PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

Tepe daldırma yöntemi kök boğazından bol miktarda sürgün verme eğiliminde bulunan bitkilerin üretilmesinde kullanılan bir yöntemdir.

Yanaştırma ve daldırma aşı yöntemleridir. Şaşırtma ise herhangi bir çoğaltma yöntemi değildir. Özelleşmiş vegetatif organlardan soğanlar ve soğanımsı gövdeler gibi doğal olarak ayrılabilen kısımlardan yararlanan çoğaltma işlemine ayırma, bitkinin rizomlar, gövde ve kök yumrularında olduğu gibi, kesilerek parçalara ayrıldığı durumlardaki çoğaltmaya ise bölme adı verilir.

Sulama ya günün erken saatlerinde ya da geç saatlerinde yapılmalıdır. Günün sıcak saatlerinde yapılan sulamada hem su buharlaşması fazla olur hem de su damlaları bitki üzerinde mercek etkisi yaparak bitkiyi yakabilir. Sulamanın aşırı yapıldığı durumlarda taban suyu yükselir ve bunun sonucunda topraktaki tuzlar çözülür ve bitki kökleri çürüyebilir. Çiçek parteri ve ağaçlandırma alanlarında daha çok damlama sulama yöntemleri kullanılmaktadır.

Budamada odunsu bitkilerde kuru dalların temizlenmesinin yanında gelişmeyi güçlendirip hızlandırmak, istenilen formu vermek, çiçeklenmenin, meyvelerin miktarını ve kalitesini arttırmak için yapılır. Budama sayesinde ana dalların sayıları ve dağılışları düzenlenerek daha iyi bir form oluşturmaları sağlanabilir. Yaşlanan ve verimsiz bitkiler gençleştirilir. Budama gövde üzerinde ana dalları sayılarını ve dağılışlarını düzenleyerek ağaçların sağlam, düzenli ve dengeli taç oluşturmalarını sağlar.

Bitkilerin bulunduğu iklim ve coğrafik şartlara ve türlerine göre daha önceden gelen bilgi birikiminden faydalanarak tedbirler almak daha makul olacaktır. Bu tedbirlerin başında sürekli aynı toprağı kullanmamak gelir. Toprağın gübrelenmesi ve yabancı ot temizliği önemlidir. Budama artıklarının uzaklaştırılması, seralarda sıcaklık arttırılıp azaltılarak alınabilecek önlemler, gölgelendirme veya ışıklandırma gibi şartlar değiştirilerek bitkilerin sağlıklı olması sağlanabilir.

Tohumların çimlendirildikten sonra belli bir süre düşük sıcaklık derecelerinde tutulma işlemine vernalizasyon adı verilir.

Vejetatif üretim 4 şekilde yapılır;
• Çelikle üretim
• Aşı ile üretim
• Daldırma yöntemi ile üretim
• Diğer vejetatif üretimler (kök yumruları)

Yeni bir birey elde etmek için anaç bitkinin kök, gövde ve yaprakları gibi organlarından bir parça alınarak uygun ortamda köklendirilmesi işlemine çelikle üretim denir.

Bindirme aşıda kalem ile anacın çapları aynı olmalıdır. Anaç ile kalem birbirine tam uyumlu olacak şekilde eğimli olarak kesilir. Eğimli yerler birbirine tam yapışacak şekilde yerleştirilerek aşı bandı ile sarılıp macunlanır

Bitkiler temel ihtiyacı olan suyu yağmur ve kar sularından tedarik ederler. Su topraktaki gerekli nemi sağlamakla birlikte bitkilerin ihtiyacı olan maddelerin topraktan alımını da sağlamaktadır. Su bitkilerin içerisinde taşıyıcı görevdedir. Sulama miktarı ve tekniği her farklı coğrafik bölge ve iklim şartlarına göre değişiklik gösterir. Sulama ya günün erken saatlerinde ya da geç saatlerinde yapılmalıdır.

Fosfor bitkide çiçek tomurcuğu oluşumunu, çiçeklenme, çiçeklerde renk oluşumu, çiçeklenme süresinin uzatılması ve kök gelişimini artırıcı etki yapar. Fosfor noksanlığında sürgün büyümesi yavaşlar, yapraklar küçülür ve yaprak adedinde azalma görülür.

Biyolojik mücadele; uzun bir süreç alan bu yöntemde bitkilere sorun oluşturan böcek, bakteri, mantar vb. canlıların düşmanı olarak bilinen başka canlıların kullanılması ve sorun olan hastalık-zararlı etmenlerinin ortadan kaldırılması ya da kontrol altına alınması işlemidir.

Gübre direkt toprağa verilerek yapılır. Toprak gübre verilmeden bir gün önce nemlendirilmeli, daha sonra gübre serpilerek, bol sulama yapılmalıdır. Gübre belirli oranlarda suda eritilerek verilir. Sulama suyu olarak çiçek ve yapraklara gelmeyecek şekilde verilir. Gübreleme farklı zamanlarda yapılabilir. Genel olarak havanın daha serin olduğu zamanlarda gübreleme yapılır. Gübreleme zamanında gübrelenecek bitkinin özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır.

Budamada odunsu bitkilerde kuru dalların temizlenmesinin yanında gelişmeyi üçlendirip hızlandırmak, istenilen formu vermek, çiçeklenmenin, meyvelerin miktarını ve kalitesini arttırmak için yapılır. Bazı durumlarda belirli bir şekil vermek için yetiştirilen çit bitkileri de şekil vermek için budanır. Budama sayesinde ana dalların sayıları ve dağılışları düzenlenerek daha iyi bir form oluşturmaları sağlanabilir. Yaşlanan ve verimsiz bitkiler gençleştirilir.

Bitkilerin normal gelişimleri için ihtiyaç duydukları suyun doğal yağışlarla karşılanamayan
kısmının değişik yöntemlerle bitkiye verilmesine sulama denir.

Kısa zamanda çok sayıda bitki elde edilebilen bu üretim tekniği aynı zamanda çok ekonomik bir yöntemdir. Ana bitkide bulunan hastalıklar yeni bireye geçmez. Ancak oluşan yeni fidanların eriş­kin tam gelişmiş birer birey olmaları çok uzun bir zaman almaktadır. Generatif üretim tohum ile üre­tim ve spor ile üretim olmak üzere iki tiptir.

Tohumla bitki yetiştirmek için uyulması gere­ken durumlar vardır. Tohumun çimlenmesi için en başta gereken sudur. Su, tohum kabuğunu yumu­şatır ve topraktaki besin maddelerini çözerek emb­riyonun faydalanabileceği duruma getirir. Ayrıca çimlenme için gerekli enzimlerin etkinliklerinin gerçekleşebilmesi için mutlaka gereklidir. Çimlen­me için önemli bir diğer faktör ise sıcaklıktır. Her bitki türü için farklı optimum çimlenme sıcaklığı vardır. Oksijen ve ışık da çimlenme için önemli et­menlerdir.

Tohumların çimlendirildikten sonra belli bir süre düşük sıcaklık derecelerinde tu­tulma işlemine vernalizasyon denir.

Vejetatif üretim 4 şekilde yapılır;

Gözsüz yaprak çeliği bitkinin sadece yaprak kıs­mı ya da hem yaprak hem de yaprak sapı kullanıla­rak yapılan çeliktir. Birçok iç mekan süs bitkisinde bu yöntem kullanılabilir.