PERAKENDE YÖNETİMİ

İkinci aşama, işletmenin amaçlarına ulaşmayı sağlayacak faaliyetlerin neler
olduğunu kararlaştırmaktır. Ürün ya da hizmet üretimi için gerekli olan temel
faaliyetler arasında hammadde, enerji, bilgi gibi girdilerin sağlanması, bunların
uygun ortamlarda ürün ve hizmetler gibi çıktılara dönüştürüldüğü dönüşüm süreci, üretilen ürünlerin tüketicilerin ellerine geçmesini sağlayacak dağıtım mekanizması, ürünlerin pazarlanması gibi faaliyetler pek çok işletmede gördüğümüz temel faaliyetlerdendir.

Dördüncü aşamada, önceden belirlenmiş olan faaliyetleri gerçekleştirecek personel belirlenir. Faaliyetlerin başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için, gereksinme duyulan iş gücünün nitelikleri ve nicelikleri ortaya konur. İşletmelerde, her iş, belli bir eğitimi, deneyimi, beceriyi ve fiziksel özellikleri gerektirir. Bu aşamada “işe göre insan” ilkesi dikkate alınmalıdır. Her bir personel bir ya da birkaç görevin yerine getirilmesinden sorumlu tutulur.

Amaçlar ve Faaliyetlerin Niteliği
Ulaşılmak istenen amaçların ve bu amaçlara ulaştıracak faaliyetlerin niteliği, organizasyon yapısını etkileyecektir. Örneğin çoğunlukla rutin işlerin gerçekleştirileceği bir işletmenin organizasyon yapısı, genellikle çok farklı işlerin gerçekleştirildiği işletmelerin organizasyon yapısından daha farklı bir şekle sahip olacaktır.

Büyük ölçekli işletmelerde iş bölümü ve uzmanlaşma konusu daha fazla önem kazanmaktadır. Organizasyon yapısında yer alan pozisyonlarda olabildiğince uzmanlaşmaya mı gidilecek yoksa belirli bir iş içinde çok çeşitli görevler bir araya getirilerek genelleşmeye mi ağırlık verilecektir? Uzmanlaşmanın, personelin belirli konularda uzmanlık becerilerini geliştirmesine ve verimliliğin artmasına yardımcı olduğu bilinmektedir. Örneğin bir gayrimenkul uzmanı, perakende merkezlerinin seçiminde uzmanlaşmaya çaba harcayabilir. Bir muhasebe personeli işletmenin finansal durumunu yansıtan finansal tablolardaki kritik unsurların yorumlanmasında uzmanlaşabilir. Uzmanlaşma yoluyla, personel yalnızca eğitim gördükleri ve/veya özel becerilere sahip oldukları alanda çalışmış olurlar.

Kontrol Alanı
Organizasyonda bir üste kaç ast bağlanacağı ile ilgilidir. Kontrol alanının aşırı geniş tutulması, yani bir üste çok sayıda ast bağlanması, astların faaliyetlerinin etkili şekilde denetlenememesi ile sonuçlanacaktır. Kontrol alanının dar tutulması durumunda ise daha fazla üst yöneticiye ihtiyaç duyulabilecektir. Bazı uzmanlar, yöneticinin en fazla 7 personele etkili bir şekilde komuta edebileceğini ileri sürmektedir. Diğer taraftan, yöneticilerin personeli işlerle meşgul tutabilmeleri için en azından 3 personele sahip olmaları gerektiği ifade edilmektedir.

Uygulamada en sık görülen fonksiyon temelli bölümlendirmede, her bölüm yöneticisi sadece kendi bölümünün faaliyetlerinden sorumlu olacaktır. Her bölüm yöneticisi, sorunlara kendi açısından bakmaktadır. Dolayısıyla böyle bir yapıda faaliyetleri koordine etme yükümlülüğü organizasyonun tepe yöneticisine düşmektedir çünkü ancak tepe yönetici faaliyetlerin tamamını görmek imkânına sahiptir. Bu yapıda örneğin satın alma müdürü, finans müdürünün sorunlarını bilmeyebilir. Dolayısıyla bu yapı, sorunlara yalnızca kendi açısından bakma eğiliminin güçlenmesine yol açabilir. Böyle bir durum ise bölümlerin yalnızca kendi amaçları ve çıkarları doğrultusunda hareket etmesini ve işletmenin bütününe yönelik amaçlarının ise gözden kaçırılmasına yol açabilir. Bunu önleme sorumluluğu ise bölümlerin üzerinde faaliyet gösteren üst yönetime aittir.

Temel bölümlendirme ölçütleri arasında işletme fonksiyonları (pazarlama, üretim, insan kaynakları, vb.), ürünler (sağlık ürünleri, güzellik ürünleri, vb.), coğrafi bölge (Doğu Anadolu Bölgesi, İç Anadolu Bölgesi ya da Avrupa, Amerika Bölgesi, vb), müşteri grupları (kadın, erkek, çocuk, vb.), işletme süreçleri (kesme, kalıplama, dikme, boyama, vb.) sayılabilir. İşletmeler bu bölümlendirme ölçütlerinden yalnızca birini kullanabileceği gibi bir kaçını bir arada kullanabilir.

Tipik Bir Perakende İşletmesinde Yerine Getirilen Görevler:

Stratejik yönetim

Çalışma programının hazırlanması

İşletmenin insan kaynaklarında azaltmaya gitmeden önce işletmeler şu alternatifleri de göz önüne almalıdır: İnsan kaynaklarının eğitimi, etkinliği (amaçlara ulaşma derecesi) ve verimliliği (en düşük girdiyle en yüksek çıktının elde edilmesi) mümkün olan en yüksek seviyeye çıkarmak ve yeni teknolojilere yer vermek.