PROFESYONEL YAŞAMDA İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 24

Sinerji yaratmak

Mesleki olarak başarılı ve alanında iyi bir çalışanın kariyerinin ilerleyen aşamalarında mutlaka yönetici olarak profesyonel yaşamına devam etmesi gerekir.

Dilin, etkili ve güzel bir şekilde kullanılması sanatına Batı kültüründe retorik, Türk-İslam kültüründe ise belagat adı verilmiştir. Osmanlı dönemi eğitim kurumlarında belagata önem verilmiş, eğitimin en alt kademesinden en üst kademesine kadar belagat bir şekilde öğretilmiştir.

Belagatin üç bileşeni vardır:

Meani: Sözün yerinde kullanılmasını, muhatabın hâline uygun düşmesini içeren kı- sımdır.

Beyan: Anlamın farklı üsluplarla, çeşitli yollarla ifade edilmesidir.
Bedi: Anlamın süslenmesidir.

Öyküleme: Tasarlanmış veya yaşanmış bir olayın başkalarına anlatıldığı anlatım biçimine öyküleme (hikâye etme) denir. Öykülemede zaman akış hâlindedir veolaylar bu akış içinde verilir. Öyküleme, belli bir zaman aralığında geçen olayları anlatan film gibidir.

Metafor; “bir şeyi anlatmak için ona benzetilen başka bir şeyin adını eğreti olarak kullanma, eğretileme” olarak tanımlanmaktadır.

Meani: Sözün yerinde kullanılmasını, muhatabın hâline uygun düşmesini içeren kısımdır.

Yönetici astlarına emir verirken şu hususlara dikkat etmelidir:

Açık ve anlaşılır olmalı, kullanılan kelimeler astlar tarafından biliniyor olmalı veyanlış anlamaya, yoruma açık olmamalı,

Astların bilgi, yetenek ve uzmanlık alanlarına uygun olmalı,

Hiyerarşik düzene ve ilişkilere uygun bir şekilde; her ast tek bir üstten emir alacak şekilde düzenlenmeli,

Emir, astın organizasyon için beklediği çıkarlara aykırı olmamalı,

“Şu işi yapınız” şekli yerine astı, müşterek bir çabaya davet biçiminde “Haydi, şu işi yapalım” şeklinde olmalı. Emir vermek yerine, “bunu yapmanızın nedeni şudur” şeklinde emrin hedeflediği amaç belirtilmeli, astlar cesaretlendirilmeli ve çalışmaya aktif olarak katılımları sağlanmalı,

Emir, emri veren amirin daha üst bir yöneticisi tarafından gerekirse kontrol edilipasta kendi amirlerinin üstündeki yöneticiye müracaat hakkı tanınmalıdır.

Etkili konuşmalar, güçlü bir organizasyon yaratmakta, açıklık, güven, rekabet, büyüme, hızlı değişimlere ayak uydurma yeteneğini köklü bir biçimde artırmaktadır. Zayıf iletişim ise ardı arkası kesilmeyen fırsat kayıplarına ve düşük performansa neden olmaktadır.

Aristo ve ondan sonra gelen klasik yazarlar, inandırıcı konuşmada şu beş temel
kuralın bulunduğunu ileri sürmüşlerdir:
• Buluş (İcat): Konuşmayı oluşturan düşüncelerin kaynağı ve özü.
• Düzenleme: Konuşmanın kuruluşu ve akışı.
• Üslup: Konuşmanın konusuna, gereğine ve dinleyenlerin niteliğine göre kullanılan dil.
• Bellek: Konuşanın, bilgilerini zihninde tutma ve anımsama gücü.
• Deyiş: Konuşmanın ses ve fiziksel yansıması

Kaynak, iletişimi başlatan, mesajı örgütleyip hedefleyen, alıcıya doğru gönderen kişi, kurum ya da aygıt olarak tanımlanmaktadır.

Üslup: Konuşmanın konusuna, gereğine ve dinleyenlerin niteliğine göre kullanılan dil.

Alıcının, kendisine gönderilen mesaj veya enformasyona ilişkin olarak ortaya koyduğu tepki, literatürde geri besleme (feedback) olarak adlandırılmaktadır.

Açıklama: Bilgi vermek amacı ile kullanılan anlatım tekniğidir. Bu tür konuşmalarda amaç dinleyiciyi bilgilendirmek, ona bir şeyler öğretmek olduğu için anlaşılır bir dil kullanılır. Açıklayıcı anlatımda konuşmacı duygularına yer vermez, nesnel bir anlatım hâkimdir

Betimleme: Varlıkların dinleyicinin gözünde, zihninde canlanacak şekilde ayırt edici nitelikleriyle resim çizer gibi anlatılmasına betimleyici anlatım (tasvir etme) denir. Betimlemede gözlem esastır.

Metafor; “bir şeyi anlatmak için ona benzetilen başka bir şeyin adını eğreti olarak kullanma, eğretileme” olarak tanımlanmaktadır.

Yönetici astlarına emir verirken şu hususlara dikkat etmelidir:
• Açık ve anlaşılır olmalı, kullanılan kelimeler astlar tarafından biliniyor olmalı ve
yanlış anlamaya, yoruma açık olmamalı,
• Astların bilgi, yetenek ve uzmanlık alanlarına uygun olmalı,
• Hiyerarşik düzene ve ilişkilere uygun bir şekilde; her ast tek bir üstten emir alacak
şekilde düzenlenmeli,
• Emir, astın organizasyon için beklediği çıkarlara aykırı olmamalı,
• “Şu işi yapınız” şekli yerine astı, müşterek bir çabaya davet biçiminde “Haydi, şu işi
yapalım” şeklinde olmalı. Emir vermek yerine, “bunu yapmanızın nedeni şudur”
şeklinde emrin hedeflediği amaç belirtilmeli, astlar cesaretlendirilmeli ve çalışmaya aktif olarak katılımları sağlanmalı,
• Emir, emri veren amirin daha üst bir yöneticisi tarafından gerekirse kontrol edilip
asta kendi amirlerinin üstündeki yöneticiye müracaat hakkı tanınmalıdır

Konuşma ortamını ve dinleyicilerin durumlarını göz önünde bulundurmak başarılı bir konuşmacının özelliklerindendir. Diğer seçenekler başarısız konuşmacı örnekleridir.

Mesajın etkin iletişimi sağlayabilmesi için taşıması gereken bazı özellikleri vardır. Sözlü veya sözsüz mesajların taşıması gereken özellikleri şunlardır:
• Anlaşılır olmalıdır
• Açık olmalıdır
• Doğru zamanda iletilmelidir
• Uygun kanalı izlemelidir
• Kaynak ve alıcı arasında kalmalıdır.

Alıcının, kendisine gönderilen mesaj veya enformasyona ilişkin olarak ortaya koyduğu tepki, literatürde geri besleme (feedback) olarak adlandırılmaktadır.

İletişimde başlangıç önemlidir: İletişim sürecinde taraflar arasındaki etkileşimin
başlangıcı sürecin önemli bir belirleyicisidir. Taraflar birbirleri hakkında olumlu
veya olumsuz olarak bireysel özellikleri ve toplumsal normlar bağlamında bir karara varırlar. Bu kararın oluşumunda beden dilinden konuşma biçimine kadar çeşitli
unsurlar rol oynar.
• İletişim yalnızca bilgi alışverişi değildir: Bireylerarasındaki duygu ve düşüncelerin bilgi verici biçimde aktarılmasında bilginin nasıl verildiği, içeriğin hangi yolla
aktarıldığı önem taşımaktadır. Bu süreçte bir konu veya durum hakkında bilgi sahibi olmak, konu veya durumun içeriğini öğrenmek tarafların birbirini anladığı
sonucuna bizi götürmemelidir. Bir çalışanın önemli bir satış görüşmesinin neden
olumsuz sonuçlandığını patronuna aktarırken çalışanın satışı gerçekleştirmek için
ne yaptığını patronun öğrenmesi mümkündür fakat çalışanın neler yaşadığını ve
görüşmenin neden olumsuz sonuçlandığını anlaması için iletişimdeki sözel ögelerin yanında sözsüz iletişim unsurlarını da birlikte değerlendirmesi gerekmektedir.
• İletişim kişiyle yapılır: İletişim sürecinde tarafların her ikisinin de etkin oluşu
iletişimin gerçekleşmesi açısından önemlidir. Alıcının iletileri almaya hazır olmadığı durumlarda iletişim süreci kesintiye uğramaktadır. İletişim tanımında yer alan
ortak anlam paylaşımı bu noktaya işaret etmektedir. Örneğin işletmenin yeni bir
ürünü piyasaya sunmak için pazarlama ve üretim bölümü yöneticilerinin yaptığı
bir toplantıda pazarlama yöneticisinin o an aklında başka bir sorun varsa anlama
ve anlaşmaya yönelik bir iletişimden söz etmek mümkün değildir.
• İletişim bir bütündür: İletişim süreci içinde yer alan unsurları birbirinden ayrı
değerlendirmek veya bu sürecin bir bölümüne odaklanmak yaptığımız değerlendirmenin hatalı olmasına yol açacaktır. Sözel iletişimin içeriğini veya beden dilini
ayrı değerlendirmek yerine bütüncül bir bakış açısına sahip olmak herhangi bir
durum veya konu hakkında doğru karar vermemize de katkı sağlayacaktır. Kollarını kavuşturmuş bir kişi için iletişime kapalı demek diğer işaretlere dikkat edilmeden yapıldığı için eksik bir değerlendirme olacaktır. Ortamın soğuk olmasından
dolayı üşüyen bir kişi de aynı harekette bulunabilir. İnsan kaynakları bölümünün
personel seçiminde adaylarla yaptığı görüşmelerde adayların oturma biçimleri
farklı şekilde değerlendirilebilir. Bacakların üst üste atılmasını bir gerginlik işareti
olarak değerlendirmenin yanında bu durumu adayın kendine duyduğu güvenden
de kaynaklanabileceği şeklinde yorumlamak da mümkündür.