PEYZAJ ÇEVRE VE TARIM - Deneme Sınavı - 14

Londra’da 16. Yüzyılda av alanı olarak tasarlanan Hyde Park giderek büyüyerek içinde yapay tepeler, göller barındıran doğal görünümlü kentsel ölçekte büyük bir rekreatif parka dönüşmüştür. Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk peyzaj mimarı olan F. Law Olmsted ve C. Vaux peyzaj mimarlığının modern ilkelerini ortaya koymuş ve New York kentinde bulunan Central Park’ı tasarlamışlardır. Modern sonrası dönemde değişen üretim biçimleri ve teknolojileri ile atıl duruma düşen eski endüstriyel alanlar ikinci dünya savaşı sonrası dönemde kentsel dönüşüm ve iyileştirmelerin konusu olmuştur. Bu kapsamda ele alınan dönüşüm alanlarından biri Paris’in eski mezbahanesinin olduğu alandır. Kentsel tasarım ve park alanlarının en büyüğü Paris’te Başkan Francois Mitterand döneminde yapılan Büyük Projeler’den biri olan ve 21. Yüzyılın parkı olarak tanıtılan La Villette Parkı’dır. Endüstriyel alanların yeni kültürel ve kamusal peyzaj alanlarına dönüştürülmesi örneklerinden biri olan High Line, New York’ta eski ve atıl bir demiryolu hattının kentsel alanda kalan bölümünün kentin kimliğine katkısı
olan bir tarihsel kültürel değer olarak korunması ve özgün bir anlayışla kültürel peyzaj alanı olarak
dönüştürülmesi projesidir. Doğru cevap E'dir.

Tüm Avrupa’da hâkim olan biçimsel bahçe tasarımı anlayışının dışında örnekler veren İngiltere’de biçimsel kuralcılıktan uzak informal bahçe anlayışı gelişti. Sanayi devriminin yarattığı sağlıksız ve mekanik kentlerin doğal bir çevrede olma arzusunu güçlendirdiği bu dönemde doğanın ‘doğal’ halinin değeri önem kazandı. Resim sanatında da doğa resimlerinin önem kazanması peyzaj mimarlığında yeni bir üslubun tasarım dilini oluşturmada etkin oldu. 18. Yüzyılda ortaya çıkan bu romantik yaklaşımda, tasarlanmış bir doğallık, resimsel bir doğa anlayışı nedeniyle ressam ve şairler tarafından betimlenen kompozisyonlar bahçıvanlar tarafından gerçekleştiriliyordu. Doğru cevap B'dir.

Kültürel peyzajların ayrılmaz bir parçası olan ve kültürel peyzajlara değer katan taşınmaz kültür ve doğa varlıkları anıtlar ve sitlerdir.

Tarih öncesinden Endüstri Devrimi sonrasına kadar olan dönemde yaşamış uygarlık ve kültürlere ait yerleşimsel ya da yapısal kalıntıların bulunduğu alanlara arkeolojik sitler denir.

Tarihi sit, önemli bir tarihi olay ile ilgili olan, önemli tarihi olayların geçtiği ya da bir ulusun geleceği ile ilgili önemli bir tarihsel gelişime tanıklık etmiş alanlar, yerler tarihi sit alanlarıdır.

Dolmabahçe Sarayı avlu ve bahçesi, Balıklıgöl, Piyer Loti, Ihlamur Kasrı kültürel peyzajlara örnek verilirken Harran kırsal peyzajlara verilen bir örnektir.

Amerikan Milli Park Servisi (NPS) tarafından kültürel peyzaj sınıflandırması tarihi tasarlanmış peyzajlar, yöresel peyzajlar, tarihi alanlar ve etnografik peyzajlar olarak dört ana başlık altında değerlendirilmiştir.

İnsan aktivitelerinin, yerel üretim ve yaşam biçiminin ya da uğraşlarının içinde bulundukları çevreyi ve peyzajı biçimlendirmesi ile gelişen bir kültürel peyzaj türü yöresel peyzajdır.

En önemli uluslararası politika dokümanı olarak kabul edilen kültür varlıklarının korunmasına yönelik ilke ve yaklaşımları içeren Venedik Tüzüğü 1964 yılında kabul edilmiştir.

Tarihi sit, önemli bir tarihi olay ile ilgili olan, önemli tarihi olayların geçtiği ya da bir ulusun geleceği ile ilgili önemli bir tarihsel gelişime tanıklık etmiş alanlar, yerler tarihi sit alanlarıdır. Örneğin Çanakkale Savaşları’nın gerçekleştiği Gelibolu Yarımadası, Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı sırasında Büyük Taarruz’ u yönettiği Kocatepe bu kapsamda verilebilecek örneklerdir.

Tarih öncesinden Endüstri Devrimi sonrasına kadar olan dönemde yaşamış uygarlık ve kültürlere ait yerleşimsel ya da yapısal kalıntıların bulunduğu alanlara arkeolojik sitler denir.

Kırsal alanlar/ peyzajlar süreç içinde gelişen; insan-çevre/arazi ilişkisinin sürekli etkileşimi ile biçimlenen bir ürün olarak ortaya çıkmaktadır.

Kültürel miras tanımı 1975 yılında tanımlanmıştır.

Göreme Ulusal Parkı, doğal site örnek olarak verilebilir.

Yukarıdaki kriterlerin tamamı Peyzajın ekolojik niteliğini değerlendirmek için kullanılan kriterlerdendir.

Ekolojik peyzajlar NPS’ye göre kültürel peyzaj tiplerinden biri değildir.

Çankırı, Çorakyerler Miyosen alanı Jeolojik mirasa örnek olarak gösterilir.

Avrupa Peyzaj Sözleşmesi 2000 yılında imzalanmıştır.

İnsan aktivitelerinin, yerel üretim ve yaşam biçiminin ya da uğraşlarının içinde bulundukları çevreyi ve peyzajı biçimlendirmesi ile gelişen bir kültürel peyzaj  türüne yöresel peyzajlar denir.

Dolmabahçe sarayı ve Ihlamur Kasrı açıkça tanımlanabilen peyzaj alanları içerisinde yer alır.