PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

Kültürel peyzajların ayrılmaz bir parçası olan ve kültürel peyzajlara değer katan taşınmaz kültür ve doğa varlıkları anıtlar ve sitlerdir.

Tarih öncesinden Endüstri Devrimi sonrasına kadar olan dönemde yaşamış uygarlık ve kültürlere ait yerleşimsel ya da yapısal kalıntıların bulunduğu alanlara arkeolojik sitler denir.

Tarihi sit, önemli bir tarihi olay ile ilgili olan, önemli tarihi olayların geçtiği ya da bir ulusun geleceği ile ilgili önemli bir tarihsel gelişime tanıklık etmiş alanlar, yerler tarihi sit alanlarıdır.

Dolmabahçe Sarayı avlu ve bahçesi, Balıklıgöl, Piyer Loti, Ihlamur Kasrı kültürel peyzajlara örnek verilirken Harran kırsal peyzajlara verilen bir örnektir.

Amerikan Milli Park Servisi (NPS) tarafından kültürel peyzaj sınıflandırması tarihi tasarlanmış peyzajlar, yöresel peyzajlar, tarihi alanlar ve etnografik peyzajlar olarak dört ana başlık altında değerlendirilmiştir.

İnsan aktivitelerinin, yerel üretim ve yaşam biçiminin ya da uğraşlarının içinde bulundukları çevreyi ve peyzajı biçimlendirmesi ile gelişen bir kültürel peyzaj türü yöresel peyzajdır.

En önemli uluslararası politika dokümanı olarak kabul edilen kültür varlıklarının korunmasına yönelik ilke ve yaklaşımları içeren Venedik Tüzüğü 1964 yılında kabul edilmiştir.

Tarihi sit, önemli bir tarihi olay ile ilgili olan, önemli tarihi olayların geçtiği ya da bir ulusun geleceği ile ilgili önemli bir tarihsel gelişime tanıklık etmiş alanlar, yerler tarihi sit alanlarıdır. Örneğin Çanakkale Savaşları’nın gerçekleştiği Gelibolu Yarımadası, Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı sırasında Büyük Taarruz’ u yönettiği Kocatepe bu kapsamda verilebilecek örneklerdir.

Tarih öncesinden Endüstri Devrimi sonrasına kadar olan dönemde yaşamış uygarlık ve kültürlere ait yerleşimsel ya da yapısal kalıntıların bulunduğu alanlara arkeolojik sitler denir.

Kırsal alanlar/ peyzajlar süreç içinde gelişen; insan-çevre/arazi ilişkisinin sürekli etkileşimi ile biçimlenen bir ürün olarak ortaya çıkmaktadır.

Kültürel miras tanımı 1975 yılında tanımlanmıştır.

Göreme Ulusal Parkı, doğal site örnek olarak verilebilir.

Yukarıdaki kriterlerin tamamı Peyzajın ekolojik niteliğini değerlendirmek için kullanılan kriterlerdendir.

Ekolojik peyzajlar NPS’ye göre kültürel peyzaj tiplerinden biri değildir.

Çankırı, Çorakyerler Miyosen alanı Jeolojik mirasa örnek olarak gösterilir.

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi 2000 yılında imzalanmıştır.

İnsan aktivitelerinin, yerel üretim ve yaşam biçiminin ya da uğraşlarının içinde bulundukları çevreyi ve peyzajı biçimlendirmesi ile gelişen bir kültürel peyzaj  türüne yöresel peyzajlar denir.

Dolmabahçe sarayı ve Ihlamur Kasrı açıkça tanımlanabilen peyzaj alanları içerisinde yer alır.

Arkeolojik ve tarihi özellikteki kırsal kültürel peyzaj alanlarına örnek olarak gösterilebilir.

Payzaj, mesleğin babası Frederick Law Olmsted tarafından 1850-1890 arasında formalize edilmiş peyzaj eğitimi çıraklık eğitimi şeklinde başlamıştır. New York’ta Merkezi Park “Central Park”, “Prospect Park”, Boston Nehir Boyu projeleri ile mesleğin babası unvanını almıştır.