PERAKENDE YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 6

İkincil ticaret alanı, müşteri yoğunluğu ve satışlar açısından ikinci önemli alandır ve birincil alanın dışındadır. Bu alan mağaza satışlarının %20’sini oluşturur ve mağazadan 15-20 dakika veya 8-10 km uzaklıktadır. Doğru cevap B'dir.

Ticaret alanının şekli ve büyüklüğü, mağaza türü, mağaza büyüklüğü, rakiplerin lokasyonu, mesken modelleri, seyahat süresi ve trafik engelleri (geçiş ücreti alınan köprünün bulunması gibi) gibi faktörler tarafından etkilenir. Doğru cevap D'dir.

Ağırlık yaklaşımı, tüketicinin mağazaya veya alışveriş merkezine uzaklığı/seyahat zamanı kısaldıkça ve mağaza veya alışveriş merkezinin alanı büyüdükçe, belirli bir müşterinin belirli bir mağazadan alışveriş yapma olasılığının artacağı varsayımına dayanır. Doğru cevap A'dır.

Birincil ticaret merkezi, bir şehirdeki perakendeciliğin merkezidir. Çarşı veya şehir merkezi olarak adlandırılır. Bu bölge, çok sayıda perakende mağazaları ve iş hanları ile il veya ilçenin bir bölümünde oluşur. Araç ve yaya trafiği çok yoğundur. Buralardaki mağazaların üstün yönleri şunlardır: 

Doğru cevap C'dir.

Alışveriş merkezinde mağaza açmanın yukarıda sayılan üstün yönlerine karşılık çeşitli zayıf yönleri vardır. 

Doğru cevap A'dır.

Özellikli Ürünler Alışveriş Merkezi: Bu tür alışveriş merkezleri, üst gelir grubuna yönelik kaliteli ve pahalı ürünlerin satıldığı giysi mağazaları, butiklerden oluşur. Bazılarında restoran, eğlence aktivitelerine de yer verilir. Alışveriş merkezinin tasarımı, dekoru oldukça nitelikli ve dikkat çekicidir. Genellikle bu tür merkezler, üst gelir grubunun bulunduğu ticari alanlarda kurulurlar. Doğru cevap C'dir. 

Mağaza yerinin, cephesinin, vitrininin, mağaza içi yerleşiminin, iç teşhirin, dekorasyonun ve yaratılan atmosferin, açılış-kapanış saatlerinin, satış sonrası hizmetlerin vb. hedef kitleye uygun olmasının sağlanması müşteri ile ilgilidir. Dolayısı ile doğru cevap E seçeneğidir.

İnsan kaynakları yönetimini önemsemeyen bir işletmede personel devir hızının istenmeyen bir şekilde yükselmesi, personelin verimsiz ve düşük performansla çalışması hiç de sürpriz olmaz. Doğru cevap A seçeneğidir.

İnsan kaynakları yönetimi uygulamaları bir işletmede insan sermayesinin oluşmasını ve örgütsel performansın artmasını sağlayan önemli bir etkendir. Bu yolla insan kaynakları yönetimi, işletme için bir kaldıraç görevi görebilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Perakende işletmeleri, farklılık yönetiminin giderek daha fazla önem kazanması gibi nedenlerle insan kaynakları yönetimine önem vermek zorundadırlar. Burada farklılık yönetiminin yerine farklı personelin yönetimi ifadesi ile dikkat ölçümü yapılmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Çoğu perakende mağazası müşterilerinin isteklerini ve ihtiyaçlarını karşılayabilmek için uzun saatler, hafta sonları, arife günleri ve bazı tatil günleri açıktır. Ayrıca dönemsel olarak müşteri yoğunluğu farklı olmaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Gelişmiş batı ülkelerindeki perakendecilerin insan kaynakları ihtiyaçlarını karşılamak için daha çok kadınları, azınlıkları, engellileri, ergenlik dönemindeki gençleri ve yaşlıları istihdam etmeleri nedeniyle iş güçlerinin farklılığı artmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Testler, iş için ihtiyaç duyulduğuna inanılan kişisel özelliklerin ölçülmesini sağlar. Personel seçiminde testler, adayın yapabileceklerini ya da yapamayacaklarını saptamaya yardım eden mükemmel araçlardır. Doğru cevap D seçeneğidir.

İşe alıştırma eğitiminin temel amaçları, işe yeni başlayan kişi üzerinde başlangıçta olumlu bir izlenim oluşturmak, güven ve aidiyet duygusu yaratmak, uyumunu kolaylaştırmak, örgütün kültürüne ve amaçlarına bağlılık yaratmak ve kişiler arası kabulü artırmaktır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Eğitim politikası belirlenirken eğitim faaliyetlerinden kimin sorumlu olacağı, eğitimle neyin başarılmasının düşünüldüğü, hangi yöntemlerin kullanılacağı, eğitimin nerede ve nasıl yapılacağı gibi soruların yanıtları bulunur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Eğitimin amacı, eğitime katılacakların sayısı ve bireysel farklılıkları, eğitime ayrılan zaman ve para, programda yer alan konuların özellikleri, araç gereç tesis olanakları, eğitilecek ve eğitim verilecek kişilerin özellikleri "eğitim yönteminin seçilmesi" ile ilgilidir.

Planlama sürecini ve bu süreç sonunda ortaya çıkan planları kapsadıkları zaman süresi, hazırlandıkları örgüt düzeyi, tip, nitelik gibi çeşitli açılardan sınıflandırmak mümkündür. Kapsadıkları zaman süresi açısından planlar, kısa vadeli (en çok 1 yıl), orta vadeli (1-5 yıl) ve uzun vadeli (en az 5 yıl-stratejik) planlar olarak sınıflandırılır. Hazırlandıkları örgüt düzeyi açısından planlar, üst düzey yönetim (orta ve uzun vadeli-stratejik- planlar), orta düzey yönetim (taktik ve operasyonel planlar), alt düzey yönetim (günlük, operasyonel planlar) planları şeklinde sınıflandırılır. Tiplerine göre planlar, programlar, bütçeler, yönetmelikler, prosedürler, iş akış diyagramları, politikalar; niteliklerine göre ise, projeler, taktikler, stratejiler, uygulamalar (operasyonlar) olarak sınıflandırılır.

Misyon, bir perakendecinin amaçlarının ve üstlenmeyi planladığı faaliyet alanının kapsamlı bir tanımıdır (Levy ve Weitz, 2004, s.168). Bir başka deyişle misyon, perakendecinin bir iş tipi ve pazarda ayırt edici bir rol için taahhüdüdür. Bu taahhüt, işletmenin iş yapış tarzına, ticari ilişkilerine, müşterilerine, personeline, tedarikçilerine, rakiplerine, devlet kurumlarına ve diğerlerine karşı tutumuna ve davranışlarına yansır (Berman ve Evans, 1998, s.30). Formel bir misyon ifadesi, örgütü benzer bir örgütten ayıran temel iş alanını ve faaliyetlerini geniş bir şekilde tanımlar. Bu nedenle misyonunu belirleyecek olan bir perakendeci öncelikle içinde bulunduğu iş (faaliyet) alanına karar vermelidir. Daha sonra işini, satacağı ticari mallara ve hizmetlere göre mi, yoksa müşteri ihtiyaçlarına ve beklentilerine göre mi düzenleyeceğini belirlemelidir. Verilmesi gereken bir başka karar, perakendecinin pazarda bir lider olarak mı, yoksa bir izleyici olarak mı yer edinmek istendiğine ilişkindir (Berman ve Evans, 1998, s.30). “İşimiz nedir?” sorusunun cevabının verilmesi üst düzey yönetimin ilk sorumluluğudur. Çünkü bu sorunun cevabı genellikle açık değildir; verilecek cevaplar tartışmaya, çekişmeye ve anlaşmazlığa neden olabilir. Ancak üst düzey yönetimin belirgin işinin ne olup ne olmadığından veya görevli kişilerin bundan sorumlu olup olmadıklarından emin olmalarının tek yolu, bu soruya cevap vermekten geçmektedir. Doğru cevaba ulaşmak için “müşterimiz kimdir?” sorusuyla işe başlanmalı ve her zaman birden fazla müşterinin olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Perakendeci ayrıca “İşimiz ne olmalıdır?” ve “Ürünlerimizin, hizmetlerimizin ve faaliyetlerimizin hangisi artık müşterinin isteği ve beklentisi doğrultusunda değildir ve bunlardan nasıl kurtulabiliriz?” sorularının da cevaplarını bulmalıdır (Drucker, 1974, s.55-72). Bu cevapların bulunmasından sonra perakende işi fazla ayrıntıya girilmeden, en anlamlı genelleştirme düzeyinde tanımlanmalıdır.

Vizyon, genellikle bir öngörü, bir kavram ya da fikir, geleceğin tasarlanmış
bir resmi ya da bir ideoloji olarak bilinir. Vizyon, uzak (yaklaşık 20 yıl) geleceğin tanımlanmasıdır. Vizyon belirleme ise, işletmenin gelecekte nasıl görüneceğine, nasıl davranacağına ve hangi tercihlere sahip olacağına ilişkin hayali bir resim yaratmak olarak tanımlanabilir.

Stratejik düşünmenin temelini oluşturan ilkeler, işletmenin sahip olduğu değerlerden kaynaklanır. İşletmenin değerleri, strateji oluşturulurken hangi yollara başvurulup, hangilerine başvurulmayacağını tanımlar.
Değerler, kalplerde hissedilen amaçların, işletmenin ve bireylerin tutumlarında ve davranışlarında açık bir şekilde ifade edilme yoludur. Değerlerin varlığı misyonun ve vizyonun hayata geçirileceği ortamı hazırlar. Bunlar genellikle işletme sahibi tarafından ya da tepe yönetimde oluşturulmuştur ve işletmenin işini nasıl yürütmesi gerektiğini gösterir. Pek çok işletmede de temel değerler uzun bir gelişme aşamasından sonra organizasyonun içine yerleşmiştir. Aile işletmelerindeki ailevi değerler organizasyonun yapı taşları olarak kurucunun ölümünden sonra da etkili olmaya devam eder. İşletmeye yeni katılan kişilere bu değerler
dikte edilmez, işleyiş biçimi ve insanların tutum ve davranışlarıyla dışa vurulur. Yeni gelenin örgüt üyeleri tarafından kabul görmesi ve örgüte ait olması için bu değerlere uyması beklenir (Clayton, 1995, s.86).
Bir perakende işletmesi örneğin, ekip çalışması, risk alma, inisiyatif, heveslilik, ayrıntılara dikkat, temizlik, yenilik, hız, yaratıcılık, eşitlik, sosyal sorumluluk vb. alanlarda değerlere sahip olabilir. Benimsenen bu değerler hizmet kalitesini ve verimlilik düzeyini belirleyen türde değerlerdir. Bu değerler çeşitli yollarla uygulamaya konabilir. Temel değerlere örnek olarak şunlar verilebilir: Çalışanlarımız için müşteri ilişkileri hayati bir önem taşır, çevresel ve toplumsal sorunlara büyük önem veririz, müşterinin tatmin edilmesi birinci önceliğimizdir, yüksek derecede motive olmuş ve iyi eğitilmiş bir iş gücü bizim için çok önemlidir.