PERAKENDE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 13

Alıcı arasında bilgi değiş-tokuşu olması nedeniyle etkileşimlidir. Mağaza ortamında alışverişimizi gerçekleştiren satış elemanları veya kapıdan kapıya satış uygulamaları örnek verilebilir.

Reklamla arasındaki en temel farklılık, reklamın arkasındaki kaynak olarak perakendecinin, reklam yapım ve basım/yayım maliyetlerini üstlenmesi ve onun kontrolünde medyada yer almasıdır. Oysa duyurumda bir bedel ödeme, kaynak olma ya da kontrol olanağı yoktur. Hatta denilir ki “reklam medyayı kiracı olarak kullanır, halkla ilişkiler özellikle duyurumu misafir gibi kullanır.

Kişisel ya da kitlesel, bedel ödenerek ya da ödemeksizin gerçekleştirilir. Perakendeci kurumun bir sanatçıya ya da festivale sponsor olması, çalışanlarına yönelik bir etkinlik düzenlemesi bu etkinliklere örnek verilebilir. Hissedarlarla birebir ilişkileri geliştirecek çabalarda bulunabilir. Dolayısıyla halkla ilişkiler iletişim yöntemleri ve bedel ödemeyi esas alarak yaptığımız tutundurma etkinlikleri sınıflamasında bir ara yüzey gibi yer alır.

Reklamın zayıf yönleri ise şunlardır: Geniş kitlelere hitap edebilmek için reklam mesajları standartlaştırılır. Bu da perakendecinin müşterilerini tek tek ele alarak, onların ihtiyaç istek ve beklentilerine göre mesajlar sunma esnekliğini ortadan kaldırır.

Perakende işletmelerinin emek yoğun olarak faaliyet göstermeleri, çalışma saatlerinin uzun olması, yaygın olarak bu sektörde çalışanların yarı zamanlı çalışması, işçilik giderlerinin yüksek olması ve farklılık yönetiminin giderek daha fazla önem kazanması gibi nedenlerle insan kaynaklarına önem vermek zorunda oldukları gibi, çalışma ilişkilerine de önem vermek zorundadırlar.

Nitekim perakende işletmelerinin gerek kuruluşları sırasında ve gerekse de işleyişleri sırasında dikkate almaları gereken; “yasalarda belirtilen çalışma yaşının altındaki kişilerin işe alınmaması, asgari ücretin altında ücret ödenmemesi, çalışanların yasa dışı bir rolü oynamaya zorlanmaması, personelin işe alınmasında ve terfi ettirilmesinde ayrımcılık yapılmaması, çalışanların sağlığına ve güvenliğine ilişkin düzenlemelerin ihlal edilmemesi” şeklindeki yasal düzenlemelerin hepsi çalışma ilişkileri ile ilgili İş Kanunu’nun kapsamına giren konulardır.

İş ilişkisi “bireysel iş ilişkisi” ve “toplu iş ilişkisi” şeklinde ikiye ayrılır. İşçi ile işveren arasında kurulan iş ilişkisine bireysel iş ilişkisi; işçi ve işverenlerin sendikaları ile olan ilişkileri ile söz konusu sendikaların karşılıklı ilişkilerine ise toplu iş ilişkisi denir. İş hukukunun kapsamına hem bireysel iş ilişkileri, hem de toplu iş ilişkileri girmektedir. İş hukuku kapsamına giren konular bakımından “bireysel iş hukuku” ve “toplu iş hukuku” şeklinde ikiye ayrılır.

Güçlü işveren karşısında ekonomik yönden bağımlı ve geçim koşulları açısından daha zayıf durumda bulunan işçinin korunması her şeyden önce sosyal devletin ödevidir. Bu bakımdan işçinin korunarak sosyal barışın sağlanması yolunda günümüz anayasalarında sosyal devlet kavramına anlam veren düzenlemeler önem kazanmıştır.

Genel kaynaklar; devletin ilgili resmi organı tarafından çıkarılan, uyulması zorunlu, genel ve yaptırımı bulunan kurallardır. Devletin resmi organı ise kaynağın türüne göre yasama organı olan TBMM, yürütme organı olan Cumhurbaşkanı ve Kamu Tüzel Kişileri ile yargı organı olan bağımsız mahkemelerdir. Bu bağlamda iş hukukunun genel kaynakları; “yasama kaynakları”, “yürütme kaynakları” ve “yargı kaynakları” şeklinde sınıflandırılabilir.

İki taraflı anlaşmalar, iş hukuku ile ilgili sorunları çözmek için iki ülkenin kendi aralarında yaptıkları ve üçüncü bir ülkenin katılması öngörülmeyen anlaşmalardır. Uluslararası Çalışma Sözleşmeleri, Uluslararası Çalışma Örgütü’ne (ILO) üye olan devletler tarafından onaylanarak yürürlüğe konulan; imzalayan devletler açısından bağlayıcılığı olan sözleşmelerdir.

Yapılan bu tanımına göre, gerçek kişinin işçi sayılabilmesi için işçi ile işveren arasında kurulan iş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması gerekir. İş ilişkisinin iş sözleşmesine dayanması bağlamında; işçi ile işveren arasında kurulmuş bulunan iş sözleşmesinin tarafların serbest irade beyanıyla kurulmuş olması; işin işverene ait organizasyon çerçevesinde, onun emir ve direktiflerine uygun bir biçimde ve onun denetimi altında görülmesi ve yapılan işin bir ücret karşılığında yapılması gerekir.

Yapılan tanıma göre, gerçek veya tüzel kişinin ya da tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşların işveren sayılabilmesinin asli koşulu işçi çalıştırmasıdır.

İşveren vekilinin işveren adına hareket etme yetkisi; işin, işyerinin ve işletmenin yönetimiyle sınırlıdır. Bu bakımdan işyeri dışında işveren vekilliğinden söz edilemez.

İş Kanununa göre, ayrıca işverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi eklentiler ve araçlar da işyerinden sayılır.

Ancak mağaza güvenliği bundan daha fazlasıdır, örneğin, kasanın ve nakit paranın güven altına alınması, sadece ürünlerin değil mağaza araç gerecinin güven altına alınması, mağaza içinde ya da dışında etkinlik yapılacaksa etkinlik alanının güven altına alınması, müşterilerin sahip oldukları araç gerecin, müşteriye ait şeylerin güvenlik altına alınması gibi konular perakende mağazaların güvenliği kapsamındadır.

Güvenlik yönetiminin beş temel adımı olduğunu söyleyebiliriz bunlardan biri de planlamadır.

Organizasyonda kimler, hangi araç gereç ile neleri yapacaktır kararı verilir.

Kasanın kurulumunda hazır bulunmak, kasayı kuranlara ve kasayı kullanacak olan elemanlara süpervizörlük etmek, yöneticilik etmek bu aşamanın kapsamındadır.

Örneğimize geri dönersek, kurulan dijital kasa muhasebeyle, stok kontrolüyle nasıl bağlanacaktır? Kasanın başına bir hal gelirse, kime başvurulacaktır? yanıtları koordinasyon konularındandır.

Yine kasa örneğine geri dönersek, ön görülen yere kurulmuş olan kasanın yeri müşterilere alış veriş rahatlığı sağlamakta mıdır? Kasanın muhasebe sistemi ile bağında bir aksaklık var mıdır? kontrol edip, varsa olumsuzlukları düzeltmek kontrol aşamasının önemli bir adımıdır.