PORTFÖY YÖNETİMİ

Maksimum verimi sağlayacak şekilde yönetilen portföylerin oluşturulmasında ve yönetilmesinde en önemli amaç, riski düşürmektir. Portföy teorisinde buna “çeşitlendirme etkisi” denilmektedir.

Para piyasası kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı yerlerdir. Sermaye piyasası ise orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı yerler olarak tanımlanır. Türev piyasalar ise, forward, futures, opsiyon ve swap işlemlerinin yapıldığı piyasalardan oluşur. Türev piyasalar, spekülatif yatırımların yanı sıra riskten korunma (hedging) amacına da hizmet eden piyasalardır. Para, sermaye ve türev piyasaların gelişmişliği ile ülkelerin ekonomik gelişmişlikleri arasında önemli bir ilişki olduğu da bilinmektedir.

Portföy yöneticiliği; finansal varlıklardan oluşan portföylerin, her bir müşteri adına, müşterilerle yapılacak portföy yönetim sözleşmesi çerçevesinde maddi bir menfaat sağlamak üzere vekil sıfatıyla yönetilmesidir. Bu faaliyet, Sermaye Piyasası Kurulu’ndan yetki belgesi almış «portföy yönetim şirketleri», «aracı kuruluşlar», «girişim sermayesi yatırım ortaklıkları» ve «mevduat kabul etmeyen bankalar» tarafından yapılabilecektir. Böylece, SPK, portföy yönetme hakkını aracı kurumlar ve bu konuda özel olarak kurulacak şirketlere tanımıştır.

Portföy yönetim sürecinde; yatırımcıya özel yatırım politikalarının belirlenmesi, yatırıma yönelik stratejiler geliştirilmesi, piyasa koşulları, yatırım araçlarının değerleri ve yatırımcının sürekli göz önünde bulundurulması, değişen koşullara göre portföy kompozisyonunda değişiklikler yapılması ve müşterilerin düzenli olarak bilgilendirilmesi gerekmektedir. Söz konusu süreç karar verirken sıralı bir analizi içermektedir. Buna göre portföy yönetim süreci birbirini takip eden 5 aşamadan oluşmaktadır:

Portföy planlaması,

Yatırım analizi,

Portföy seçimi,

Portföy değerlemesi,

Portföy revizyonudur.

Yatırım analizi, portföye alınacak menkul kıymetlerin niteliklerinin incelenmesi, ölçülmesi, belirli bir süre içinde değişik menkul kıymetlerin performanslarının ne olabileceğinin nicel olarak tahmin edilmesidir. Bu analizde, önemli olan, sadece yatırım yapılabilecek finansal varlıkların geçmiş performanslarının incelenmesi ve değerlendirilmesi değildir.

Portföy revizyonu sürekli analiz gerektiren bir işlem olduğundan, ekonomik, sektör ve menkul kıymet analizlerinin sürekli olarak yapılması gerekmektedir. Portföyü gözden geçirme dönemlerinin sıklığı, portföyün büyüklüğü, içerisindeki varlık sayısı ve yatırım araçlarının türlerine göre farklılık gösterir.Görüldüğü gibi, portföy revizyonu; planlama, analiz ve değerlendirmenin şekillendirdiği bir süreçtir.

E(R) = P1 R1 + P2 R2
E(R) = (0,40 x 120) + (0,60 x 90)

E(R) =48 + 54

E(R) = 102 TL’dir.

Değişim Katsayısı, her birim getiri için riski ölçmektedir. Portföy yönetiminde, değişim katsayısı, varlıkların getirilerine karşın ne kadar riskli olduklarını analiz etmede kullanılmaktadır.

Değişim Katsayısı = 0,36/ 0,42= 0,857

Beta (β): Beta katsayısı, riski ölçmede kullanılan bir metot olarak geliştirilmiştir. Beta, bir menkul kıymetin oynaklığını, bir bütün olarak piyasa oynaklığı ile ilişkilendirir. William Sharpe tarafından 1964 yılında geliştirilen Sermaye Varlıklarını Fiyatlandırma Modeli (SVFM)’ne göre beta, sistematik riskin ölçülmesinde kullanılır.

Para piyasası kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı yerlerdir.

Türev piyasa­lar, forward, futures, opsiyon ve swap işlemlerinin yapıldığı piyasalardan oluşur. Türev piyasalar, spekülatif yatırımların yanı sıra riskten korunma (hedging) amacına da hizmet eden piyasalardır.

Portföy yönetim süreci birbirini takip eden 5 aşamadan oluşmaktadır:

E(R) = P1 R1 + P2 R2

E(R) =(0,6*44000)+(0,4*20000)

E(R) =34.400 TL

Yatırım fırsatının beklenen karı, 34.400 – 30.000 = 4.400 TL olacaktır.

Varyansın karekökü alınarak 2100, standart sapma veya risk 34,64 olarak bulu­nur.

Riske karşı kayıtsız yatırımcılar, riskle ilgilenmezler. Onlar için hangi yatırımın seçi­leceği önemli değildir. Bu nedenle, yatırımcıların risk ve getiri arasında kayıtsız kaldıkları söylenebilir. Riske kayıtsız bir yatırımcı için, A=0’dır ve risk, yatırım kararlarını hiçbir şekilde etkilemez. Bu tür yatırımcılar, yatırım kararlarını sadece beklenen getiriye göre alırlar. Riske karşı kayıtsız olan yatırımcılar için paranın marjinal faydası 1’dir.

Sistematik riskin başlıca kaynakları şunlardır:

1. Satın Alma Gücü Riski,
2. Faiz Oranı Riski,
3. Piyasa Riski,
4. Politik Risk,
5. Kur Riski.

Sistematik olmayan riskin kaynakları şunlardır:

Para piyasası kısa vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı yerlerdir.