PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM

2008

110 milyar m³

Yaşam için gerekli maddelerin biyosferde belirli depoları vardır. Biyosferdeki kimyasal maddeler, canlılara gereklilikleri açısından dört sınıfa ayrılabilir: 

Yaşam için önemli miktarlarda gerekli maddeler.

Yaşam için az miktarda gerekli maddeler.

Yaşam için gerekli olmayan, fakat doğal olarak çevrede bulunan maddeler.

Yaşam için gerekli olmayan sentetik maddeler.

Karşılıklı olarak madde alışverişi yapacak şekilde birbirini etkileyen canlı organizmalarla cansız maddelerin bulunduğu herhangi bir doğa parçasına ekosistem ve burada bulunan dengeyede ekolojik denge denir.

Canlıların diğer canlılarla ve cansız çevre ile olan ilişkilerine ekolojik ilişkiler adı verilir. Cansız çevre faktörlerinin canlı üzerindeki etkilerine aksiyon, canlıların cansız faktörler üzerindeki etkilerine reaksiyon, canlıların birbirleri üzerindeki etkisine ise koaksiyon denir.

Atmosferde karbondioksit gazının artması, iklim değişikliğinin sonucu değil sebeplerinden biridir.

Kentsel yaşam kalitesi fiziksel çevre, sosyal çevre ve ekonomik çevre kalitesine yönelik bileşenlerden oluşmaktadır. Fiziksel çevre kalitesi açık ve yeşil alan varlığı, ulaşım ağı, ulaşım türü, toplu taşıma, altyapı ve belediye hizmetleri, iletişim, sosyokültürel aktiviteler, doğal ve tarihi değerlerin korunması, konut ve yaşam çevresinin planlı olması, konut tipi ve kalitesi, çalışma alanlarının çevresel etkilerinin azaltılması, rekreasyon alanlarının varlığı gibi özellikler ile tanımlanabilir. Seçeneklerde verilen "eğitim ve sağlık hizmetleri" fiziksel çevre unsurlarından değildir.

Doğa, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özelliklere sahiptir. Çevre kirliliği de bu özelliklere göre fiziksel kirlenme, kimyasal kirlenme ve biyolojik kirlenme olmak üzere üç temel bölüme ayrılabilir.Tarım alanlarına fabrika inşa edilmesi, fiziksel kirlenmeye bir örnektir.

Doğal ortamı oluşturan toprak, hava ve suyun çeşitli patojen mikroorganizmalarla kirlenmesi ve dolayısıyla mikrobiyolojik yapının bozulması mikrobiyal kirlenmeyi, aynı ortamların mikroorganizmalarla kirlenmesi ise biyolojik kirlenmeyi tanımlar. Kanalizasyon suyundaki patojenlerin toprağa ve suya bulaşması bu ortamların mikrobiyolojik kirlenmesine yol açar.

Çevre unsurlarına göre çevre kirliliği çeşitleri hava, toprak, su, ısıl, radyoaktif, gıda, gürültü, elektromanyetik, görüntü, ışık kirliliği şeklinde sınıflandırılabilmektedir. Yani, radyoaktif kirlilik çevre unsurlarına göre yapılmış olan kirlilik sınıflandırmasında yer alır.

Türkiye, 2 Haziran 2008 tarihli Bakanlar Kurulu Toplantısı’nda alınan bir kararla Kyoto Protokolü’nü imzalamıştır.

Kyoto protokolü, küresel ısınmayla mücadele ve sera gazı emisyonlarının azaltılmasını amaçlar.

Cansız çevrenin tüm fiziksel ve kimyasal yapısı ve bu yapının canlı varlıklarla karşılıklı etkileşim içerisinde bulunması abiyotik faktör olarak tanımlanmaktadır. Abiyotik çevre faktörleri genel olarak üç grupta toplanırlar. Bunlar ışık, sıcaklık, basınç, rüzgâr, nem ve yağış gibi iklim özelliklerini ifade eden klimatik faktörler, enlem, boylam, yükselti, yeryüzü şekli gibi topografik yapı özelliklerinden kaynaklanan fizyografik faktörler ve su durumu, toprağın besin durumu, tuzluluk gibi toprak özelliklerini ihtiva eden edafik faktörlerdir. Doğru cevap A'dır.

Ekosistem içerisindeki doğal dengeye ekosistem
dengesi denir. Doğal denge bozulduğunda, ekosistem dengesi bozulur ve ekolojik sorunlar ortaya çıkar. Mevcut ekosistemin bozulup ortadan kalkması ve daha sonra bozulan bu ekosistemin yerine yeni bir ekosistemin olması olayına sükseyon denir. Doğru cevap B'dir.

Kentlerin doğuş ve gelişmesini etkileyen ana
etmenin öncelikli olarak uygun çevre koşullarının sunduğu avantajlar olduğu ve bu avantajların zamanla teknoloji ve sosyal örgütlenmeyi de
destekleyerek kentsel büyümeyi ve kent kimliğinin farklılaşmasını beraberinde getirdiği görüşü
kabul görmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yer kaplamaları, kentsel donatı/kent mobilyası, aydınlatma elemanları, durak,
pano, telefon kulübesi gibi elemanlar ile bitkisel
materyal ve kullanım biçimi kentsel estetiğin sağlanmasında doğrudan katkı sağlayan ögelerdir.
Tüm bu değerlerin bir araya gelmesi ile kent bütününe ilişkin kent makroformu ve kent silüeti oluşmakta, detayda irdelendiğinde ise mikro ölçekte kentsel estetik ve çekiciliği olan çevre kavramı ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Kentsel yaşam kalitesi fiziksel çevre, sosyal çevre
ve ekonomik çevre kalitesine yönelik bileşenlerden
oluşmaktadır. Ekonomik çevre kalitesi yaşam maliyeti ve alım gücü gibi özellikler ile tanımlanırken; sosyal çevre kalitesi yaşam biçimi, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim, örgütlülük ve gönüllülük esasına dayalı toplumsal faaliyetler, güvenlik, bir yerde topluma ait olma duygusu, kimlik, yerellik vb. özellikler ile tanımlanabilir. Fiziksel çevre kalitesi ise açık ve yeşil alan varlığı, ulaşım ağı, ulaşım türü, toplu taşıma, altyapı ve belediye hizmetleri, iletişim, sosyokültürel aktiviteler, doğal ve tarihi değerlerin korunması, konut ve yaşam çevresinin planlı olması, konut tipi ve kalitesi, çalışma alanlarının çevresel etkilerinin azaltılması, rekreasyon alanlarının varlığı gibi özellikler ile tanımlanabilir. Doğru cevap E'dir.

Çevre psikoloji’sinde insan ve çevre olgularını
açıklamak üzere uyarıcı kuramları, kontrol kuramları, davranış ortamları kuramı, entegral kuramları, işlevsel yaklaşım ve çevre merkezli yaklaşımlar gibi birbirleri ile yarışan teoriler bulunmaktadır. Teorilerin en önemli işlevi, insan ve çevre ilişkilerinde gözlemlere anlam veren ve onları düzenleyen genellemeler sağlaması ve her bir olgunun bir boyutunu açıklamaya yardımcı olmasıdır. Bu teorilerden en yeni olanı olan çevre merkezli yaklaşımlar, insanı ihmal etmeden çevrenin kalitesine özel bir ilgi göstermeyi esas alırlar. Doğru cevap A'dır.

Çevre etiği insanların doğa ve doğa unsurları ile
olan ilişkilerinde ve çevreyle ilgili verilmesi gereken
kararlarda, etkili olabilecek her türlü tutum ve davranışların üzerinde duran teorik bir disiplin olarak tanımlanabilmektedir. Çevre etiği, insanın kendisi dışında kalan doğa ile ilişkisinin nasıl olması gerektiği üzerine kafa yormakta ve doğru davranışın ne olduğunu belirlemeye çalışmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Çevre eğitimi, çevre bilimi veya diğer ekolojik içerikli eğitimlerden farklılık gösterir. Çevre eğitimi, bir yandan ekolojik bilgileri aktarırken diğer
yandan da bireylerde çevreye yönelik tutumlarının
gelişmesini ve bu tutumların içselleştirilerek davranışa dönüşmesini sağlar. Çevre eğitimi, kişilerin bilissel, duyussal ve psikomotor öğrenme alanlarına da hitap eder. Çevre eğitimi ne kadar erken yaşta başlarsa o kadar iyidir. Çünkü okul öncesi ve okul çağlarında oluşan ilgiler ve tutumlar gelecekteki istendik davranışların temelini oluşturur. Doğru cevap C'dir.