PERAKENDECİLİĞE GİRİŞ

Perakendeci kurumlar;
• Genel özelliklerine göre (ürünler, hizmetler, mülkiyet, yerleşim vb.)
• Örgütsel yapıları ve pazarlama yöntemlerine göre,
• Ölçek büyüklüklerine göre,
• Hizmet düzeylerine göre ve
• Yerleşim yerine göre sınıflanabilir.

Doğru cevap B’dir.

Kolaylık mağazaları, gıda ürünlerinin ağırlıkta olduğu, sınırlı bir ürün kategorisine ve çeşidine sahip, tüketicilerin kolaylıkla ulaşılabileceği yerlerde kurulmuş, genelde geç saate kadar açık mağazalardır. Fiyatları ortalamanın üstündedir, diğer süpermarketlere göre daha pahalıdır. Sattıkları başlıca ürün kategorileri, tütün ürünleri, alkollü alkolsüz içecekler, süt, ekmek ve ambalajlı gıda ürünleri, gazete ve dergilerdir. Benzin istasyonlarındaki gıda mağazaları da kolaylık mağazalarına örnek verilebilir. Bu mağazalarda satış hacmi düşüktür, sınırlı raf alanı nedeniyle tedarikçiler ha ada birkaç kez dağıtım için uğrarlar, fiyatlar da düşük satış miktarlarını ve yüksek işlem maliyetlerini yansıtır. Doğru cevap A’dır.

Bir karma mağaza süpermarket ve genel ürün satışlarının bir ortamda birleştiği yani gıda ağırlıklı bir süpermarket ile gıda dışı ürünlerin satıldığı bir genel mağazanın birleşimi olarak görebileceğimiz bir mağaza türüdür. Sağlık bakım ürünleri, mutfak aletleri, çiçekler vb. gıda dışı ürünler toplam satışların %40’ını oluşturmaktadır. Yaklaşık 3.000-9.000 m2 arasında, oldukça geniş bir alana sahiptirler. Bu da işletimde etkinlik ve maliyetlerde tasarruf sağlamaktadır. Tüketiciler bu mağazalarda her istediklerini, uygun fiyata bulabildiklerinden kent dışında kurulsalar dahi, buralara ulaşmaya hazırdırlar. A.B.D.’den Kmart ve Wal-Mart, ülkemizden MMM Migros, Carrefour ve Real örnek olarak verilebilir. Doğru cevap C’dir.

Bölümlü mağazalar, genellikle gıda dışı, bazen de gıda da dahil olmak üzere geniş ve derin ürün dizilerinin, tek ya da çok katlı geniş mekânlarda, her katı ayrı reyonlar halinde çalışacak şekilde satışa sunulduğu perakendeci türüdür. YKM, Ender, Boyner, Marks&Spencer, Mudo bölümlü (departmanlı) mağazalara örnek olarak verilebilir. Doğru cevap E’dir.

Depo Kulüpleri: Bu perakendeci kurumlar depo ya da toptancı kulüpleri ve üyelik kulüpleri olarak da isimlendirilir. Bu tür mağazalardan alışveriş yapabilmek için, genellikle üyelik şartı aranmaktadır. Fiyat bilinci olan alıcılara hitap eden, sınırlı ürün çeşidini çok az müşteri hizmetiyle ve düşük fiyatlarla sunan işletmelerdir. Bu kulüplerin iki tür üyesi vardır. Bunlardan ilki küçük işletme sahipleri ve çalışanlarıdır. Toptan fiyatlarıyla ürünleri almak için yıllık üyelik ücreti öderler ve ürünleri, firmaları için ya da kişisel ihtiyaçları için kullanırlar. İkincisi nihai tüketicilerdir ve kişisel ya da ailesel ihtiyaçları için ürünleri satın alırlar. Genellikle kulüp satışlarının %60’ını küçük işletme sahipleri, %40’ını ise nihai tüketiciler gerçekleştirir. Bazı kulüpler nihai müşteriler için üyelik şartı aramayabilir. Ülkemizdeki Metro ve Tespo bu perakendecilere örnek gösterilebilir. Doğru cevap D’dir.

Ülkemizin ve dünyanın en eski alışveriş merkezinin 1461’de yapılan İstanbul’daki ünlü Kapalıçarşı olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Doğru cevap B’dir.

Tüketicilerin ürünü satın almadan önce yakından görme, dokunma şansının olmaması mağazasız perakendeciliğin zayıf yönlerinden biridir, üstünlük değildir. Doğru cevap D’dir.

Kataloglarda en çok satılan ürünler ise şöyle sıralanabilir:

Doğru cevap D’dir.

Otomatik satış makinleri ve kiosklar satış elemanı gerektirmediği için personel giderlerinden tasarruf sağlaması, 24 saat hizmet vermesi, tüketici trafiğinin yoğun olduğu yerlere yerleştirmenin getirdiği avantajlar, hizmet çabukluğu gibi üstünlükleri nedeniyle tercih edilen bir uygulamadır. Ancak çoğu mağazasız perakendecilik uygulamasında olduğu gibi tüketicinin ürünü görmemesi, yanı sıra hakkında bilgi edinememesi, bir ürünü mağazadan daha yüksek bir fiyatla almak istememesi, bozuk parayla işlemesi durumunda bozuk para taşınmasını gerektirmesi gibi tüketici çekinceleri ortaya çıkabilir. Makinelerin bozulması, makinedeki ürünlerin bitmesi, para atılmasına rağmen ürünün makineden çıkmaması gibi sorunlar da tüketicileri kızdırabilmektedir. Satış makinelerinin pahalı ekipmanı, stok kontrolü vb. için personel gerektirmesi ve ürünlerin fiyatlarının da mağazadakinden fazla olabilmesi diğer dezavantajlarıdır. Doğru cevap C’dir.

Bu tür uygulamalar tüketicilere tercihlerini genişletme, perakendecilere ise her bir seçenek arasında sinerji yaratarak, müşterilerini ve pazar payını artırma olanağı sunar. Birçok satış kanal seçeneğiyle tüketicilerin karşısına çıkan bir perakendeci, tek bir kanalı kullanan bir perakendecinin aksine, farklı hedef pazarlara ulaşmak ya da belli ürün ve hizmetleri satmak için, tüm ürünlerine en uygun kanalı belirleme yeteneğine sahip olacaktır. Çünkü her kanal güçlü ve zayıf yönlere sahiptir. Perakendeci bu yönleri dikkate alarak tüketiciye ulaşacağı seçenekleri belirleyecektir. Böylece bir tek seçeneğe bağlı olmanın risklerinden kurtulabilecektir. Örneğin; Web ortamının sanal olarak, sınırsız bir şekilde ürünleri tanıtma, 24 saat hizmet verme, kataloglarla ilgili maliyetlere katlanmama, ürün sunumlarında işitsel, görsel ve yazılı kullanabilme gibi üstünlükleri vardır. Birkaç kanal seçeneği sunmak, her perakendecinin yapabileceği bir şey değildir. Bütün perakendeciler aynı finansal ya da yönetsel kaynaklara ya da potansiyel sinerjiye sahip olmayabilirler. Doğru cevap A’dır.

Perakendeci kurumlar;
• Genel özelliklerine göre (ürünler, hizmetler, mülkiyet, yerleşim vb.)
• Örgütsel yapıları ve pazarlama yöntemlerine göre,
• Ölçek büyüklüklerine göre,
• Hizmet düzeylerine göre ve
• Yerleşim yerine göre sınıflanabilir.

Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de toptan ve perakende ticaretin toplam ekonomi içindeki payı, AB’deki ekonomilerle paraleldir. Öte yandan, AB ülkelerinde modern perakende sektörünün payı, toplam perakende sektörünün %80-90’ına yakın iken, Türkiye’de bu oranın %40-42 aralığında seyrettiği tahmin edilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Geleneksel perakendenin toplam perakende içindeki payının göreceli olarak fazla olması (Türkiye’de yaklaşık %60, AB ortalaması yaklaşık %10-20). Doğru cevap E'dir.

Mağazalı parakendeci kurumlar şunlardır:

Kolaylık mağazası
Geleneksel süpermarket
Karma mağaza
Sınırlı ürün dizisi sunan mağaza
Depo mağaza
Özel mağaza
Çeşit mağazası
Geleneksel bölümlü (departmanlı) mağaza
Tam ürün dizileri sunan indirimli mağaza
İndirimli/düşük fiyatlarla ürün sunan zincirler
Fabrika satış yeri
Depo Kulüpleri
Semt pazarları ve bit pazarları

Doğru cevap E'dir.

Sahipliğe Göre Perakendecilik kurumları şunlardır:

Bağımsız (tek perakendeciler)
Zincir mağazalar
Franchising mağazaları
Kiralanmış bölümler
Dikey pazarlama sistemleri
Tüketici kooperatifleri

Doğru cevap B'dir.

Hizmet perakendeciliği kurumları şunlardır:

Kiralanan ürünlere yönelik hizmetler
Mülkiyeti alınan ürünlere yönelik hizmetler
Ürün içermeyen hizmetler

Doğru cevap D'dir.

Ülkemizde perakendeci kurumların sınıflandırılmasına ilişkin çalışmalar azdır. Bu konudaki en temel çalışma ACNielsen Zet Araştırma şirketi tarafından yapılmıştır ve gıda ağırlıklı perakendeci kurumlar satış alanlarının büyüklüğüne göre değerlendirilmiştir. Bu sınıflamaya göre alanları 2500 m2 ve üstü olanlar hipermarket, 1000-2499 m2 olanlar büyük süpermarket, 400-999 m2 olanlar süpermarket, 100-399 m2 olanlar küçük süpermarket, 50-100 m2 olanlar market ve 50 m2’den düşük olanlar bakkal olarak tanımlanabilmektedir.

Doğru cevap D'dir.

n istasyonlarında ya da fabrikanın hemen yanında rastlamak mümkündür.Fabrika satış mağazalarının popülerliğinin artması sonucu, bu tür mağazaların ortak bir çatı altında toplandığı merkezler ortaya çıkmıştır. Bur merkezlere Outlet Center denir. Doğru cevap C'dir.

Otomatik satış makinelerinin en yeni formu “kiosk” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Mağaza içlerine yerleştirilen kiosklar işlevleri itibariyle dört grupta incelenebilir: Bilgi
sağlayıcı, etkileşimli, işlem ağırlıklı, bağ-sadakat yönlü. Doğru cevap D'dir.