PERAKENDECİLİKTE ÜRÜN YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 16

Yıllık satış miktarının ortalama stok miktarına oranına stok devir oranı denir.

Her stok faaliyetinin tek bir merkezden yönetilmesi görüşü stok politikası kapsamında ele alınır.

Büyük marketlerde stok yönetimi kararları alınırken ilgilenilmesi gereken ürün çeşidi sayısı 50.000'i bulmaktadır.

Ayakkabı dayanıklı tüketim malı olması nedeniyle stok devir hızı oranı düşüktür.

Stok konusunda hizmet düzeyinin diğer adı performans döngüsüdür.

Doğru cevap 200 birimdir.

Atıl kapasite stok bulundurmama maliyetleri içinde yer alır.

20 birim/gün*10 gün=200 birimdir.

Perakendecinin stok yönetimini zaman esaslı olarak yapmasını ifade eden stok kontrol yöntemi sabit sipariş periyodu yöntemidir.

Stok bulundurmanın çok sınırlı olduğu ya da hiç olmadığı stok yönetim sistemi   tam zamanlı stok yönetim sistemidir.

Gözle kontrol yöntemine göre perakende stokları, depo sorumlusu ve reyon sorumlusu tarafından gözden geçirilir. Bu stoklar eğer belli düzeyin altına inmişse yeni sipariş verilir. Önce raflardaki stoklar daha sonra da depodaki stoklar kontrol edilir. Örneğin bakkal, büfe gibi küçük perakendeciler, toptancıların belli aralıklarla yapmış oldukları ziyaretlerle stoklarını yönetirler. Raflarda biten veya azalan ürünler hemen gözle kontrol edilerek sipariş verilir. Ürün çeşidinin az olduğu perakendecilerde gözle kontrol yöntemi son derece ekonomik ve verimlidir. Doğru cevap C'dir.

Temel ürünlerde stok kontrolü göreli olarak daha kolaydır. Temel ürünlerde sabit sipariş periyodu yönteminin kullanılması daha yaygındır. Perakendecilikte stok kontrol sıklığı ürünün raf ömrü ve talep düzeyine bağlıdır. Sebze, meyveler, süt, yoğurt gibi raf ömrü kısa olan ve üretim tarihinden kısa bir zaman sonra tüketilmesi gereken tüm gıda ürünleri bu kapsamda değerlendirilebilir. Perakendecinin her gün süt stokunu kontrol etmesi gerekirken, deterjan stokunu ise haftada bir kontrol etmesi yeterli olabilecektir. Doğru Cevap 'dir.

ABC yöntemi eldeki stokları parasal değer ve miktar temelinde üç grupta toplayarak stok kararlarının verilmesine yardımcı olur. Bu yöntem, kaynakların çok sayıdaki ucuz ürünlere bölünmesi yerine, az sayıdaki önemli (pahalı) ürünlere yoğunlaşmayı önerir. ABC yöntemi 80/20 kuralı veya Pareto analizi denilen az sayıda üründen çok, çok sayıda üründen az kazanç sağlama prensibinden yola çıkılarak geliştirilmiştir. Stok maliyetlerinin yaklaşık % 80’ninin, stokların sadece % 20’sinden kaynaklandığını ortaya koyan yaklaşımlar Pareto analizi veya 80/20 kuralına dayalı olarak yapılmaktadır.Doğru cevap C'dir.

Perakende stokları belirli bir düzeye indiğinde, toplam stok maliyetini minimum yapacak şekilde önceden saptanmış sabit bir miktar sipariş edilir. Sipariş miktarının sabit olmasına karşın talebe bağlı olarak sipariş periyodu değişken olacaktır. Eğer talepte dalgalanma söz konusu değilse, sabit sipariş miktarı yöntemi daha verimli çalışır  Doğru Cevap D'dir.

stok kontrol yöntemleri, perakende yöneticilerinin aşağıdaki konulara ilişkin

karar vermelerinde yardımcı olur:

• Stoktaki tüm ürünlerin listesine ulaşabilme.

• Belli bir ürün hattındaki ürünlere ait günlük, haftalık, aylık satış miktarı bilgisine erişim.

• Stok devir hızı ile belli bir dönemdeki satış ve stok miktarını tespit edebilme.

• Raftaki stok ve rafa gelmeyi bekleyen depodaki stokların miktarını kontrol edilebilme.

• Sipariş verilen ürün miktarı, yapısı ve çeşidi.

• Planlanan hedeflere ulaşılabilme düzeyini kontrol edebilme.

• Satış tahminleri yapabilme.

Ayrıca en düşük stok seviyesi, yeniden sipariş verilen seviye ve emniyet stok seviyesi verileri

perakendeciye stok kararlarının verilmesinde de yardımcı olur.  Doğru cevap

Stok bulundurmadan faaliyetleri sürdürmeye ait değişik uygulamalar mevcuttur. Bunlardan biri de bazı perakendecilerin hiç stok tutmayarak tüketici siparişlerini doğrudan üretici veya tedarikçi işletmeye bildirerek, bir anlamda satışa aracılık etmeleridir. Üretici ve tedarikçi işletmeler ürünü tüketicilere gönderir. Bu durumda stokla ilgili bütün risk, üretici veya tedarikçi firmadadır. Bu yönteme mağazasız perakendecilik denir. Amazon.com gibi internet üzerinden satış yapan firmalar, sadece aracı rolünü üstlenmektedir. Ürün arz edenler ile talep edenler arasında köprü vazifesi görmektedir. Ancak bu şekilde stoksuz çalışabilecek perakende formatlarının sınırlı olduğu unutulmamalıdır. Doğru cevap B'dir.

Demografik etkenler içinde yaş, cinsiyet, aile büyüklüğü, göç, eğitim düzeyi yer alır. Yaş dağılımı için genç, orta yaş ve yaşlı oranı perakendeci için önemlidir. Çünkü her yaş grubunun tüketim eğilimi yaşa bağlı olarak farklı bir yapı sergileyebilir. Cinsiyet farklılığı satın alma davranışlarının farklılık göstermesine yol açar. Bayan ve erkek tüketicilerin farklı özelliklerde ürünler talep etmeleri daha muhtemeldir. Aile büyüklüğü ortalaması, evli ve bekâr olan tüketicilerin talep yapısı, talep miktarı, satın alma sıklığı birbirinden farklılık gösterebilir. Doğru cevap C'dir.

İklim nedenli satış dalgalanmaları dışında yıl içindeki önemli günler de satışlar ve stok yönetimi için perakendecinin dikkat etmesi gereken hususlardandır. Örneğin; Yılbaşı, Sevgililer Günü, Anneler Günü, Babalar Günü, Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı ve buna benzer günlerde perakendeciler, uygun nitelik ve miktarda ortaya çıkabilecek talebi öngörerek gerekli stokları hazır halde tutmaları beklenir. Doğru cevap A'dır.

Nihai tüketiciye satılmak için perakendecinin elinde bulundurduğu mallara kısaca stok denir. Bir üretim işletmesinde bulundurulabilecek stoklar ise hammaddeler, yarı mamuller, mamuller, hazır parçalar, yardımcı malzemelerden oluşur. Stoklar belli bir zaman diliminde perakendecinin elinde bulundurduğu malların miktarı ve parasal karşılığı ile ölçülür. Perakende işletmeleri uygun miktarda ürün tedarikini gerçekleştirip, tüketici ihtiyacını karşılayarak amaçlarına ulaşabilir. Fazla miktarda stok bulundurmak, ürün genişliği ve kârlılığını etkilediği gibi az miktarda stok bulundurmak da satış ve müşteri kayıpları üzerinde etkilidir. Doğru cevap E'dir.

Perakende stok yönetimi: Uygun ürün çeşidi ile kârlılığı sağlamak için siparişin verilmesi, taşıma, depolama, rafta sunum ve satış maliyetleri gibi faaliyetlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü çabalarıdır (Berman ve Evans, 2001: 509). Doğru cevap A'dır.