PORTFÖY YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Portföy analizinin iki boyutu bulunmaktadır. Bunlardan ilki, menkul kıymetlere yatırım yapan yatırımcılardır. Diğeri ise, portföyü oluşturan fınansal varlıklardır. Portföy analizi yapılırken, öncelikle, yatırımcıların beklentileri göz önüne alınmalıdır.

Getiri hesaplamalarındaki ana zorluk yatırım kararlarının geleceğe ilişkin verilmesinden kaynaklanmaktadır. Gelecek söz konusu olduğunda belirsizlik ve risk kavramları ön plana çıkmakta ve buna bağlı olarak yatırım kararları subjektif kararlara dayanmaktadır. Belirsizlik sorunuyla karşı karşıya kalan bir yatırımcı, muhtemel sonuçların ortaya çıkma olasılıkları hakkında objektif bir bilgiye sahip değildir. Genellikle, belirsizlik, menkul kıymet yatırımlarının temelini oluşturan başlıca unsurdur. Ekonomik konularda geleceğe ilişkin tahmin tekniklerinin karar alma sürecinde yeterince etkili olmamaları bir yana bırakılırsa, sistematik olmayan olaylardan kaynaklanan değişikliklerin, sermaye kazancını veya temettüyü, belli bir menkul kıymet açısından etkilemesi, belirsizliğin boyutunu vurgulamaktır.

Markowitz’in geliştirdiği ortalama varyans modelinin temelinde, portföy getirisinin belli bir değerde sabit tutulup, bu kısıt altında portföy riskini minimum yapan ağırlıkların bulunması yer almaktadır. Model, getirilerin ortalaması ve varyans-kovaryans matrisi biliniyorken, risk ile getiri arasında bir paylaştırma yapmaktadır. Ortalama varyans modeli yatırımcıya, yüksek getiriye karşılık yüksek risk veya düşük risk için düşük getiri sağlayacak ağırlıkları sağlamaktadır.

N sayıda menkul kıymet bulunan bir portföyde, menkul kıymetlere değişik ağırlıklar verilerek, sınırsız sayıda portföy oluşturulabilir. Bu nedenle, yatırımcının başlıca görevi, belirli bir beklenen getiri oranı düzeyinde, kovaryansların ağırlıklı ortalamasını mümkün olduğu kadar düşürecek bir biçimde, parasını menkul kıymetler arasında paylaştırabilmek için, “etkin portföyleri” seçmektir. Dikkat edileceği gibi, burada, yatırımcılar hem beklenen getiriyi, hem de varyansı önüne almaktadır. Eğer yatırımcılar, varyansı göz önüne almaksızın, sadece beklenen getiriyi maksimize etmek isterlerse, fonlarını en fazla getiri sağlayacak olan tek bir menkul kıymete yatıracaklardır.

Bilindiği gibi, N sayıda riskli menkul kıymetin var olduğu bir ortamda, yatırımcı için sayısız portföy bileşimleri söz konusudur. Bu bileşimlerden oluşan kümeye “yatırım fırsatları kümesi” adı verilir.

Uluslararası şekilde çeşitlendirilmiş bir portföy, tipik ulusal bir portföyden daha az risk taşımaktadır. Portföy yatırımlarındaki uluslararası çeşitlendirmeler yoluyla riskin azaltılması ve getirinin artırılması, ülkeler arasındaki ekonomi politikalarının, endüstrilerin gelişmişlik düzeylerinin, işletmelerin yapısının, enflasyon oranlarının ve piyasaların farklı olmasından kaynaklanmaktadır. Farklı ülkelerden portföye dâhil edilen menkul kıymetler, portföyün riskini artırmaksızın, beklenen getiriyi artırabilmektedir.

Modern portföy teorisine göre, sermaye piyasası oldukça etkindir. Bilgiler süratle, tamamen ve doğru olarak menkul kıymet fiyatlarına yansır. Yatırımcılar için söz konusu bilgilere eş-zamanlı olarak ulaşmak mümkündür. Doğru cevap C'dir.

Getiri ölçütü, portföyü oluşturan varlıkların beklenen getirilerinin ortalamasıdır. Riskin ölçütü olarak bu portföy getirilerinin varyansı kullanılır.

X pay senedinin beklenen getirisi Y'den daha yüksek ve varyansı daha düşük(daha az riskli) olduğu için X, Y'den üstündür. Doğru cevap A'dır.

Portföyü oluşturan menkul kıymetlerin getirileri arasındaki korelasyonun tam olması durumunda, portföy riskini sınırlamak mümkün değildir. Çünkü portföydeki menkul kıymetlerin fiyatları aynı yönde değişmektedir. Başka bir deyişle, portföy tek bir menkul kıymetten oluşmuş gibidir. Doğru cevap B'dir.

Portföy yönetimi konusunda,  Sharpe (1964), Lintner (1965) ve Mossin (1966), bütün tasarruf sahiplerinin modern portföy kuramına uygun olarak, menkul kıymetlere ve özellikle pay senetlerine yatırım yapmaları halinde, fiyatların ne yönde değişeceğini araştırmışlardır. Bu çalışmaların sonucunda, (SVFM) Sermaye Varlıklarını Fiyatlama Modeli geliştirilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Gelişmekte olan piyasalar uluslararası yatırımcıları, yüksek büyüme potansiyelleri ve düşük korelasyon katsayılarıyla etkilemektedir. Doğru cevap B'dir.

Finansal varlıklardan elde edilecek dönemsel getiriyi faiz,
kar payı gibi getiriler oluştururken, varlığın dönem başı fiyatı ile dönem sonu fiyatı arasındaki fark sermaye kazancını oluşturur.

Getirilerin Aritmetik Ortalaması =
Σr_i/n= ( 0,14+ 0,23+ 0,25+ 0,24+ 0,11+ 0,08 - 0,07)/7 = 0,14 = %14

Risk, yatırımdan beklenen getirinin elde edilememe olasılığını ifade eder. Yatırımlardan beklenen getiriyi elde etme olasılığı ne kadar yüksekse gerçekleşen getiri ile beklenen getiri o kadar örtüşecektir.

Finansal varlığın beklenen getirisi, farklı koşullarda beklenen getirilerin olasılıkları ele alınarak belirlenebilir. Olasılık dağılımı, varlıkla ilgili beklenen getirilerin sayısal olarak belirlenmesiyle oluşturulur.

Sermaye piyasasının temel finansal araçlarından biri olan pay senetleri, anonim ortaklıklar ile, sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklarda ortaklık payını temsil eden menkul kıymetlerdir.