PERAKENDECİLİKTE ÜRÜN YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 3

Perakende alanı çoğunlukla iki boyutlu olarak değerlendirilir.  İki boyutlu alan ölçüm birimi eğer mağazada üst üste dizilmiş sabit raflar söz konusu ise uygulanır.

Oto galeri, kömür satış merkezi,  mobilya vb.  gibi ürünlerin fiziksel olarak çok yer tutması, geniş çeşit bulundurma gereği ve bu çeşitler arasından müşterilerin kararlarını verebilmeleri için gereklidir. Saatçi,  kuyumcu gibi mağazalarda metrekareye düşen birim ürün değeri oldukça yüksektir.

Yüksek kaliteli ürünler, mevsimsel ürünler, moda olan ürünler girişin hemen yanına yerleştirilirse satışa etkisi daha fazla olacağı söylenebilir.

Mağaza arka kısımları çok fazla müşteri yoğunluğunun olmadığı ve sadece belli müşterilerin bu alanlardaki ürünleri araştırdığı bilinmektedir. İndirimli ürünler müşterileri trafiği düşük olan bu alanlara çekmede kullanılabilir.

Kategori toplam brüt kârının, kategori için tahsis edilen alana oranlanması ile alan verimlilik indeksi elde edilmiş olur. Elde edilen indeks değerine göre aşağıdaki kararlar alınır: İndeks değerinin 1’den küçük olması kategori alanının kârlı olmadığını gösterir. Buna göre perakende alanının diğer kategorilere göre düşük performans ve kâra sahip olduğu söylenebilir. Perakendeci bu kategori alanını küçültmeyi gözden geçirebilir. İndeks değerinin 1’e eşit olması ideal değerdir. İndeks değerinin 1’den büyük olması ise kategori alanının kârlı olduğunu gösterir. Perakendeci bu kârlı kategori alanını geliştirmeye gayret eder.

Mağazaların giriş katında, kasaların yanında, her müşterinin istisnasız görebileceği şekilde yerleştirilmesi gereken ürünler plansız satın alınan ürünlerdir.

Satış için gerekli ürün miktarının tespit edilmesi sırasında, aşağıdaki gibi unsurların belirlenmesi çok önemlidir:

Sergilenebilir ürün adedi

Perakendecinin raf kapasitesi

Anlık sergilemenin kaç metrekarede olacağı

Bu metrekarede sergilemenin kaç adet ürünle yapılacağı

Marka sahibinin daha etkili sunum için verdiği standlar

Depo kapasitesi

Dönemlik stok miktarları

Emniyet stokları

Tüketici davranışı, belirli bir eylem ve olayın incelenmesi yerine bir süreci inceler. Bu süreç, bilimsel bir yaklaşımla ele alınmakta ve objektif değerlendirmeler sonucunda bazı genellemelere gidilebilmektedir.

Tedarikle ilgili olarak değerlendirilmesi gereken temel unsurlar şunlardır: 

Teslim sıklığı; Sipariş döngü süresi; Teslimde doğruluk ve güven; Sipariş karşılama doğruluğu; Dokümantasyon doğruluğu; Dokümantasyonun örgütsel gereksinimlere uygunluğu; Tedarikte süreklilik ve etkinlik; Tedarik ile ilgili problemlerdeki şikayet çözümlemesi ve danışma imkanı; Satış, teknik ve hizmetteki kalite.

Tedarik zinciri yönetiminin amacı ürünlerin doğru miktarda, doğru zamanda, doğru yerde bulunması ve toplam zincir maliyetinin düşürülmesi, beklenen müşteri hizmet düzeyinin karşılanması için hammadde tedarikçileri, yan sanayiciler, üretim tesisleri, depolar, satış noktalarının etkili entegrasyonudur.

Firmanın yetenekleri çerçevesinde yarı mamul ürünleri (kumaş, iplik gibi) imalat hizmetleriyle bütünleştirerek sunma faaliyetine  kurum içi geliştirme  denir.

Konsorsiyum alımlar, iş ortakları veya grup alımları şeklinde güç birleştirilerek yapılan tedariklerdir.

Perakendecilikte ürünler doğrudan tekrar alım, güncelleştirilmiş (modifiyeli) tekrar alım veya yeni alım şeklinde  tedarik edilirler. Doğrudan tekrar alımlarda, ürünü satın alacak perakendeci rutin olarak, herhangi bir değişiklik yapmak ve talep etmeksizin ürün veya hizmeti tekrar sipariş eder.

Yüksek derecede görev odaklı bir iletişimin söz konusu olduğu ve bu iletişimin belli bir sebebe veya işin, sorunun çözülmesine yönelik olarak gerçekleştiği tedarikçi iletişim tarzına görev yönelimli iletişim denir. Bu tarz tedarikçi iletişiminde etkinlik en önemli konudur. Fiyat, zaman ve çaba açısından mümkün olan en etkin iletişim için çaba sarf edilmektedir. Örneğin, rutin siparişlerin tekrarlanması (sipariş alma veya verme), fatura ve irsaliye gönderilmesi görev yönlü iletişim tarzına girmektedir

Fazladan satış promosyonu isteme ya da iade malların süresi geçtiği halde hatır için geri alma gibi konular için gerçekleşen müzakereler bireysel iletişime örnek olarak gösterilebilir.

Nihai tüketiciye satılmak için perakendecinin elinde bulundurduğu mallara kısaca stok denir. Bir üretim işletmesinde bulundurulabilecek stoklar ise hammaddeler, yarı mamuller, mamuller, hazır parçalar, yardımcı malzemelerden oluşur.

Tedarikçi seçimi üç aşamalı bir süreçtir. Bu süreç perakendecinin ihtiyaçlarını saptayıp, tedarik ve ürün spesifikasyonlarının belirlemesi ile başlar, tedarikçi firma seçilir ve sözleşme yönetimi aşaması ile son bulur.

Tedarikçi seçimi çok sayıda faktörden etkilenir. Performans/fiyat oranı, kalite, güvenilirlik, zamanında teslim ya da servis bunların başta gelenleridir. Bu faktörlerin her birinin alıcı firmanın iş öncelikleri ve stratejileri açısından farklı önem dereceleri vardır.

Güvenilirlik; Kalite yönetim düzeyi ve Açık iletişim, tedarikçi seçiminde dikkat edilmesi gereken başlıca kriterler arasında yer alır.

Uygun ürün çeşidi ile kârlılığı sağlamak için siparişin verilmesi, taşıma, depolama, rafta sunum ve satış maliyetleri gibi faaliyetlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü çabalarına "perakende stok yönetimi" adı verilir.