PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

Phaeleonopsis (orkide), Saintpaulia (Afrika menekşesi), Hydrangea (ortanca), Cyclamen (siklamen), Azelia (açelya), Fuchsia (küpe çiçeği), Hibiscus rosa sinensis (Japon gülü), Clivia (kafir zambak), Schlumbergera (yılbaşı çiçeği) vb. türler genellikle çiçekleri için tercih edilen bitkilere örnektir. Dieffenbachia (difenbahya), Calathea (dua çiçeği), Phoenix (palmiye) ve Croton (kroton) türleri ise çoğunlukla yaprak güzelliği ile ön plana çıkan iç mekan bitkilerindendir. Doğru cevap E’dir.

Sıcaklık isteklerine göre bitkiler sınıflandırıldığında, 16-26 °C  arası yüksek sıcaklık, 13-18 °C orta sıcaklık ve 8-16 °C düşük sıcaklık aralığına karşılık gelir. Fakat bitkilerin yaz ve kış koşullarında olduğu kadar gündüz ve gece ihtiyaç duydukları sıcaklık da farklıdır. Kışın 5-10 °C derece daha düşük sıcaklıklara ihtiyaç duyulmaktadır. Doğru cevap E'dir.

%80 ve üzerinde nispi neme ihtiyaç duyan bitkiler "çok nemli", %80-%30 arası neme ihtiyaç duyan bitkiler "nemli", %30'un altında nispi neme ihtiyaç duyan bitkiler "az nemli" olarak nitelendirilebilir. Şıklarda verilen bitkilerden %80 ve üzerinde nispi neme ihtiyaç duyan bitki "Aphelondra squarrosa"dır. Doğru cevap D'dir.

Bitkilerin gösterdiği genel fiziksel gelişim ve büyüme özelliklerine göre (ağaç, çalı, sarmaşık, yer örtücü vb.), gövde ve yaprak yapılarına göre (otsu, odunsu, yaprak döken, herdem yeşil, yarı herdem yeşil vb.), yaşam süresine göre (tek yıllık, iki yıllık, çok yıllık vb.) yapılan sınıflandırmalar yapılır.

Bazı bitkiler yapraklarının, bazı bitkiler ise çiçeklerinin güzelliği için
iç mekanlarda tercih edilmektedir. Bazı bitkiler ise hem yaprak hem de çiçekleri açısından kullanılırlar.

Dieffenbachia (difenbahya), Calathea (dua çiçeği), Phoenix (palmiye) ve Croton (kroton) türleri ise çoğunlukla yaprak güzelliği ile ön plana çıkan iç mekan bitkilerindendir.

Vermikülit: Volkanik kökenli, inorganik, uzun ömürlü, steril, hafif ve geçirgenliği yüksek bir mineraldir. Kuvvetli bir kök gelişimi sağlar.

Çimlenme, yaprak ve dal oluşturma, çiçeklenme ve meyve verme gibi olaylar birçok bitki türü için maruz kaldığı ışığın yoğunluğu ve süresiyle ilişkilidir.

Özellikle gelişme dönemlerinde bitkilere kendi ihtiyaçlarına uygun besin maddesi
takviyesinin yapılması gereklidir.

Fazla sulama, yaprakların yavaş büyümesine, çiçeklerin ise kısa sürede solup düşmesine, yaprakların solmasına ve dökülmesine neden olabilir.

Yapraklarda benekler, lekeler, kabarcıklar, kabuklu noktalar oluşmasının olası sebepleri şunlardır:

1. Bitkinin yerinin değiştirilmesinden kaynaklı yoğun ışık (güneş yanığı) veya  aşırı toprak kuruluğu
2. Bitkinin düşük sıcaklığa maruz kalması
3. Kimyasal içerikli spreyler
4. Aşırı sulama
5. Mantar veya bakteri kaynaklı enfeksiyonlar

Yaprak ve gövdenin yapışkan bir maddeyle kaplanması, yapraklarda küflenme, yapraklarda veya dal çatallarında küçük kahverengi veya beyaz objelerin görülmesi, yaprak dökülmeleri ve dalların kuruması, yaprak veya büyüme
noktalarında bozulmalar kabuklu ve unlu bit istilasının iç mekan bitkilerinde neden olduğu belirtilerdir.

İç mekanda bitkiler; mekânsal kullanımlar arasında sınır/geçiş oluşturma, farklı kullanımları birbirinden ayırma, trafiği yönlendirme, kullanılmayan ölü noktaları değerlendirme, insanları belirli kullanım alanlarına yönlendirme gibi faydaları
sayesinde mekânsal organizasyon amacına yönelik olarak kullanılmaktadır.

Hızlı drenaj sağlanması arzu edildiği durumlarda toprak karışımına iri taneli kum ve perlit gibi malzemeler karıştırılmalıdır. İnorganik, hafif, steril ve uzun ömürlü bir malzeme olan perlit, toprağın havalanmasını ve ısı izolasyonu sağlamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Yapraklarda benekler, lekeler, kabarcıklar ve kabuklu noktalar görülmesinin nedenleri bitkinin yerinin değiştirilmesinden kaynaklı yoğun ışık, bitkinin düşük sıcaklığa maruz kalması, kimyasal içerikli spreyler, aşırı sulama, mantar veya bakteri kaynaklı enfeksiyonlardır. Düşük nem daha ziyade kahverengi veya kavrulmuş yaprak uçlarının olası belirtilerindendir. Doğru cevap  E’dir.

Toprak pH’ında dengesizlik yeni yaprakların sarı-yeşil renk almasına yol açabilmektedir. Doğru cevap C’dir.

İç mekanda bitkiler; mekansal kullanımlar arasında sınır/geçiş oluşturma, farklı kullanımları birbirinden ayırma, trafiği yönlendirme, kullanılmayan ölü noktaları değerlendirme, insanları belirli kullanım alanlarına yönlendirme gibi faydaları sayesinde "mekânsal organizasyon"; gürültünün ve amaca bağlı olarak ışığın/güneşin perdelenmesi, hava kalitesinin arttırılması, ortam neminin yükseltilmesi, havanın temizlenmesi gibi faydaları ile "çevresel şartların kontrolü"; kullanışsız alanlara ve monoton mekanlara canlılık, güzellik ve cazibe katmaları, kötü görüntüleri gizlemeleri, ortamı renklendirmeleri, ilgi çekici kılmaları veya tasarımda kullanılan mevcut renk şemasının desteklenmesi gibi faydaları sayesinde ise "estetik değer yaratma" amaçlarına yönelik kullanılmaktadırlar. Doğru cevap B’dir.

Sarkıcı formlu bitkiler mekanın olduğundan daha alçak algılanmasına yardımcı olurken sütun formu, piramidal bitkiler ise mekanın daha yüksek gösterilmesine yardımcı olur. Chlorophytum comosum (kurdele çiçeği), Nephralepsis exaltata (aşk merdiveni) sarkıcı formdaki; Sansevieria trifasciata (paşa kılıcı), Dracena warneckii sütun formlu iç mekan bitkisi örnekleridir.

Asparagus sprengeri (batıcı kuşkonmaz), Radermachera sinica, Dizygotheca elegantissima (parmak aralya), Adiantum pedatum ince dokulu olduklarından mekanların daha büyük algılanmasında kullanılabilir. Ficus lyrata (keman yapraklı kauçuk) ve Monstera deliciosa (deve tabanı) ise kaba dokuları sayesinde yakınlaştırıcı etkiye sahiptir ve mekanların daha küçük algılanmasına yardımcı olurlar. Doğru cevap C’dir.

İyi bir şişe bahçesi oluştururken, cam kap temizlendikten sonra kabın dip kısmı drenaj oluşturmak amacıyla 1-5 cm. kalınlığında çakıl taşları ile doldurulur. Arzu edilirse belirli bir miktar iri taneli kum, bunun üzerine daha iri çakıl veya kayalar oluşturularak kademeli ve dekoratif bir katmanlama yapılabilir. Bakteri, mantar ve koku oluşumunu önleyerek sağlıklı bir şişe bahçesi oluşturulması amacıyla çakıl taşlarının üzerini örtecek miktarda yanmış odun kömürü kırıntıları eklenebilir. Fakat bunun yerine toprak karışımı içinde perlit, vermikülit gibi steril malzemelerin bulunması da tercih edilebilir. Doğru cevap A’dır.

İç mekan bitkilerinin doğal ortamlarının dışında ve kapalı mekanlarda tutulması ekolojik isteklerine göre yapılan sınıflandırılmayı önemli kılmaktadır. Özellikle bu sınıflamada dikkate alınan sıcaklık, ışık ve nem faktörleri bitkilerin iç mekanlarda doğru konumlara yerleştirilmesi ve böylelikle optimum bir gelişim gösterebilmelerini kolaylaştırmaktadır.