PERFORMANS YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 11

Vizyon, işletme ile ilgili olarak hayal edilen gelecektir. Vizyon kavramı, yöneticinin zihnindeki, başında bulunduğu birimin gelecekteki konumu ve görünümü ile ilgili hayali ifade eder. Bu anlamda vizyon aynı zamanda bir liderlik kavramı olarak da ele alınabilir. Vizyon, işletmelerin gelecekte olmasını arzu ettikleri durum olarak da ifade edilebilir (gaye, hayal). Yani vizyon işletmelerin gelecekte varmak istedikleri yeri ve bunun hayalini tanımlar. Vizyon kavramı işletmenin uzun vadeli geleceğiyle (20 yıl ve üzeri) ilgilidir. Bu öngörü şirketin tüm faaliyetlerine yol gösterir.  Doğru cevap B’dir.

Vizyon hakkında çalışanların da görüşleri istenmeli, onlara danışılmalı ve bu görüşler dikkate alınmalıdır. Vizyona ulaşmak için“biz” anlayışıyla çalışmaktan gurur duyulduğu ve bunun kuruma neler kazandıracağı üzerinde durulmalıdır.  Doğru cevap E’dir.

İyi tanımlanmış misyon, işletmeleri yap-boz’lardan ve zik-zak’lardan kurtarır. Örneğin, bir işletmenin gerçekten varolma nedenini terkederek gereksiz büyümesini ve ilgisiz sektörlere girmesi önler. Doğru cevap A’dır.

Misyonla ilgili çekinceler:
• Misyonun belirlenmesi ve yazılı hale getirilmesi kolay bir iş değildir.
• Açıklanmış ve yazılı hale getirilmiş bir misyon işletmeyi bağlayabilir ve esnekliğini kaybettirebilir.
• İçinde bulundukları iç ve dış koşullar o kadar hızlı değişmektedir ki, işletmelerin bu şekilde kendilerini bağlayıcı açıklamalarda bulunmaları her zaman doğru olmayabilir.
• Misyon bildirgeleri çoğu zaman bir iyi niyet ifadesi ve halkla ilişkiler aracı olmanın ötesine gitmemekte; pek çok işletmenin söyledikleri ile yaptıkları birbirini tutmamaktadır. Bu da zaman içinde işletmenin itibar kaybına neden olabilir.

Belirlenen tüm hedeflerin başarıya ulaşması için bir takım özellikleri (nitelikleri) taşıması gerekir. Bunlar İngilizce baş harfleri “SMART” olarak kısaltılan şu beş özellikten oluşmaktadır: • Belirgin (Specific): Hedefler belirgin olmalı, açık olarak tanımlanmalıdır. Ne, ne zaman, nerede, nasıl, kiminle gibi sorularını yanıtlamaladır. • Ölçülebilir (Measurable): Hedefler ölçülebilir olmalıdır. Hedefler sayısal olarak ifade edilebilmelidir. • Ulaşılabilir (Attainable): Hedefler ulaşılabilir olmalıdır. Çalışanlar tarafından hedefi gerçekleştirmek ulaşılabilir boyutta olmalıdır. • Gerçekçi (Realistic): Hedefler gerçekçi olmalıdır. İşletmenin kaynaklarına uygun gerçekçi bir plan üzerine kurulmalıdır. • Zaman Sınırlı (Time Bounded): Hedefler zaman sınırlı olmalıdır. Hedeflere ulaşmak için gerekli olan zaman süreci tanımlanmalıdır.  Doğru cevap D’dir.

Strateji, açık bir sistemde faktörler arası mantık ilkeleri ve ilişkileri üzerine kurulmuş karar verme ve kararlar içindeki engellerin kaldırılmasıyla ilgili bir analitik düşünme yöntemidir. Diğer seçenekler yanlıştır. Doğru cevap C’dir.

Faaliyet Planları: 1- Sürekli Planlar: Prosedürler, Politikalar ve Kurallar'dır.                                                                               2- Tek Kullanımlık Planlar: Bütçeler, Programlar ve Projeler'dir.  Doğru cevap D’dir.

Satış Bütçesi: İşletmelerde bölümler, bölgeler ya da kişiler itibariyle yapılması öngörülen satış miktarlarını ortaya koyar. Gelecek dönemde satılması düşünülen mal ve hizmet miktarı sayı ya da nakit olarak tahmin edilir. Doğru cevap D’dir.

Örgütsel performansı belirlerken öncelikle örgütün misyonu, vizyonu, amaçları, hedefleri ve stratejileri belirlenmelidir. Sonuçta çalışanların performansları, nihai olarak işletmenin performansı ile ilişkilidir.

Vizyon, işletme ile ilgili olarak hayal edilen gelecektir. Vizyon kavramı, yöneticinin zihnindeki, başında bulunduğu birimin gelecekteki konumu ve görünümü ile ilgili hayali ifade eder. Bu anlamda vizyon aynı zamanda bir liderlik kavramı olarak da ele alınabilir. Vizyon, işletmelerin gelecekte
olmasını arzu ettikleri durum olarak da ifade edilebilir (gaye, hayal). Yani vizyon işletmelerin gelecekte varmak istedikleri yeri ve bunun hayalini tanımlar. Vizyon kavramı işletmenin uzun vadeli geleceğiyle (20 yıl ve üzeri) ilgilidir. Bu öngörü şirketin tüm faaliyetlerine aynen bir kutup yıldızı gibi yol gösterir.

Misyon, bir işletme veya örgütün “kuruluş ve varoluş nedeni”ni açıklayan, temel amaç ve hedeflerini net bir şekilde koyan bir ifadedir. İşletme kimlere, nerede, hangi süreçlerle ne tip ürünleri sunmaktadır? Bunları yaparken iş felsefesi nedir, hangi değerlere sahiptir ve aynı işi yapan diğer işletmelerden farkı ne olacaktır? İşte bu sorulara verilen cevaplar işletmenin misyonunu açıklar.

İşletmenin bir bütün olarak ulaşmak istediği sonuçlar üst yönetim düzeyinde belirlenir. Bu amaçlar stratejik amaçlar olup işletmenin tümünü ilgilendiren amaçlardır. Ayrıca orta ve alt yönetim düzeylerinde stratejik amaçlarla uyumlu olarak her işlevsel bölümün kendi iş birimlerindeki etkinlikleri sonucu elde etmek istedikleri amaçları vardır. Bu amaçlar ise işlevsel (fonksiyonel) amaçlar olup, daha belirgin alanlarda, işletmedeki işlevsel etkinlikler sonucu elde
edilmesi beklenen sonuçlardır.

Belirlenen tüm hedeflerin başarıya ulaşması için bir takım özellikleri (nitelikleri) taşıması gerekir. Bunlar ingilizce baş harfleri “SMART” olarak kısaltılan şu beş özellikten oluşmaktadır:

Strateji, rakiplerin faaliyetlerini de inceleyerek, amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca odaklı, uzun dönemli dinamik kararlar topluluğu olarak tanımlanabilir. Stratejide esas olan, arzuladığımız ve istediğimiz sonuçlara ulaşmaktır. Kısacası amaç ve hedefler belirlendikten sonra işletmenin izleyeceği yola en genel anlamıyla strateji denmektedir. Yani stratejiler işletmenin amaç, hedef ve görevlerini gerçekleştirirken kullanacağı yöntemleri içermektedir.

Planlama yaparken bazı ilkelere uymak gerekir. Sözgelimi, planların katlanılabilir bir maliyeti olması gerektiği ya da planların değişen koşullara uyum sağlayabilecek düzeyde esnek olması gerektiği gibi. Bu ilkeler şunlardır:

Planlama yaparken bazı ilkelere uymak gerekir. Sözgelimi, planların katlanılabilir bir maliyeti olması gerektiği ya da planların değişen koşullara uyum sağlayabilecek düzeyde esnek olması gerektiği gibi. Bu ilkeler şunlardır:

Planlama yapılırken enflasyon, grevler, ekonomik krizler, işten çıkarmalar gibi öngörülemeyen olaylar için yeterli esnekliğe izin verilmelidir.

İşletme içinde çeşitli fonksiyonlarla ilgili politikalar düzenlenebilir. Bu politikalardan başlıcaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Performans standartları yazıldıktan sonra, aşağıdaki ilkelere uygun olup olmadığına göre kontrol edilmeleri gerekir. Standartlar:

Performans yönetimi, insan kaynakları yönetimi işlevlerinin en önemlilerinden birisidir. İnsan kaynakları yönetiminin performans yönetimi dışında iş analizi, insan kaynakları planlaması, işe alma, eğitim ve geliştirme, kariyer yönetimi, ücretlendirme gibi işlevleri de bulunmaktadır. Her ne kadar bu işlevler işletme adını verdiğimiz ekonomik birimlerin ortaya çıktığı 1800’lü yılların ortalarından beri bir şekilde gerçekleştiriliyor olsa da zaman içinde her bir işlev bazı açılardan gelişmiş ve değişimlere uğramıştır.

Performans kavramının tanımından da anlaşılacağı gibi performansın beklenen düzeyde ve hatta daha yüksek olması iyi, düşük olması ise kötü bir şeydir. Bu durum özellikle işletmeler açısından çok önemlidir. Performansın iyi veya kötü olduğuna ancak ölçülerek karar verilebilir. Performans değerleme; performansın belli dönemlerde, belli kriterler çerçevesinde, belli standartlara göre, belli yöntemler kullanılarak, yani belli bir sistem dahilinde ölçülmesi ve elde edilen sonuçların değerlendirilmesidir. Söz konusu sistem; yani değerleme dönemleri, kriterler, standartlar ve yöntemler her bir iş ve işletme için farklı farklı olabilir.