PARA VE BANKA - Deneme Sınavı - 14

Mali baskınlık, kısaca yüksek bütçe açığı ve enflasyonu az önemseyen bir ekonomik yapı olarak tasvir edilir.

Enflasyon, fiyatlar genel düzeyindeki sürekli artıştır.

Faiz kanalı ve kur kanalı geleneksel kanallar olarak da bilinmektedir.

Parasal baskınlık, merkez bankasının para politikasını bağımsız bir şekilde oluşturduğu, maliye politikasının ise bütçe açıklarını para politikası hedeflerine destek olacak şekilde belirlediği ekonomik yapıyı ifade eder.

Kronik enflasyon, yıllık fiyat artışlarının yıllar, hatta on yıllarla ölçülen uzun dönemler boyunca yüksek rakamlarda kalmasını ifade eder.

Parasal aktar›m mekanizması, faiz kanalı, kur kanalı, kredi kanalı ve bilanço kanalını içermektedir.

Faiz hadlerindeki genel bir düşüşün tüketim ve yatırım harcamalarını artırmasıyla, yurtiçinde üretilen mallara olan toplam talep artacaktır.

Merkez bankası politika faizini artıracaktır. Bunun sonucunda (enflasyon hemen değişmeyeceği için) reel faiz oranları artacaktır. Bu durumda kredi maliyetleri yükselecek, yatırım ve tüketim harcamalarının özellikle dayanıklı tüketim harcamaları kısmında düşüş olacaktır.

Merkez Bankasının parasal tabanı arttırmak amacıyla, açık piyasa işlemleri aracılığıyla bankalardan doğrudan hazine tahvili alımı yapar.

Bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinin belirli bir zaman aralığında sürekli düşüş göstermesi durumudur.

Bir ekonomide gerçekleşen üretim düzeyi potansiyel üretim düzeyinin altındayken nominal faizlerin sıfır sınırına düşmesi durumuna likidite tuzağı denir.

İlk olarak enflasyon para bulunduranların gizli bir enflasyon vergisine maruz kalmasına yol açar. İkincisi, fiyat kataloglarını sürekli değiştiren firmalar “menü maliyeti” ile karşı karşıya kalırlar. Üçüncüsü, enflasyon nominal geliri sabit olan bireyleri doğrudan negatif etkiler. Dördüncüsü, enflasyon vergi sisteminin etkinliğini azaltarak tasarruflar ve yatırımlar üzerinde negatif etki yaratır.

Döviz kurunun artması (yerli paranın değer kaybetmesi), ithal edilen mal ve hizmetlerin yurt içindeki fiyatlarını yukarıya çekerek ithalatın azalması ile sonuçlanacaktır.

Merkez bankalarının para politikası uygulamaları öncelikle kısa vadeli faiz hadlerini değiştirmektedir. Bu değişiklikler, finansal piyasalar üzerinde bir dizi etki yaratabilmektedir. Bu etkiler toplam talepte değişikliklere yol açmaktadır. Bu değişikliler de üretim, istihdam ve fiyat düzeylerinde değişiklikler yaratmaktadır. İktisatçılar bu gelişmeler zincirine parasal aktarım mekanizması adını vermektedir. Parasal aktarım mekanizması; para politikası uygulamalarının üretim ve fiyatlar genel düzeyi değişkenlerini faiz, kur, kredi ve bilanço kanalları aracılığıyla ne kadar bir gecikmeyle ne ölçüde etkilediğini incelemektedir. Ancak yatırımlar reel bir faktördür. Parasal bir faktör değildir. Dolayısıyla para politikalarını kullanabilen merkez bankası tarafından doğrudan etkilenmezler.

Kredi itibarı hesaplanırken bir bankanın ilk baktığı hususlardan biri, kredi kullanıcısının kullanılmayı planladığı kredinin taksitlerinin toplam gelirine oranıdır. Faiz hadlerinin düşmesiyle bu oranın da değeri düşecektir ve kredi kullanımı artar.

Geleneksel aktarma kanallarının etkin çalışmadığı durumlarda bir başka önemli kanal yoluyla da para politikasındaki değişiklikler ekonomiyi etkilemektedir. Bu, kredi kanalıdır. Yapılan uygulamalı çalışmalar kredi kanalının oldukça önemli bir kanal olduğunu göstermektedir. Bu kanal, banka kredileri kanalı ve bilanço kanalı olmak üzere iki ayrı aktarım mekanizmasını içermektedir.

Kredi itibarı; kredi kullanacak birey veya firma hakkında yapılan araştırma ve değerlendirme sonucunda, borç ödeme gücünü belirleyen ölçüttür.

Para Yanılgısı: Fiyatlar genel düzeyindeki artışa bağlı olarak paranın satın alma gücünde ortaya çıkan düşüşün ekonomik birimler tarafından anlaşılamamasıdır.