PERAKENDECİLİKTE ÜRÜN YÖNETİMİ

Perakendeci kategori ve ürünlerini karlılık ve satış düzeyi yüksek olmasını arzu eder. Ancak mağaza içindeki tüm ürünlerin aynı oranda satış ve karlılığı söz konusu değildir. Bu yüzden ürünler, satış ve karlılık düzeylerine göre sınıflandırılarak mağaza alanı yönetilir. Trafik oluşturucular satış hacmi yüksek, kar marjı düşük ürünlerdir. Karlılık ve plansız satın alma için yakın yerleşim yapılabilir. Marjları yükseltmek için gayret edilir. Mağaza markalı ürünlere alan ayırmayı gözden geçirir. Doğru cevap C'dir.

Mağaza alanı planlanırken tahmini satışlara göre alan tahsisinde, tahsis edilen alan ile satış miktarı arasında ilişki vardır. Bu ilişki kısaca ' Alan indeksi ' olarak ifade edilir. Ürün satışındaki değişiklik, ürüne ayrılan alanın miktarını da değiştirecektir. Mağaza alan indeksinin her bir kategori, ürün, departman ve mağaza için standart olmadığı söylenebilir. Doğru cevap D'dir.

Mağaza içinde ürünlerin yerleştirilmesinde 6 farklı ürün yerleştirme tekniği kullanılabilir. Bunları şöyle sıralayabiliriz;

1. Fikir esaslı yerleşim

2. Stil esaslı yerleşim

3. Renk esaslı yerleşim

4. Fiyat esaslı yerleşim

5. Dikey yerleştirme 

6. Ürün ağırlığına göre yerleşim

Doğru cevap C'dir.

Perakendeciler özellikle şekerleme, çikolata, içecek, sakız gibi ürünleri çocukların görüp alabileceği biçimde rafların alt gözlerinde ve kasaların yanına yerleştirirler. Kasada sıra bekleyen müşteriler ve özellikle çocuklar buradaki ürünlere almaya karşı daha istekli olduğu söylenebilir. Diğer ürünler ise mağazanın diğer bölgelerindeki raflara yerleştirilmelidir.

Perakende alanı çoğunlukla iki boyutlu olarak değerlendirilir.  İki boyutlu alan ölçüm birimi eğer mağazada üst üste dizilmiş sabit raflar söz konusu ise uygulanır.

Oto galeri, kömür satış merkezi,  mobilya vb.  gibi ürünlerin fiziksel olarak çok yer tutması, geniş çeşit bulundurma gereği ve bu çeşitler arasından müşterilerin kararlarını verebilmeleri için gereklidir. Saatçi,  kuyumcu gibi mağazalarda metrekareye düşen birim ürün değeri oldukça yüksektir.

Yüksek kaliteli ürünler, mevsimsel ürünler, moda olan ürünler girişin hemen yanına yerleştirilirse satışa etkisi daha fazla olacağı söylenebilir.

Mağaza arka kısımları çok fazla müşteri yoğunluğunun olmadığı ve sadece belli müşterilerin bu alanlardaki ürünleri araştırdığı bilinmektedir. İndirimli ürünler müşterileri trafiği düşük olan bu alanlara çekmede kullanılabilir.

Kategori toplam brüt kârının, kategori için tahsis edilen alana oranlanması ile alan verimlilik indeksi elde edilmiş olur. Elde edilen indeks değerine göre aşağıdaki kararlar alınır: İndeks değerinin 1’den küçük olması kategori alanının kârlı olmadığını gösterir. Buna göre perakende alanının diğer kategorilere göre düşük performans ve kâra sahip olduğu söylenebilir. Perakendeci bu kategori alanını küçültmeyi gözden geçirebilir. İndeks değerinin 1’e eşit olması ideal değerdir. İndeks değerinin 1’den büyük olması ise kategori alanının kârlı olduğunu gösterir. Perakendeci bu kârlı kategori alanını geliştirmeye gayret eder.

Mağazaların giriş katında, kasaların yanında, her müşterinin istisnasız görebileceği şekilde yerleştirilmesi gereken ürünler plansız satın alınan ürünlerdir.