PERFORMANS VE KARİYER YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 7

Klasik ve örgütsel yaklaşımda üst düzey yöneticilerin izlemiş olduğu kariyer
yoluna uygun olarak belirli mevkiler için belli aşamalardan mutlaka geçmek gerekir. Oysa davranışsal yaklaşım içerinde yer alan ağ tipi kariyer yolunda birey bir mevkiye pek çok değişik yoldan ulaşabileceğini anlar. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İş yerinde belirli bir pozisyona ulaşmak için izlenecek yollara kariyer yolları, örgüt yapısı üzerinde belirlenen bu kariyer yollarının tümüne ise kariyer haritası denmektedir. Kariyer yolları diğer bir ifadeyle kariyer haritası, bir anlamda tüm pozisyonları içeren, pozisyonlar arasında geçiş yollarının net olarak belirlendiği bir şemadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Kariyer planlaması hem çalışanlara hem de işletmelere yararı olan önemli bir uygulamadır. Seçeneklerde yer alan çalışanların ihtiyaçlarının tatminini kolaylaştırır, çalışanların yetişme ve gelişmesi için onları motive eder, çalışanlara işlerinde yükselme fırsatı verir ve çalışanların kapasitelerinden yöneticilerin haberdar olmasını sağlar ifadeleri kariyer planlamasının çalışanlara sağladığı yararlardır. Bununla birlikte çalışanların örgütün amaçlarına uyumlaştırılmasına katkı sağlar ifadesi kariyer planlamasının işletmeye sağladığı yararlardan biridir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

İşletme yöneticileri insan kaynakları planlarını yaparken işletmedeki hangi pozisyonlar için işletme dışı veya işletme içi kaynaklardan eleman temin edeceklerine karar vermek durumundadırlar. İşletmede çalışan mevcut personelin, “boş pozisyonlara veya gelecekte boşalacağı öngörülen pozisyonlara yerleştirilip yerleştirilmeyeceği” örgütsel kariyer planlaması yardımıyla belirlenir. Örgütsel kariyer planlaması, işletmede çalışanlar için kariyer yolları ve faaliyetleri oluşturma sürecidir. Dolayısıyla doğru cevap B' dir.

Örgütsel kariyer planlama süreci kurumsal değerlendirme, pozisyonu tanımlama, personeli belirleme, kariyer danışmanlığı ve kariyer hedeflerini belirleme, pozisyonla bireyin özelliklerinin karşılaştırılması, performans değerlendirme sonuçlarının kullanımı, kariyere yönelik eğitimler ve kariyer stratejilerinin geliştirilmesi olmak üzere sekiz aşamada gerçekleştirilebilir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Klasik yönetim yaklaşımını benimseyen işletmelerde; biçimsel bir örgüt yapısı, katı bir hiyerarşik yapı, kesin sınırları belli olan yetki ve sorumluluklar, üst kademede alınan kararlar ve genellikle yukarıdan aşağıya doğru işleyen bir haberleşme sistemi bulunmaktadır. Bu ortamda çalışanlara kariyerlerini planlama insiyatifi verilmez. Gelişen koşullar dikkate alınmaz ve kariyer planlamasında geçmiş uygulamalar ile iş süreçlerindeki değişimler esas alınır. Bu şekilde belirlenen kariyer planlamasına geleneksel yol denir ve sadece aynı meslekteki dikey ilerlemeyi öngörmektedir. Günümüzde bu geleneksel kariyer planlama yaklaşımı yetersiz kalmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Günümüzün yeni yönetim uygulamalarının başında; toplam kalite yönetimi,
öğrenen organizasyonlar, şebeke organizasyonları ve küçülme uygulaması sayılabilir. Bununla birlikte günümüzde dikey kariyerden yatay kariyere geçiş ve pozisyon gücü yerine bilgiye dayalı gücün önem kazandığı ifade edilebilir. Dolayısıyla doğru cevap E' dir.

Spiral kariyer modelinde birey, birbirinden çok farklı olmayan ancak her biri farklı alanlarda inşa edilen farklı tipteki işlerde çalışabilmektedir. Spiral kariyere örnek olarak, üniversitede işletme bölümünde çalışan bir öğretim üyesinin 10 yıl
çalıştığı üniversitedeki eğitmenlik görevini bırakarak büyük bir şirkette insan kaynakları departmanının yönetimine gelmesi, daha sonra da bir danışmanlık şirketinde işe başlamak için bir süre burada çalıştıktan sonra buradaki görevinden de ayrılması verilebilir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Durgun durum kariyer modelinde güvenlik ve yeterlilik; doğrusal kariyer modelinde ilerlemek ve güç; spiral kariyer modelinde büyümek ve geçici kariyer modelinde kimlik, meydan okuma ve değişiklik bireyin güdüleyen unsurlardır. Dolayısıyla doğru cevap A' dır.

Kariyer planlamasında yararlanılan başlıca tekniklerden biri olan grup çalışmalarıyla, kariyer planları değerlendirilir.  Çalışma grupları farklı amaçlarla ve farklı düzeylerdeki çalışanların katılımı ile oluşturulur. Yöneticilerin bir araya geldiği grup toplantılarında, sorunlar ve çalışanların beklentileriyle ilgili bilgiler toplanır. Alt kademe çalışanlarından oluşan gruplarda ise, bireyin kariyer yaklaşımında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri görüşülür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Örgütsel kariyer planlama sürecinde kullanılan psikolojik değerlendirme teknikleri arasında kişilk testleri, sözel ve sayısal yargılama testleri, psikolojik kağıt kalem testleri ve zeka testleri yer almaktadır. Bununla birlikte alıştıma kitapları kendini geliştirme materyallerindendir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Esnek kariyer, sınırsız kariyer, iki basamaklı kariyer yolu ve portföy kariyer yeni kariyer yaklaşımları arasında yer almaktadır. Bireylerin kişisel yeteneklerinin bir porföyünü oluşturmaları ve kendi kariyerleriyle ilgili sorumluluğu üstlenmelerini ifade eden portföy kariyer yaklaşımına göre işgörenler herhangi bir işletmeye bağlı olmadan bağımsız bir şekilde çalışır ve yaptıkları işin karşılığını bu şekilde alırlar. Dolayısıyla doğru cevap A' dır.

Durgun durum ya da diğer adıyla sabit kariyer modelinde, hayat boyu sürecek olan bir meslek başta tercih edilir ve o şekilde devam eder. Spiral kariyer modelinde bir çok farklı mesleğin yapılması sonucu ve uzun yıllardan sonra bir kariyer elde edilir.Geçici kariyer modelinde ise kariyer seçimi süreklilik kazanır. Kariyer faaliyetinin yaşam boyu devam ettiği ve bir işletmede hiyerarşik kademeler boyunca kariyerde yukarıya doğru ilerleme görülen kariyer modeli ise doğrusal kariyer modelidir. Doğru cevap C'dir.

Özellikle kişilik, tutum ve davranışların önemli olduğu terfi politikalarında psikolojik değerlendirme yöntemlerinden yararlanılır. Bu amaçla kullanılan araçların başında psikolojik kağıt-kalem testleri, zeka testleri, sözel ve sayısal yargılama testler, yetenek testleri ve kişilik testleri sıralanabilir.Doğru cevap D'dir.

A,C,D ve E seçeneklerinde verilen maddeler geleneksel kariyer anlayışı ile ilgilidir. Sınırsız kariyer anlayışında, istihdam performans ve esneklik içindir. Doğru cevap B'dir.

Uzmanlığı seçme ve çalışılacak örgüte karar verme, transferler ve terfiler ve meslek ve organizasyon perspektifini genişletme gibi özellikler erken kariyer evresine aittir. Doğru cevap B'dir.

Gelecekteki örgütsel personel ihtiyacını belirleme, kariyer basamaklarının planlanması, bireysel potansiyel ve eğitim ihtiyacının değerlendirilmesi, kariyer sisteminin koordinasyonu, denetlenmesi, incelenmesi ve gözetimi örgütsel kariyer planlaması ile ilişkilidir. Kişisel yetenek ve ilginin belirlenmesi, iş ve günlük yaşam hedeflerinin planlanması, ilgi ve amaçlarda değişmeye dikkat etme gibi özellikler ise bireysel kariyer planlaması ile ilişkilidir.  Doğru cevap A'dır.

Kariyer merkezinin sağladıkları şu şekilde sıralanabilir:

Yol gösterme, yönetme, öğretme, meslektaş ya da arkadaş gibi roller kariyer danışman rolleri olarak sayılabilir.

İş rotasyonu yönetim geliştirmede bireylerin tüm operasyonları keşfetmesi için tasarlanmış belirli bir görevlendirmeye göre hareketin olduğu bir yaklaşımdır.