PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM - Deneme Sınavı - 28

Kökler hem genetik özellikleriyle ilgili olarak, hem de çevresel faktörlerin etkisiyle bir takım metamorfozlar geçirerek özelleşirler. Buna göre; depo görevi yapan kökler (Turp, Şeker pancarı, Havuç, Yıldız Çiçeği), mekanik destek görevi görenler (Duvar sarmaşığı, Deve Tabanı, Mısır) ve yaşamsal olaylara yardımcı olan kökler (Canavarotu gibi parazit bitkilerdeki kökler) olarak üç kısımda incelenmektedirler. Doğru cevap B’dir.

Tek çenekli bitkiler genel olarak otsu bitkilerdir, yaprakları ince, uzun, şerit şeklinde ve paralel damarlıdır. Tohumlarında tek çenek bulunur, kambiyum yoktur, iletim demetleri düzensizdir, kökleri saçak köktür ve gövdeleri incedir. Bu gruba buğday, mısır, çiğdem, sümbül gibi bitkiler örnek verilebilir. Doğru cevap C’dir.

Çift çenekli bitkiler, "taç yaprakların taban kısmında birbirinde ayrı olduğu veya hiç olmadığı bitkiler" ve "taç yaprakların taban kısmında birbirine yapışık olduğu bitkiler" olmak üzere ikiye ayrılır. Rubiaceae (Kökboyasıgiller) taç yaprakların taban kısmında birbirine yapışık olduğu bitkilerden biridir. Doğru cevap E’dir.

Otsu bitkiler; kök, gövde ve dal gibi kısımlarında hiçbir zaman odun yapısı gelişmeyen, bitki ölünceye kadar bu organları ot yapısında kalan bitkilerdir. Anthemis nobilis (Alman Papatyası) ülkemizde peyzaj uygulamalarında en çok kullanılan otsu bitkilerden (çiçekler) biridir. Doğru cevap A’dır.

Peyzajda kullanılan bitkiler genelikle ömür ve habitus özellikleri ile dendrolojik özelliklerine göre önce 2 başlıkta gruplandırılırlar. Ömür ve habitus özelliklerine göre; tek yıllık, iki yıllık ve çok yıllık olarak 3’e ayrılır. Dendrolojik özelliklerine göre ise ayrım öncelikle ölçü, biçim, renk ve doku yönünden olmak üzere 4’e ayrılarak yapılır. Doğru cevap C'dir.

Gövde ve dalları odun yapısına sahip olan bitkilere odunlu bitki denir. Ağaçlar ve çalılar odunlu bitkilere verilebilecek en iyi örneklerdir. Doğru cevap B'dir.

Kışın yaprağını dökenler; kış mevsimi geldiğinde yapraklarını dökerek kışı yapraksız geçiren ağaçlar ; akçaağaç, çınar, huş, bazı meşeler, elma, akçaağaçlar. Doğru cevap A'dır.

Yukarıdaki maddelerden yola çıkarak peyzaj uygulamalarında kullanılan dış mekan bitkileri, biçim (form) yönünden Manzara formlu (Doğal)'ya girer.

Doğru cevap E'dir.

Kapalı tohumluları açık tohumlulardan ayıran en önemli özellik tohumların her taraftan kapatılarak korumaya alınmış olmasıdır.

Yapraksı gövde; Gövde üzerinde yer alan yapraklar herhangi bir nedenle köreldiğinde gövde metamorfoza uğrayarak yassı-yapraksı bir yapıya dönüşür ve bu yapı bitkinin gövdesi olur. Kaktüs buna en tipik örnektir. Doğru cevap C'dir.

Tuber (Yumru) gövde: Genellikle rizomun özelleşmiş bir şekli olarak karşımız çıkar. Bir yer altı sürgününün şişkinleşen uç kısımlarında meydana gelen yedek maddece çok zengin olan kalınlaşmış gövdeler olarak tanımlanabilir. Patates, yer elması en tipik tuber gövde örneğidir. Doğru cevap B'dir.

Tek Çenekli Bitkilerin Genel Özellikleri

Otsu bitkilerdir, yaprakları ince, uzun, şerit şeklindedir, yaprakları paralel damarlıdır. Tohumunda tek çenek bulunur, kambiyum yoktur, iletim demetleri düzensizdir, kökleri saçak köktür, gövdeleri incedir, bu gruba buğday, mısır, çiğdem, sümbül gibi bitkiler örnek verilebilir. Doğru cevap C'dir.

Buğday, mısır, çiğdem, sümbül gibi bitkiler tek çenekli bitkilere örnektir.Doğru cevap A'dır.

Kışın yaprağını döken, yuvarlak taç yapısı gösteren, 10-25 metre boylanabilen bir ağaçtır. Akçaağaçlar Türkiye’deki park ve bahçelerde sıklıkla tercih edilen bir türdür. Bu türün yaprakları tıpkı çınar ağacı gibi parçalı (loplu) bir yapı gösterdiğinden bu isimle anılmaktadır. Bitki erdişidir yani hem erkek hem de dişi çiçekler bir arada bulunur.Çiçekleri açık sarı renkli olup dik duran küçük demetler halinde oluşur. Doğru cevap E'dir.

Kambiyum dokusu bitkilerde sürekli bölünerek bitkinin enine kalınlaşmasını sağlayan dokudur. Eğer bir bitkide kambiyum yok ise o bitki hiçbir zaman odun yapısına kavuşamaz, ömrünün sonuna kadar hep otsu olarak kalır.

Peyzaj uygulamalarında kullanılan dış mekan bitkileri, biçim (form) yönünden 5 grupta incelenebilir;
Salkım formlu; 
Sütun formlu; 
Piramit formlu;
Yuvarlak formlu; 
Manzara formlu (Doğal)

Bitkinin gövdesinde dal, yaprak, çiçek gibi yan organların çıktığı noktalara düğüm (nod) ismi verilir. Bu bölgeler organların bitkiye bağlandığı yerlerdir. İki nod arasında kalan kısma ise internodyum adı verilir.

Stolon (Sürünücü) gövde: Rozet tipindeki bir ana bitkiden verilen uzun veya kısa internodyumlu, toprak yüzeyinde yatay olarak gelişen ve nodyumlardan yeni bir bitki meydana getirebilme yeteneği olan sürünücü gövdelerdir.

Yapraklar bitkilerde özümlemenin (bitkilerin güneş ışığı, su ve karbondioksit kullanarak kendi besinlerini yapabilmeleri) ve transpirasyonun (buharlaşma ile suyun yitirilmesi) yapıldığı esas organlardır.

Eğer bir bitkide ana eksen bir çiçek ile sonlanmıyor ise yani uzamasını sürdürüyor ise ve çiçekler yan dalların koltuklarından çıkıyor ise bu çiçeklenme durumuna rasemoz çiçek durumu denir.