PROFESYONEL YAŞAMDA İMAJ VE İTİBAR YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 16

Mesleki kimliğin oluşumuna etki eden süreç ve faktörler arasında, erken yetişme dönemi, kişilik, meslek seçim süreci, yasam evreleri, çalışma yaşamında bulunulan görevler ve bunlardan tatmin olma düzeyi öne çıkmaktadır. Mesleki tatmin ve başarıda yapılan işin kendisi, alınan ücret, terfi gibi faktörler önemli olmakla beraber, bu faktörleri kişinin nasıl algıladığı ve anlamlandırdığı da büyük ölçüde etkili olmaktadır. Bazen bir kişi için başarılı ve tatmin edici görünen bir durum, diğer bir kişi için yeteri kadar başarılı ve tatmin edici görünmeyebilir. Bu yüzden mesleki başarı ve tatminin belirlenmesinde kişilerin hedefleri ve beklentileri önemli bir etkiye sahiptir.

Kişisel imajı oluşturan öğeler şunlardır:

Kişisel imaj, kişisel gerçeklik ile uyumlu olduğu ölçüde anlamlıdır. Kişisel imaj ile kişisel gerçekliğin birbirine yakın olması kişisel tutarlılığı gösterir. Diğer insanların zihnindeki siz ile sizin oluşturmak istediğiniz siz her zaman aynı olmayabilir. Diğer insanların zihninde nasıl göründüğünüzü anlamak kolay değildir. Bunu anlamanın yollarından birisi, sizin olmadığınız ortamlarda diğer insanların sizi nasıl tarif edeceklerini düşünmek olabilir.

Kişisel imaj, kişisel gerçeklik ile uyumlu olduğu ölçüde anlamlıdır. Kişisel imaj ile kişisel gerçekliğin birbirine yakın olması kişisel tutarlılığı gösterir.

Deneyim sahibi olmak, çalışma yaşamının ilk yıllarında alt kademeden başlayıp yükselmek örneğin yönetici olmak ya da o alanda girişim yapmak için gereklidir.

İleri bir tarihte nerede ya da nasıl bir yerde olunacağına karar verilirken yaklaşık olarak aşağıda yer alan sorulara cevap verilmiş olması beklenir. Şimdi neredesiniz? Kişisel olarak güçlü yönleriniz ve sahip olduğunuz imkânlar/kaynaklar nelerdir? Bunlar hedeflerinize ulaştırabilir mi? Hedefinize ulaşmayı kısıtlayan ve gelişmesi gereken yönleriniz nelerdir? Gelişmesi gereken yönlerinizi nasıl geliştirebilirsiniz? Gelişmesi gereken yönleriniz için kimlerden yardım alabilirsiniz? Çevrenizde ne tür imkân ve kaynaklar mevcut? Hedefinize ulaşmayı kısıtlayan dış engeller nelerdir? Çevrenizdeki dış engellerin üstesinden nasıl gelebilirsiniz?

Schein sekiz kariyer çıpası ortaya koymuştur. Bunlar; Özerklik/Otonomi, Güvenlik/İstikrar, Teknik/Fonksiyonel yetkinlikler, Genel Yönetsel yetkinlikler, Girişimci yaratıcılık, Hizmet veya bir olaya kendini adamak, Saf meydan okuma ve Yasam tarzıdır.

Profesyonel yaşamda öne çıkan temel yetkinlikler;

Kişisel itibarın özellikleri; Belli bir bağlamda başka insanların algılaması, eksik bilgi olduğu zamanlarda karar vermede kullanılır, itibar sahibi ve algılayanın her ikisinin de fark ettiği bir değerdir. Kişi, ortam ve hedefin etkileşiminden çıkan bir üründür.  Planlı veya tesadüfen gelişen olaylardan etkilenir.  Süreklilik gösterir.

Kariyer aşamaları geleneksel olarak;

olmak üzere dört aşamadır.

Farklı kişilerin aynı mesleki durumlarda farklı görüşlere sahip olmaları, bu iki kişinin mesleki başarı ve tatmin açısından farklı beklenti ve hedeflere sahip olmalarından kaynaklandığından her kişinin mesleklerinde önemli buldukları etkenleri etkileyen değerler sistemi devreye girmektedir.

Profesyonel yaşamdaki sosyal ve mesleki beceriler bağlamında itibar yönetimi, iş ahlakı, farkındalık, iletişim becerileri, ikna becerileri, sosyal davranış kuralları, protokol bilgisi ve giyim kültürü gibi etkenler öne çıkmaktadır. Bu sosyal ve mesleki becerilerin şahıstaki kendi yansımaları kişinin özgünlüğü, itibarı ve profesyonel sorumluluk ve eylemleri olmaktadır. Profesyonel anlamda bu etkenlerin haricinde doğru insanlar tarafından keşfedilmek de başarı için kişinin kendi niteliklerinden bağımsız olarak değerlendirilebilir. Bununla birlikte profesyonel başarı için bu alanda eğitim almış olmak, stratejik bir avantaj sağlayabilecek olsa da profesyonel başarı için kesin bir şart olmamaktadır.

Mesleki yükselme sürecinde kişiler, her aşamanın gerekliliklerini yerine getirdikten sonra, bir sonraki aşamaya geçebilmek için ölçme ve değerlendirmeye tabi tutularak layık görülmesi durumunda üst aşamaya yükselmektedir. Bu yükselmenin sınanması ve törenle kutlanması, mesleki liyakatlarını arttırmaya ek olarak mesleki bağlılık, başarı ve tatmini getirmektedir. Bu çerçevede yükselme eyleminin gerekliliklerinin bulunması ve yerine getirilmesi, mesleki anlamda kişiye bağlılık getirdiğinden yükselen kişiler, yükselebilmek için takip etmiş oldukları kurallara ilgi ve bağlılık göstermek durumundadır.

Kıdemli uzman olarak tanımlanabilecek kişi, profesyonel kariyerin üçüncü aşamasında olduğundan şimdiye kadar ilk iki aşamadan geçmiştir. Bu bağlamda çıraklıktan üçüncü aşama olan akıl hocalığına gelmiştir ve aradaki aşamaların niteliklerini taşımıştır. Bu çerçevede son aşamada uzmanlık katkısı yerine kişinin çalıştığı örgüte yön vermesi bakımından güç uygulaması, henüz sahip olmadığı bir niteliktir.

Yöneticiliğe uygun olmayan bir uzmanın/çalışanın yönetici konumuna getirilmesi, hem kıymetli bir uzmanın kaybına, hem de performansı düşük bir yöneticiye yol açmaktadır. Bu çerçevede yönetici olacak olan uzmanların, çalışma alanlarındaki uzmanlık ile yöneticilik arasında tercih yapmaları ve yöneticiliğin yetkinliklerine önem vermeleri gerekir. Bu çerçevede artık kendi uzmanlığına odaklanması hatalı olacaktır.

Kişisel itibarın oluşumu bir süreç olup öncelikle kişilerin “kim” ve “ne oldukları” konusunda kişisel farkındalıklarını anlamasını gerektirmektedir.

Kişisel marka oluşumunda kişinin kim olduğu, ne yaptığı, ayırt edici özellikleri ve diğer insanlara olabilecek katkıları mesaj olarak sunulmaktadır ancak kişinin kişisel görüşleri, kişisel markasından bağımsız olarak şahsın kendine ait olup hedef kitleye iletilmek zorunda değildir.

Elektronik ortam olarak sosyal medya, kişisel marka iletişimi için her zaman her yerde kullanılabilmektedir. Müşteriler, örgütler ve kişisel ilişkiler, iletişime geçilmesi uygun zamanlarda kullanılabilecekken seminer ve konferanslar çoğunlukla önceden planlanmaktadır ve zamanlamaları değiştirilemez.

Profesyonel yaşama yönelik yapılan planlara kariyer yönetimi denilmektedir, ve süreç olarak sırayla kişilerin kendilerini analiz etmelerini, iş dünyasını analiz etmelerini, gelişim alanlarını belirlemelerini ve kariyer planı geliştirmelerini gerektirmektedir.

Mesleki kimliğin oluşumuna etki eden süreç ve faktörler arasında, erken yetişme dönemi, kişilik, meslek seçim süreci, yaşam evreleri, çalışma yaşamında bulunulan görevler ve bunlardan tatmin olma düzeyi öne çıkmaktadır.