde mutluluğu olmalıdır. Faydacı ahlak herkes için maksimum faydayı sağlamayı amaçlamakta ve bunu yaparken niyet ile değil sonuçlar ile ilgilenmektedir. Örneğin, bir eylem eğer her kesim için maksimum fayda getirecekse niyet her ne olursa olsun ahlaki kabul edilmektedir. Yapılan işin yapılış biçimine değil, daha çok sonucuna önem veren bu tür anlayışa sonuçsalcılık adı da verilmektedir. Sonuçsalcı anlayışa göre herhangi bir davranışı iyi veya kötü yapan o davranışın ulaştığı sonuç ile ifade edilmektedir. Örneğin hasta bir birey, ağrılı bir tedavi sonrasında sağlığına kavuşuyorsa bu yolda yapılan tüm faaliyetler iyidir.

Eylemin sonucundan çok kendisine odaklanan ahlak teorileri deontolojik teori olarak adlandırılmaktadır. Bunun temeli, Sokrates’in ‘başkalarının sana yapmasını istemediğini sen de yapma’ ilkesine dayanmaktadır. Bu teoriye göre, eylemin niyeti ahlaki değerini belirlemektedir.

Bir birey doğru olanı yapmayı seçerken, aşağıdaki psikolojik süreçten geçmektedir: 

• Durumları eylemler ve eylemlerin sonuçları açısından yorumlayabilme, 

• Hangi eylemin ahlaken doğru olduğunu yargılama, 

• Neyin doğru olduğunu diğer sonuçlardan üstün tutma, 

• Ahlaklı olma niyetine uyumlu davranmak için gerekli içsel güç ve becerilere sahip olma. 

Belli bir mesleğin mensuplarının uyulması gereken ortak ahlaki ilkeler doğrultusunda hareket etmesine meslek ahlakı denir. Meslek ahlakı, tıp alanındaki Hipokrat yemininde olduğu gibi evrensel ve disipline edici bir özelliğe sahiptir. 

İslam dininde iş ahlakı ile ilgili ilke ve erdemlere bakıldığında, ön plana çıkan dört temel ilke göze çarpmaktadır. Bunlar : 

• İyi niyetlilik 

• Çalışma ve çalışkanlık 

• Haksızlıktan kaçınma ve adalet 

• Paylaşma ve hoşgörü. 

İngiltere ve ABD’deki birçok akademik sosyal araştırma kuruluşunun belirlediği etik kodların içeriğine ilişkin olarak yapılan bir araştırmada ortaya konulan etik ilkeler şunlar olmuştur: 

• İtibar ve saygı 

• Bilgilendirme 

• Güvenilirlik 

• Kişisel ve örgütsel gizliliğin korunması 

• Dürüstlük ve şeffaflık 

• Yanlış beyan ve yönlendirici anlatımlardan kaçınma 

Örgütler itibar ve saygıyı kazanabilmek ve bunu sürdürülebilir kılabilmek için olabildiğince çabalamayı birincil amaç olarak belirlemektedirler. Birinci madde olan “itibar ve saygı”dan sonra gelen beş maddenin tamamı, özellikle 2001 yılından itibaren peş peşe ortaya çıkan firma skandallarının bir daha yaşanmamasına yönelik olarak benimsenmiş etik kodları ifade etmektedir. 

Paydaş: İşletmelerin faaliyetlerini etkileyen ve işletme faaliyetlerinden etkilenen tüm kesimlerdir. 

Mobbing: Kişiyi iş yerinden uzaklaştırmak amacıyla belli belirsiz ve sinsice yürütülen eylemlerdir. Bu nedenle, tespit edilebilmesi ve ispatı oldukça zordur. 

Paternalizm: İşverenler tarafından çalışanların maddi manevi gereksinimleri karşısında sahte hayırseverlik, “babaca ilgi” gibi bir yaklaşımla uygulanan demagojik yaklaşımdır. Paternalizm genellikle emeğe heveslendirici, teşvik edici ücret ödeme gibi uygulamalar sayesinde bu demagoji güçlendirilmeye çalışılmaktadır. 

İknanın duygu boyutunu ise pathos oluşturur. Duygusal çekicilik yaratacak hislerin belirlenmesi ve ikna edicinin buradan hareketle mesaj aktarımını sağlaması ikna faaliye­tinin başarısını etkileyecektir. Aristo’ya göre pathos’u oluşturan ögeler; adalet, sağduyu, cömertlik, cesaret, ölçülü olmak, hoşgörü, nezaket ve bilgeliktir.

Motivasyon: İnsanları değişime uygun bir zihnî duruma gelmeleri noktasında onları cesaretlendirmek ile motivasyon sağlanmış olur.

Kim

Kime

Genç

Yaşlıya

Ast

Üste

Erkek

Kadına

Toplantıdan ayrılan

Toplantıda kalanlara

Toplantıya gelen

Toplantıda bulunanlara

Yürüyen kişi

Durana

Hızlı yürüyerek bir tanıdığını geçen kişi

Arkada kalana

Arabadakiler

Yaya olanlara

Kapıdan çıkan

Girmek için bekleyene

Merdivenden inen

Merdivenden çıkana

Asansöre binen

İçeridekilere

Yolculuklarda koltuğa oturan

Yanda oturan kişiye

Başkalarının oturduğu bir yere oturan

Masada bulunanlara

Tanışma, “birbirlerini daha önce tanımayan birey veya bireylerin bulundukları bir karşılaşma sırasında, rastlantıyla ya da randevulu olarak karşılıklı, çok yüzeysel ve kısa süreli olarak isim, iş, görev ve unvanları hakkında kısa bilgi edinme ortamı” olarak tanımlanmaktadır.

İş hayatında öğleden önceki ziyaretler saat 10.00-11.30; öğleden sonraki ziyaretler 15.00- 17.00 arasında yapılmalıdır.

En genel anlamıyla iletişim; bilgi, duygu, düşünce, tutum ve kanılarla, davranış biçimlerinin kaynak ile alıcı arasındaki bir etkileşim yoluyla bir birimden diğerine bazı kanallar kullanılarak ve değişim amacıyla aktarılması süreci olarak tanımlanmaktadır. Tanımda dikkat çeken nokta, iletişimin bir değişim amacı umularak sürdürülen bir çaba olduğunu vurgulamasıdır. Buradaki değişim bir alışverişi nitelemektedir. Fakat iletişim ikna etmeye yönelik olduğu zaman bu değişim sadece bir değiş-tokuşu değil aynı zamanda alıcıda farklılık ortaya çıkarılması olarak anlaşılmaktadır. Öyle ki; insanlar iletişim kurarlarken bir değişimin ortaya çıkmasını beklerler.

Genel olarak işyerinde yapılan resmî ziyaretlerin süresi beş dakika; bayram, tebrik, teşekkür, nezaket, hasta ve başsağlığı ziyaretlerin süresi ise 15-20 dakikadır.

Örneğin fikir alışverişi ve katılım sağlamak için oval/yuvarlak masa; az katılımcılı kısa ve öz toplantı ve görüşme yapmak için kare masa; otorite altında bir toplantı yapmak için de dikdörgen masaların tercih edildiği bilinmektedir Az kişinin katıldığı toplantılarda ise yuvarlak, E, U ve T şeklinde masa düzenleri kullanıla- bilmektedir. Yüz yüze etkileşim amaçlandığında halka ya da U şeklinde; mesafeli ve sessiz bir ortam amaçlanıyorsa balıksırtı ya da okul düzeni tercih edilmektedir.