PERAKENDECİLİKTE ÜRÜN YÖNETİMİ

Perakende işinde satın alma organizasyonu, tüketicilerin ihtiyaçlarını karşılayacak ürünlerin onların istediği fiyattan ve istediği zamanlarda bulundurulabilmesi için; ürün çeşitlerinin planlanması, siparişlerinin verilmesi ve mağazalarda hazır bulundurulması işlevlerini doğrudan yerine getiren birimdir.

İhtiyaçları karşılayacak ürün özelliklerinin tanımlanması aşaması, ürünler için birçok özelliğin tanımlanmasını ya da teknik özelliklere ilişkin bir form oluşturulmasını ya da ürün prototipi olarak onaylanmış fiziki bir format elde edilmesini temel alır.

Merkezileşmiş bir perakende satın alma organizasyonu perakende ürün yönetimi açısından; “Tedarikçilerle ilgili müzakerelerde avantaj sağlar, Ürün başına maliyetler düşer, Ürün kalitesi daha iyi sağlanır, Müşteri deneyimi artar” gibi avantajlar sağlar. Ancak yerel ürünlerin yerel olarak tedariği merkezîleşmemiş satın almanın avantajlarındandır.

Satın alma direktörleri, şirket içerisinde ürün yönetiminin toplam hedeflerini belirlemeden sorumludurlar. Ürün yönetimi konusundaki stratejik hedeflerin başarılmasında takımlara liderlik ederler ve uzun dönemli hedeflerin başarılmasında planlama kararlarında da etkin rol üstlenirler.

Satın almacılar müşteri talepleri ve kendi alanlarıyla ilgili ürün trendleri hakkında bilgi sahibi olmaya ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, tutundurma çalışmaları konusunda pazarlama takımı ile çok yakın çalışırlar.

Kategori yöneticisi, ürün yelpazesi içindeki ürünlerin üretim, tedarik, mağazalara dağıtımı ve satışlarını kapsayan performanslarından sorumludur. Kategori yöneticisi sorumlu olduğu ürün kategorisinin en yüksek satış ve en yüksek karı sağlamasından sorumludur. Bu nedenle mağaza birim alanından en yüksek satış ve en yüksek karı sağlamak kategori yöneticisinin temel başarı ölçütüdür.

Ürün ambalajlarında logo kullanımı, kurumsal tarz ve renkler önemli olduğundan, perakendeci kendi özel markalı ürünlerinde birliktelik sağlamak ve tüm tedarikçilerin aynı standardı yakalayabilmeleri için bir kurumsal tasarım takımı oluşturabilir.

Satın almacılar, ürün yöneticileri ya da kategori yöneticileri, ihtiyaç duyulan analiz seviyesine bağlı olarak, birçok kaynaktan verilerin toplanması, önemli bilgilerin özümsenmesi, durumun belirlenmesi, değerlendirmelerin yapılması ile tahmin ve yargıların değerlendirilmesi gibi çabalara girişirler. Perakendeciliğin daha hızlı ilerleyen ve daha fazla rekabetçi bir yapıya sahip olmasıyla birlikte analitik becerilere ihtiyaç artmıştır.

Objektiflik, Ürün bilgisi, İletişim becerileri, Analitik beceriler, Kariyere yönelik eğitim ihtiyacı perakende satın alma organizasyonunda başarılı bir kariyer için gerekli nitelikler arasında yer almaktadır

Satın alma komitelerinin olumsuz yönleri: Komiteyi toplamak zaman aldığından satın alma fırsatları kaçırılabilir. Deneyimli bireyler, statülerini kişisel fikirlerini komiteye kabul ettirmek için kullanabilirler. Komitenin farklı üyeleri farklı alanlarda uzmanlığa ve farklı bilgi eksikliklerine sahip olabilirler. Bu durum fikir birliğini güçleştirerek çatışmaya yol açabilir.

Bir perakende satın alma organizasyonu, perakende işinde ürünlerin tüketicilere sunulmak üzere tedarik noktalarından alınarak getirilmesi görevini yerine getiren birim olarak tanımlanır.

Geleneksel örgütsel satın alma davranışı teorisi, perakendecilerin mağazalarında satmak amacıyla ürünleri satın alırken gösterdiği davranışları açıklamaya çalışır.

Geleneksel satın alma süreci modelinin en belirgin özelliği her satın alma durumunda, satın almacının sürecin tüm aşamalarını yaşadığını varsayar.

Müşteri ihtiyaçlarını belirlemek ve gelecekteki istek ve ihtiyaçlarını tahmin edebilmek için yoğun pazar araştırması ve analizlerine ihtiyaç duyulur.

Tüketici odaklı satın alma organizasyonunda en önemli amaç perakendecinin müşterisine memnuniyet sağlanmasıdır.

Bir satın alma direktörü aşağıdaki karar türlerinde etkin olur;
• Başlıca tedarikçileri değiştirme
• Yeni ürün kategorilerine giriş
• Ürün kategorilerinden çıkış
• Tedarikçilere mağazada belirli bir alanın verilmesi anlaşmaları
• Önemli tutundurma kampanyaları
• Çok kanallı perakendecilik gibi stratejik çeşitlendirme planlaması
• Ürün yönetimi konusunda sistem ve yönetim yaklaşımını benimseme

Stok planlamacıları, genellikle satışların tahmin edilmesi, mağazalara gidecek ürünlerin sevkiyatlarını ve dağıtımını planlama sorumluluğuna sahiptirler.

Perakende ürün yöneticilerinde aranan özellikler; Analitik Beceriler, İletişim Becerileri, Objektiflik, Ürün Bilgisi, Kariyere Yönelik Eğitim İhtiyacı

Satın alma grupları da satın alma organizasyonları gibi etkin
ve verimli çalışabilmektedirler. Ancak buradaki farklılık, satın alma organizasyonlarında aynı işverene ait mağaza adına hareket edilirken, satın alma grupları farklı kişi ya da kuruluşların sahip olduğu mağazalar adına hareket edilmektedir.

Satın alma grupları, daha büyük ve daha güçlü perakendecilerin küresel ölçekte daha geniş bir alana yayılmalarına katkı sağlar.