PERFORMANS VE KARİYER YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 16

Örgütsel kariyer planlama süreci,
• kurumsal değerlendirme,
• pozisyonu tanımlama,
• personeli belirleme,
• kariyer danışmanlığı ve kariyer hedeflerini belirleme,
• pozisyonla bireyin özelliklerinin karşılaştırılması,
• performans değerlendirme, sonuçlarının kullanımı,
• kariyere yönelik eğitimler ve
• kariyer stratejilerinin geliştirilmesi olmak üzere sekiz aşamada gerçekleştirilebilir.

Klasik yönetim yaklaşımını benimseyen işletmelerde; biçimsel bir örgüt yapısı, katı bir hiyerarşik yapı, kesin sınırları belli olan yetki ve sorumluluklar, üst kademede alınan kararlar ve genellikle yukarıdan aşağıya doğru işleyen bir haberleşme sistemi bulunmaktadır. Böyle bir örgüt yapısı içerisinde insan kaynakları planlaması ve buna bağlı olarak gelişen kariyer planlaması da yapıya uygundur. Bu ortamda çalışanlara kariyerlerini planlama insiyatifi verilmez. Gelişen koşullar dikkate alınmaz ve kariyer planlamasında geçmiş uygulamalar ile iş süreçlerindeki değişimler esas alınır. Bu şekilde belirlenen kariyer planlamasına geleneksel yol denir ve sadece aynı meslekteki dikey ilerlemeyi öngörmektedir. Günümüzde bu geleneksel kariyer planlama yaklaşımı yetersiz kalmaktadır

KARİYER MODELLERİ

Durgun Durum (Sabit) Kariyer Modeli

Doğrusal Kariyer Modeli

Spiral Kariyer Modeli

Geçici Kariyer Modeli

İki Basamaklı Kariyer Yolu
Yeni kariyer yaklaşımlarından bir diğeri olan iki basamaklı kariyer yolu yaklaşımı, teknik ve yönetsel kariyer kavramlarını birbirinden ayırmayı ifade etmek için kullanılır.

Kariyer Planlamasının İşletmeye Sağladığı Yararlar
Kariyer planlamasının işletmeye sağladığı yararların başlıcaları ise şöyle sıralanabilir (Eryiğit, 2000, s.22):
• Bütün kademelerde çalışanların örgütün amaçlarına uyumlaştırılmasına
katkı sağlar.
• İstenilen nitelikteki personel yapısını oluşturur.
• Çalışanlarla işletme arasında pozitif duygusal bağ oluşturarak örgüte sadakati artırır.
• Uluslararası işletmelerde istihdamı kolaylaştırarak, atamalarda hızlı davranma imkanı verir.
• Personel devir hızını azaltır.
• Ücret politikalarının daha sağlıklı olmasına yardımcı olur.
• Terfi, nakil, işten çıkarma ihtiyaçlarının giderilmesinde önemli rol oynar.

Spiral Kariyer Modeli
Spiral kariyer modeli, kariyer seçiminin bir dizi meslek sonucu evrim geçirdiği ve
yaklaşık on yıllık bir zaman dilimi sonucunda geçmiş becerilerin üzerine yeni becerilerin eklendiği bir kariyer türüdür.

ÖRGÜTSEL KARİYER PLANLAMA TEKNİKLERİ

Grup Çalışmaları (Workshop)

Kendini Geliştirme Metaryalleri

Psikolojik Değerleme Teknikleri

Performans Ölçümleri

Biçimsel Eğitim

Geleneksel Kariyer

Esnek kariyer anlayışı, "kişinin değişen iş gereklerine uygun bilgi ve becerileri kazanmasını ön plana çıkarır"

Örgütsel kariyer planlamasında kullanılan tekniklerin başlıcaları şunlardır: grup çalışmaları (workshop), kendini geliştirme metaryalleri, psikolojik değerlendirme teknikleri, performans ölçümleri ve biçimsel eğitimdir.

Spiral kariyer modeli, kariyer seçiminin bir dizi meslek sonucu evrim geçirdiği ve
yaklaşık on yıllık bir zaman dilimi sonucunda geçmiş becerilerin üzerine yeni becerilerin eklendiği bir kariyer türüdür

Kariyer planlamasınının genel amaçları; örgütün yönetsel yükselme ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak, herhangi bir düzeyde sorumluluk alma kabiliyetine sahip olanları hazırlayacak bir seri eğitim ve deneyim konusunda çalışanlara verilen sözü yerine getirmek ve çalışanları cesaretlendirip onlara rehberlik etmek
olarak sıralanabilir

Kariyer planlamasının bireysel düzeyde önemli kılan nedenlerin başında; çalışanların yaptıkları işi severek ve isteyerek yapmalarının sağlanması anlamına gelen motive edilmeleri, çalışanların yeteneklerine göre değerlendirilmesi, çalışanların iş tatminlerinin artırılması ve çalışanların kendi özelliklerini tanımalarına imkan vermesi sayılabilir

Kariyer gelişimi, sahip olunan bilgi, beceri ve yeteneklere bağlıdır. İnsanın sahip olduğu bilgi, beceri ve yetenekleri başarılı bir şekilde kullanması iyi bir planlama ile mümkündür. Bireysel kariyer planlamasının; en temel amaçlarından biri, bireylerin sahip oldukları bilgi birikimi ile geleceklerini kontrol edebilme yeteneklerinin geliştirilmesidir. Bu süreçte birey, kendi yeteneklerini, bilgi düzeyini, ilgi alanlarını ve amaçlarını değerlendirir. Ayrıca karşısına çıkan fırsatları ve alternatifleri nasıl değerlendirebileceğini ve nasıl etkili kararlar alabileceğini öğrenir. Bütün bu öğretiler Bireysel Kariyer Planlamasını oluşturur. Doğru cevap A'dır.

Kariyer Planlamasının amaçlarını 2 ana başlık altında toplayabiliriz. Bunlar;

1. Genel amaçlar: Örgütün yönetsel yükselme ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamak, herhangi bir düzeyde sorumluluk alma kabiliyetine sahip olanları hazırlayacak bir sri eğitim ve deneyim olanları hazırlayacak bir seri eğitim ve deneyim konusunda çalışanlara verilen sözü yerine getirmek ve çalışanları cesaretlendirip onlara rehberlik etmek olarak sıralanabilir.

2. Özel amaçlar: Çalışanların mevcut ve potansiyel işleri için gerekli olan beceri ve nitelikleri tanımalarına yardımcı olmak, kişisel arzular ile örgütsel amaçlarına bütünleştirmek, çalışanlar için tüm yönlerde yeni kariyer yolları ve planları geliştirmek, kariyerinde durgunluk dönemine giren çalışanları yeniden canlandırmak, çalışanlara kendilerini ve kariyerlerini geliştirme olanağı vermek ve hem örgüt hem de çalışanlar için yarar sağlamak sayılabilir. Doğru cevap E'dir.

İnsan kaynakları planlaması; işletmenin insan kaynağı ihtiyacının tahmin edilerek insan kaynağı arz ve talebin belirlenmesi faaliyetidir. İnsan kaynakları planlamasının çıktıları, personel faaliyetleri planlarının girdisi olur. Böylece, insan kaynakları planlaması, net insan kaynağı ihtiyacının karşılanmasına yardımcı olur. Personel faaliyet planları ise, bireysel amaçlarla örgütsel kariyer faaliyetlerinin bütünleştirilmesini sağlar. Doğru cevap B'dir.

Kariyer planlamada, örgütsel kariyer planlama süreci;

1. Kurumsal değerlendirme 

2. Pozisyonu tanımlama

3. Personeli belirleme

4. Kariyer danışmanlığı ve kariyer hedeflerini belirleme

5. Pozisyonla bireyin özelliklerinin karşılaştırılması

6. Performans değerlendirme, sonuçlarının kullanımı

7. Kariyere yönelik eğitimler

8. Kariyer stratejilerinin geliştirilmesi olmak üzere 8 aşamada gerçekleştirilebilir. Doğru cevap B'dir.

Performans ve kariyer planlamasında organizasyon yapısı olarak klasik yönetim yaklaşımının benimsediği işleyişte işletmelerde; biçimsel bir örgüt yapısı, katı bir hiyerarşik yapı, kesin sınırları belli olan yetki ve sorumluluklar, üst kademeden alınan kararlar ve genellikle yukarıdan aşağıya doğru işleyen bir haberleşme sistemi bulunmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Kariyer modeli, bireylerin çalışma hayatları boyunca iş ve kariyerleriyle ilgili davranışlarını ifade eden bir kavramdır. İnsanlar farklı bilgi, beceri, ilgi ve beklentilere sahip oldukları için, çalışma hayatlarında da iş ve kariyerleriyle ilgili farklı davranışlar sergilerler. Diğer bir ifadeyle, kariyer modelleri de farklı olur. Genellikle 4 temel kariyer modelinden söz edilir. Bunlar;

1. Durgun durum ( sabit ) kariyer

2. Doğrusal kariyer

3. Spiral kariyer

4. Geçici kariyerdir. Doğru cevap D'dir.

İşletmelerde kariyer planlaması amacıyla geliştirilen ve kullanılan pek çok teknik söz konusudur. Bu tekniklerin amacı; işletmede çalışan insanların bireysel kariyer planlamalarına yardımcı olmaktır. Örgütsel kariyer planlamasında kullanılan tekniklerin başlıcaları şunlardır:

Grup çalışmaları ( workshop ), kendini geliştirme metaryalleri, psikolojik değerlendirme teknikleri, performans ölçümleri ve biçimsel eğitimdir. 

Doğru cevap E'dir.