PARA VE BANKA - Deneme Sınavı - 12

Gecikme ile ilgili temel sorun dış gecikmenin uzunluğudur.

Mali baskınlığın yaşandığı ekonomik ortamlarda, mali otorite cari yılda ve gelecek yıllarda beklenen bütçe açıklarını, para politikası hedeflerini dikkate almadan belirlemektedir. Yani mali baskınlıkta maliye politikası aktif konumda, para politikası ise pasif konumdadır.

Beklenmeyen enflasyon, ekonomik birimlere üç farklı maliyet yaratır. Bunlardan ilki fiyatların yanlış belirlenmesi, ikincisi servetin borç alanlar ve borç verenler arasında yeniden dağılımı ve üçüncüsü beklenmeyen yüksek enflasyonun geleceğe belirsizlikleri arttırması olarak belirtilebilir.

Merkez bankalarının para politikası uygulamaları öncelikle kısa vadeli faiz hadlerini değiştirmektedir. Bu değişliklikler, finansal piyasalar üzerinde bir dizi etki yaratabilmektedir. Bu etkiler toplam talepte değişikliklere yol açmaktadır. Bu gelişmeler zincirine. Parasal aktarım mekanizması denir.

Yukarıda açıklanan geleneksel aktarma kanalları etkin çalışmasa bile bir başka önemli kanal yoluyla daha para politikasındaki değişiklikler ekonomiyi etkilemektedir. Bu, ‘kredi kanalı’dır. Yapılan uygulamalı çalışmalar kredi kanalının oldukça önemli bir kanal olduğunu göstermektedir. Bu kanal, banka kredileri kanalı ve bilanço kanal› olmak üzere iki ayrı aktarım mekanizmasını içermektedir.

Parasal aktarım mekanizması, faiz kanalı, kur kanalı, kredi kanalı ve bilanço kanalını içermektedir.

e şıkkında yer alan "Para kanalı" bu kapsam içerinde değerlendiremez.

parasal aktarım mekanizmalarının sağlıklı işleyebilmesi için maliye politikası ile para politikasının uyumu önemlidir.

a şıkkındaki doğru cevap olmaktadır.

Mali baskınlığı, kısaca yüksek bütçe açığı ve enflasyonu az önemseyen bir ekonomik yapı olarak tasvir edebiliriz.

Bu durumda c şıkkı doğru olmaktadır.

Enflasyonu düşürmek isteyen bir merkez bankasının öncelikle ekonomideki toplam talep düzeyini kontrol altına alması gerekmektedir.

Bu durumda d şıkkında yer alan "Toplam talep düzeyini kontrol altına alması" doğru cevap olmaktadır.

Üretici Fiyatları Endeksi: tarım, imalat sanayi, madencilik ve enerji sektörlerinde üretimi yapılan malların, üretici tarafından yurtiçi peşin satış fiyatlarındaki değişmeleri göstermektedir. d şıkkında yer alan "Hizmet sektörü" bu kapsam dışındadır.

Önceden öngörülemeyen enflasyon ekonomik birimlere üç farklı maliyet yaratır. Bunlardan ilki fiyatların yanlış belirlenmesi, ikincisi servetin borç alanlar ve borç verenler arasında yeniden dağılımı ve üçüncüsü beklenmeyen yüksek enflasyonun geleceğe ilişkin belirsizlikleri arttırması olarak belirtilebilir.

Bu kapsamda gelirin artması ise yanlış olmaktadır.

Beklenen enflasyonun yarattığı maliyetler şunlardır: İlk olarak enflasyon para bulunduranların gizli bir enflasyon vergisine maruz kalmasına yol açar. İkincisi, fiyat kataloglarını sürekli değiştiren firmalar “menü maliyeti” ile karşı karşıya kalırlar. Üçüncüsü, enflasyon nominal geliri sabit olan bireyleri doğrudan negatif etkiler. Dördüncüsü, enflasyon vergi sisteminin etkinliğini azaltarak tasarruflar ve yatırımlar üzerinde negatif etki yaratır

b şıkkında yer alan "Enflasyon vergi gelirlerini sabit tutar" yanlış bir cevap olmaktadır.

1990’ların başından beri durgunluk içerisinde olan Japonya 1999 ile 2005 yılları arasında deflasyon yaşamıştır.

Para Yanılgısı: Fiyatlar genel düzeyindeki artışa bağlı olarak paranın satın alma gücünde ortaya çıkan düşüşün ekonomik birimler tarafından anlaşılamamasıdır.

Thomas Sargent ve Neil Wallece, 1981 yılında yayınladıkları sevimsiz monetarist aritmetik isimli çalışmalarında, maliye politikasının disiplinsiz olması ve para politikası ile arasında bir uyuşmazlık olması durumunda parasal genişlemeden kaçınılmasının uzun dönemde daha yüksek bir enflasyonist etki doğurabileceğini göstermektedirler.

c şıkkı dogru olmaktadır.

Merkez bankalarının para politikası uygulamaları öncelikle kısa vadeli faiz hadlerini değiştirmektedir. Bu değişiklikler, finansal piyasalar üzerinde bir dizi etki yaratabilmektedir. Bu etkiler toplam talepte değişikliklere yol açmaktadır. Bu değişiklikler de üretim, istihdam ve fiyat düzeylerinde değişiklikler yaratmaktadır. İktisatçılar bu gelişmeler zincirine parasal aktarım mekanizması adını vermektedir.

TCMB, enflasyon hedefini TÜFE üzerinden tanımlamaktadır. TÜFE günlük yaşam maliyetini ölçmekte daha etkili bir endekstir. Ayrıca, hesaplanması, anlaşılması ve izlenmesi daha kolaydır.

Türkiye İstatistik Kurumu her sene başında tüketim sepetinde kullanılan ürün gruplarının ağırlıkları açıklamaktadır. Bu ağırlıkları bilmek enflasyon dinamiklerini sağlıklı biçimde analiz edebilmek ve beklentilerimizi gerçekçi bir temele oturtabilmek için önemlidir. Türkiye İstatistik Kurumunun Tüketici Fiyatları Endeksini (TÜFE) hazırlamak için kullandığı sepette en büyük ağırlığa sahip olan mal ve hizmet grubu Gıda ve Alkolsüz İçecekler grubudur.

Yıllık fiyat artışlarının yıllar, hatta on yıllarla ölçülen uzun dönemler boyunca yüksek rakamlarda kalması durumuna Kronik Enflasyon ismi verilir. Ülkemizde, 1970’lerin başlarından 2000’li yılların başlarına kadar isimlendirebileceğimiz sürekli enflasyonun yaşandığı bir kronik enflasyon dönemi yaşanmıştır.

Para Yanılgısı, fiyatlar genel düzeyindeki artışa bağlı olarak paranın satın alma gücünde ortaya çıkan düşüşün ekonomik birimler tarafından anlaşılamamasıdır. Para yanılgısı özellikle fiyatların yanlış belirlenmesine ve aynı zamanda bireylerin ve firmaların arz ve talep kararlarının hatalı olmasına neden olur. Bir firmanın ürününün fiyatı enflasyon ile aynı oranda artarken bu firmanın enflasyon beklentisi düşük ise bu durumu kendi ürününe olan talepte bir artış olarak değerlendirecektir. Talepteki artışa karşı kayıtsız kalmak istemeyen firma girdi talebini ve ürünün arzını arttırabilir. Tüm bunlar toplam talep ve toplam arz eğrilerinde kaymalara ve ekonominin istikrarsızlaşmasına yol açar.