PARA VE BANKA

"Borç finansmanındaki ahlaki tehlike sorununu azaltmanın yöntemlerinden biri de borcun teminata bağlanmasıdır." Doğru yanıt C'dir.

2008 Kasım ayında Lehman-Borthers adlı yatırım bankasının batması, krizin küresel boyutlara sıçramasından önceki son damlaydı. Doğru yanıt D'dir.

Yükselen pazar ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında genel olarak yüksek gelirli gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla finansal sektörlerinin orta gelirli yükselen pazar ekonomilerine göre daha büyük olduğu görülüyor. Burada Malezya gibi orta gelirli bir ülke olmakla beraber gelişmiş finansal sektöre sahip ülkeler olabildiği gibi İtalya gibi gelişmiş bir ekonomi olmakla beraber finansal derinliği düşük ülkelerin varlığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Doğru yanıt E'dir.

Yükselen pazar ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında genel olarak yüksek gelirli gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla finansal sektörlerinin orta gelirli yükselen pazar ekonomilerine göre daha büyük olduğu görülüyor. Burada Malezya gibi orta gelirli bir ülke olmakla beraber gelişmiş finansal sektöre sahip ülkeler olabildiği gibi İtalya gibi gelişmiş bir ekonomi olmakla beraber finansal derinliği düşük ülkelerin varlığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Doğru yanıt A'dır.

Schumpeter gibi finansal gelişmenin iktisadi kalkınmanın tetikleyicisi olduğunu düşünen iktisatçılar olduğu gibi Robinson gibi iktisadi büyümenin finansal gelişmeyi doğurduğunu düşünen iktisatçılar da var. Bunun yanında Lucas gibi iktisadi gelişme açısından finansal faktörlerin fazla önemsendiğini düşünenler de var. Son yıllarda yapılan uygulamalı çalışmalar finansal gelişmişliğin iktisadi büyümeyi olumlu etkilediği yönündeki görüşü destekliyor. Örneğin King ve Levine (1993) ve Beck vd. (2000) gibi çalışmalar finansal gelişmenin iktisadi büyümeyi etkilediğine dair güçlü bulgular sunuyor. Doğru yanıt B'dir.

Üçüncü ve dışsal faktörlerin finansal sistem ile ekonomik aktivite arasındaki etkileşimi farklı
yönlerde etkileyeceğini eklemek gerekir. Ülkelerin siyasi kurumlarının, vergi ve adalet sistemlerinin yapısı ve işleyişi kaçınılmaz olarak hem iktisadi aktiviteyi hem de finansal sistemi yakından etkileyecektir. Örneğin adalet sistemi işlemeyen, politik kurumları yozlaşmış ve yolsuzlukların yaygın olduğu ekonomilerde finansal sistemin de işlevlerini etkin biçimde yerine getirmesi beklenemez. Teknolojik gelişmeler ise olumlu yönde çeşitlilik katmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

1970-1980 arasında gördüğümüz krizler daha çok bu tür döviz krizleri olarak ortaya çıkarken 1980’lerden sonra bankacılık krizlerinin daha sık ortaya çıktığını ve bu dönemde çoğunlukla bankacılık krizleri ile döviz krizlerinin beraber ortaya çıktığını görmekteyiz. Doğru yanıt D'dir.

Finansal kriz dönemlerinde sistemin güvenilirliğinin düşmesinin ekonomik aktiviteye
zarar verdiğinden bahsetmiştik. Ekonomiyi bu tür risklerden korumak amacıyla kamu kesimi finansal kurumlar üzerinde çeşitli düzenlemeler uygulamaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

1. Girişin Kısıtlanması 2. Şeffaflık 3. Banka Bilançolarının Denetlenmesi 4. Mevduat Sigortası. 

Doğru yanıt E'dir.

Sağlıklı işleyen bir iktisadi sitemin ardında yine sağlıklı işleyen bir finansal sistemin olması gerekmektedir. Çünkü ancak fon trafiğinin sağlıklı yapılabildiği ülkelerin ekonomik yapısının da sağlam olduğunu biliyoruz. Tabi ki sağlıklı işleyen bir politik sistem, bankacılık sistemi de ekonomiye (dolaylı da olsa) katkısı olacaktır. Fakat buradaki en temel faktör finansal sitemdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ters seçim, finansal piyasalarda sözleşme imzalanmadan önce ortaya çıkan bir eksik bilgi durumudur. Buradaki eksik bilgi yatırımcının hangi firmanın yatırım aracının verimliliğinin daha yüksek ve riskinin düşük olduğunu ayırt edememesi sorunudur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir finansal piyasa limon piyasasına dönüştüğünde, alıcılar hangi şirketlerin daha yüksek risk taşıdığını, hangi şirketlerin düşük riskli ve daha yüksek kâr potansiyeli olduğunu bilemez ve böylelikle kendileri açısından ters seçim ortaya çıkar. Yüksek risk taşıyan şirketlerin tahvilleri ederinin üzerinde bir fiyattan; düşük riskli firmaların tahvilleri ise ederinin altında bir fiyattan satılacaktır. Böylelikle piyasada düşük riskli ve yüksek riskli yatırım araçları için ortalama fiyat oluşmuş olur. Bu nedenle de gerçek fiyatının altından satıldığı için düşük riskli firmalar tahvil satarak fon toplamayı tercih etmeyecektir. Fakat bunun tam tersi yüksek riskli tahvilleri olan firmalar ise gerçek ederinin üstünde bir fiyata alıcı buldukları için tahvil satmaya daha hevesli olurlar. Doğru cevap D seçeneğidir.