PERAKENDECİLİĞE GİRİŞ - Deneme Sınavı - 5

Bireyler, yasam tarzlarının farklı aşamalarında farklı ihtiyaç ve değerlere sahip olabilmekte, farklı yaşam tarzları dolayısıyla da farklı pazar bölümlerine dahil olabilmektedir. Bu konuda yapılan bir çalışmaya göre, aile yaşam eğrisindeki aşamalar şu şekilde sıralanabilir: 
1. Genç bekar
2. Çocuksuz genç evli
3. Altı yasından küçük çocuklu genç evli
4. Altı yasından büyükçocuklu genç evli
5. Çocukları olan yaşlı evli
6. Çocuksuz yaşlı evli
7. Bekar (dul) yaşlı

Ekonomik büyüme, tüketici gelirlerinin artmasına yol açacaktır. Diğer yandan ekonomik krizler, tüketicinin gelirinin azalmasına yol açmaktadır. Ekonomik krizler ulusal olabileceği gibi küresel krizlerde olabilir. ABD'de başlayan "Mortage Kredileri" kaynaklı kriz, 2008 yılı sonlarına doğru "Küresel Finansal Krize" dönüşmüş ve tüm ülkeleri etkisi altına almıştır.

Enflasyon :Tüketicilerin enflasyon, durgunluk ve refah dönemlerinde farklı satın alma davranışları gösterdiklerini söyleyebiliriz. Fiyatlar genel seviyesindeki artış olarak tanımlayabileceğimiz enflasyon oranı ülkemizde tüketici fiyatları endeksine (TÜFE) ve üretici fiyatları endeksine (ÜFE) göre hesaplanmaktadır.

Yaşam tarzı; bir kişinin zamanını ne şekilde geçirdiği, aktiviteleri,bulunduğu çevredeki ilgi alanları, kendisi ve çevresindeki dünya ile ilgili görüşleri olarak tanımlanan, o kişiye ait özel yaşam biçimidir. 

Gıda sektöründe yapılan bir yaşam tarzı analizi ise dört farklı yaşam tarzı tipi ortaya
çıkarmıştır. Bunlar:
1. Hedonistler: İyi yaşamayı, pahalı olmayan lezzetli gıdaları sevenler.
2. İstemeyenler: Suni maddelerden kaçınmak için lezzetli gıdalardan ödün verenler.
3. Kilolarına Dikkat Edenler: Şeker, kolesterol ve tuzdan kaçınanlar
4. Ilımlılar: Tüm gıda kategorileri arasında dengeli tüketim gerçekleştirenler.

.İlk dönemlerde perakendecilik kavramı, klasik bir dağıtım kanalı faaliyeti olarak görülmüştür. Aynı      zamanda bu yaklaşım, fonksiyonel yaklaşım olarak da adlandırılabilir.

.Perakendecilik kavramının tanımlanmasında ikinci yaklaşım ise, günümüzde de hala birçok
 perakendecinin benimsediği, satış odaklı yaklaşımdır.

.Perakendecilik kavramına bakış açılarından üçüncüsü, pazarlama odaklı bakış açısıdır.

.Perakendecilik kavramına bakış açılarından dördüncüsü, değişim işlemine odaklı bakış açısıdır. 

.Perakendecilik kavramına bakış açılarından beşincisi, değer odaklı bakış açısıdır.

.Perakendecilik kavramına bakış açılarından altıncısı, deneyim odaklı yaklaşımdır.

İlk dönemlerde perakendecilik kavramı, klasik bir dağıtım kanalı faaliyeti olarak görülmüştür. Aynı zamanda bu yaklaşım, fonksiyonel yaklaşım olarak da adlandırılabilir. Bu anlamda perakendecilik, "üretilen malların üretim noktalarından tüketicilere ulaştırılmasını sağlayan ve böylece malların taraflar
arasında fiziksel olarak değişiminin gerçekleşmesine yardımcı olan ve dağıtım maliyetlerini azaltmaya odaklı klasik bir aracılık faaliyeti olarak değerlendirilmiştir. Bu yaklaşımla perakendecilik, “nihai tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılayan mal ve hizmetlerin satışını kapsayan dağıtım faaliyetinin özel bir şekli” olarak tanımlanmıştır.

Biz tüketicilerin yeme, içme, giyinme, dinlenme gibi çok çeşitli ihtiyaçlarımız olduğundan söz etmiştik.
Bu ihtiyaçlarımızı karşılayabilmek için bazı kuruluşların bu ürünleri bizim için hazırlamasını ve satışa hazır duruma getirmesini; istediğimiz zaman alabilme fırsatımızın olmasını ve fiyat indirimleri, hediyeler gibi çeşitli sürprizler yaparak bizi mutlu etmelerini bekleriz.

Aslında, dağıtım kanalında yer alma amaçları da tüketicilere yönelik çeşitli faaliyetleri yerine getirmektir. Bu fonksiyonları beş ana başlık altında incelemek mümkündür. Bunlar;
• Ürün ve hizmet çeşitlendirme,
• Küçük miktarlarda satma,
• Stok bulundurma,
• Hizmet sağlama ve
• Bilgi paylaşımıdır.

Hizmet Sağlama: Perakendeciler, tüketicilerin ürün kullanımlarını ve tüketimlerini kolaylaştırmak amacıyla çeşitli hizmetler sunarlar. Örneğin, giyim mağazasından aldığınız elbisenizin boyunun kısalması, market alışverişiniz sonrası eve kadar getirilmeniz veya aldığınız bilgisayarın nasıl kullanılacağını öğrenmeniz için size bir süre eğitim verilmesi, çeşitli perakendecilerin tüketicilere yönelik
verdikleri hizmetlerden bazılarıdır.

Perakendeciler yer, zaman, mülkiyet ve şekil faydası sağlarlar.
Yer faydası: Perakendecilerin ürünleri veya hizmetleri tüketiciye istediği veya ihtiyaç
duyduğu yerde sağlamasıdır.
Zaman faydası: Perakendecilerin ürünleri veya hizmetleri tüketiciye istediği veya ihtiyaç duyduğu zamanda sağlamasıdır.
Mülkiyet faydası: Perakendecilerin ürünleri veya hizmetleri tüketiciye kredi ile satarak
ürünün bedelinin ödenmesini vadelendirmesine rağmen mülkiyetini anında devretmesidir.
Şekil faydası: Perakende mağazaların sattıkları ürünleri monte etmek ve konfeksiyon
ürünlerini daraltmak, boyunu kısaltmak gibi yararlar sağlamasıdır.

Ülkemizde de perakendecilik sektöründe geleneksel yapıdan organize yapıya doğru bir dönüşüm söz konusudur. Bu gelişmeye ivme kazandıran faktörler şunlardır.
• Uzmanlaşma; belli ürünlerde uzmanlaşmış satış noktalarının artışı
• Ekonomik büyüme ve serbest piyasa ekonomisinin etkisiyle iç piyasaya yabancı mal ve hizmet akışının hızlanması
• Teknolojik gelişim ve yeni teknolojilere ulaşımdaki kolaylık
• Uluslararası perakendecilerin Türkiye pazarına verdikleri önemin artması

• Yerli firmaların farklı ticari işleyiş yöntemleri ile tanışması
• Türkiye’deki kişi başına kullanılabilir gelirdeki artış, farklı tüketim eğilimleri, orta ve üst sınıfın tercihlerindeki farklılık.

Sektör performansı, gıda ve gıda dışı ve ayrıca, sektör alt gruplarına göre yapılmaktadır. Sektör performansını değerlendirmede ilk dikkate alınan kriterler şunlardır:
• Ciro indeksi (bir önceki döneme göre organize perakende cirolarındaki artış (gıda ve gıda dışı)
• Tüketici güven indeksi
• Tüketici beklenti indeksi
• m2 indeksi (organize perakende sektörünün satış alanı metrekare gelişimi)
• m2 başına ciro indeksi (cirolarda görülen artış veya azalış)
• Toplam çalışan sayısı indeksi (bir önceki döneme göre istihdamdaki artış)
• Fiş sayısı

Gelişmiş ülkelerde oldukça yaygın olan bayilikler yoluyla perakendecilik, ülkemizde de bu konudaki girişimcilere yeni yeni faaliyet alanları ortaya çıkarmaktadır. Bu konudaki fırsatlar ise şunlardır:
Bayilik Verme: Çeşitli alanlardaki girişimciler, belirli şartlar ve ücretler karşılığında, ürün/hizmet satış hakkını diğer kişi ve kuruluşlara verebilirler. Örneğin, McDonald’s, Kentucy Fried Chicken, Avis’in bayilik vermesi gibi. Ulusal firmalar ya da uluslararası zincirler bayilik verebilirler.

Perakendecilikteki çeşitli görevler şöyle sıralanabilir:
Alışveriş Merkezleri Yöneticiliği

Mağazalar Koordinatörü

Satın Alma Yöneticisi

Mağaza Yöneticisi

Mağaza Yöneticisi Yardımcısı

Bölüm Yöneticisi

Bölüm Yönetici Yardımcısı

Grup Yöneticisi

Kategori Yöneticisi

Ürün Yöneticisi

Halkla İlişkiler Yöneticisi

Müşteri İlişkileri Yöneticisi

Gıda Mühendisleri

Satış Gücü (Satış Elemanları)

Depo Sorumlusu

İnternetten kredi kartı ile ödeme, markete gittiğimizde kasiyersiz kasadan geçme, akıllı market arabaları, QR kodları son zamanlarda perakende sektöründe yaşadığımız teknolojik gelişmelerden bazılarıdır. Doğru cevap A’dır.

Perakende dağıtım kanalları üretici, toptancı, perakendeci ve tüketicidir.Doğru cevap E’dir.

Perakendecilik kavramının gelişim süreci aşamaları şunlardır: Fonksiyonel yaklaşım, satış odaklı yaklaşım, pazarlama odaklı yaklaşım, değişim işlemine odaklı yaklaşım, değer odaklı yaklaşım, deneyim odaklı yaklaşımdır. Postmodern Pazarlama   yaklaşımı,Herşeyin zamana ve mekana bağlı olarak farklı olabileceğini ifade eden postmodernizmin pazarlamaya uyarlanmış halidir. Doğru cevap D’dir.

Bu anlamda perakendecilik,"üretilen malların üretim noktalarından tüketicilere ulaştırılmasını sağlayan ve böylece malların taraflar arasında fiziksel olarak değişiminin gerçekleşmesine yardımcı olan ve dağıtım maliyetlerini azaltmaya odaklı klasik bir aracılık faaliyeti olarak değerlendirilmiştir. Bu yaklaşımla perakendecilik, “nihai tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılayan mal ve hizmetlerin satışını kapsayan dağıtım faaliyetinin özel bir şekli” olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap A’dır.

Perakendeciler, tüketicilerin ürün kullanımlarını ve tüketimlerini kolaylaştırmak amacıyla çeşitli hizmetler sunarlar. Örneğin, giyim mağazasından aldığınız elbisenizin boyunun kısalması, market alışverişiniz sonrası eve kadar getirilmeniz veya aldığınız bilgisayarın nasıl kullanılacağını öğrenmeniz için size bir süre eğitim verilmesi, çeşitli perakendecilerin tüketicilere yönelik verdikleri hizmetlerden bazılarıdır. Doğru cevap B'dir.

Perakende mağazaların sattıkları ürünleri monte etmek ve konfeksiyon ürünlerini daraltmak, boyunu kısaltmak gibi yararlar sağlaması şekil faydasına girer. Doğru cevap C’dir.

Perakendeciler, işlerinin uzmanları olmaları, tüketici tercihlerini daha yakından bilmeleri, bu tercihler yönünde mağaza ortamını düzenlemeleri ve pazar bilgisi sunmaları, uygun miktarlarda ve çeşitlerde ürünleri hazır bulundurmaları, değişen tüketici isteklerini iletmeleri, müşterilerine kredi veya taksit olanağı sağlamaları nedeniyle çok önemli fonksiyonları yerine getirirler. Uygun miktarlarda ve çeşitlerde ürünleri üretmeleri üreticinin görevidir. Doğru cevap C’dir.