PARA VE BANKA - Deneme Sınavı - 12

Finansal Fonksiyonlar
• Tasarrufların mobilize olması
• Kaynak dağılımı
• Risk yönetimini kolaylaştırma
• Mal ve hizmetlerin ve finansal araçların ticaretini kolaylaştırma

Krizler üzerine yapılan çalışmalar finansal krizlerin sermaye hareketlerinin serbestleşmesinin ile yakından ilgili olduğunu gösteriyor. 1990’lara doğru serbestleşen finansal piyasalar ve artan sermaye hareketlerinin arkasında finansal iktisat teorisindeki paradigma değişikliğinin yattığını da vurgulamalıyız. Keynes ve Minsky’nin finansal düzenleme ve denetlemeyi öne çıkartan iktisadi anlayışının gözden düşerek, “etkin finansal piyasalar” hipotezinin hakim görüş hâline gelmesiyle iktisadi politikaların da finansal serbestleşmeyi destekler hale geldiği söylenebilir.

Ülkeler zenginleşip gelirleri arttıkça finansal sistemleri de gelişir. Finansal sistemin gelişmesi
büyüklük, aktivite ve finansal kurumların etkinliği cinsinden ölçüldüğünde ve iktisadi gelişme ölçütü
olarak kişi başına gayrisafi yurtiçi hasıla (GSYH) ile kıyaslandığında, genel olarak daha yüksek gelirli ülkelerin hem büyüklük hem etkinlik açısından daha gelişmiş finansal sistemlere sahip oldukları
görülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Borçlanmanın Maliyetinin Yükselmesi: Kriz dönemlerinde genel olarak faiz oranların yükseldiğini, menkul kıymetlerin fiyatlarının ise düştüğünü görüyoruz. Bunun anlamı borçlanmanın daha yüksek maliyetli hale gelmesidir.

Finansal Krizlerin Bulaşması: Bir ülkede başlayan finansal krizin etkilerinin başka ülkelere hızlı ve şiddetli biçimde yayılmasına bulaşma etkisi denir.

Eksik bilgi, finansal piyasalarda sözleşmenin iki tarafının aynı miktarda bilgiye sahip olmaması, borç alanın borç verene göre daha çok bilgi sahibi olması durumu olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Ekonomiyi risklerden korumak amacıyla kamu kesimi finansal kurumlar üzerinde çeşitli düzenlemeler uygulamaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

"Borç finansmanındaki ahlaki tehlike sorununu azaltmanın yöntemlerinden biri de borcun teminata bağlanmasıdır." Doğru yanıt C'dir.

2008 Kasım ayında Lehman-Borthers adlı yatırım bankasının batması, krizin küresel boyutlara sıçramasından önceki son damlaydı. Doğru yanıt D'dir.

Yükselen pazar ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında genel olarak yüksek gelirli gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla finansal sektörlerinin orta gelirli yükselen pazar ekonomilerine göre daha büyük olduğu görülüyor. Burada Malezya gibi orta gelirli bir ülke olmakla beraber gelişmiş finansal sektöre sahip ülkeler olabildiği gibi İtalya gibi gelişmiş bir ekonomi olmakla beraber finansal derinliği düşük ülkelerin varlığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Doğru yanıt E'dir.

Yükselen pazar ve gelişmiş ülke örneklerine bakıldığında genel olarak yüksek gelirli gelişmiş ülkelerin ekonomilerinin büyüklüğüne oranla finansal sektörlerinin orta gelirli yükselen pazar ekonomilerine göre daha büyük olduğu görülüyor. Burada Malezya gibi orta gelirli bir ülke olmakla beraber gelişmiş finansal sektöre sahip ülkeler olabildiği gibi İtalya gibi gelişmiş bir ekonomi olmakla beraber finansal derinliği düşük ülkelerin varlığını da göz ardı etmemek gerekiyor. Doğru yanıt A'dır.

Schumpeter gibi finansal gelişmenin iktisadi kalkınmanın tetikleyicisi olduğunu düşünen iktisatçılar olduğu gibi Robinson gibi iktisadi büyümenin finansal gelişmeyi doğurduğunu düşünen iktisatçılar da var. Bunun yanında Lucas gibi iktisadi gelişme açısından finansal faktörlerin fazla önemsendiğini düşünenler de var. Son yıllarda yapılan uygulamalı çalışmalar finansal gelişmişliğin iktisadi büyümeyi olumlu etkilediği yönündeki görüşü destekliyor. Örneğin King ve Levine (1993) ve Beck vd. (2000) gibi çalışmalar finansal gelişmenin iktisadi büyümeyi etkilediğine dair güçlü bulgular sunuyor. Doğru yanıt B'dir.

Üçüncü ve dışsal faktörlerin finansal sistem ile ekonomik aktivite arasındaki etkileşimi farklı
yönlerde etkileyeceğini eklemek gerekir. Ülkelerin siyasi kurumlarının, vergi ve adalet sistemlerinin yapısı ve işleyişi kaçınılmaz olarak hem iktisadi aktiviteyi hem de finansal sistemi yakından etkileyecektir. Örneğin adalet sistemi işlemeyen, politik kurumları yozlaşmış ve yolsuzlukların yaygın olduğu ekonomilerde finansal sistemin de işlevlerini etkin biçimde yerine getirmesi beklenemez. Teknolojik gelişmeler ise olumlu yönde çeşitlilik katmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

1970-1980 arasında gördüğümüz krizler daha çok bu tür döviz krizleri olarak ortaya çıkarken 1980’lerden sonra bankacılık krizlerinin daha sık ortaya çıktığını ve bu dönemde çoğunlukla bankacılık krizleri ile döviz krizlerinin beraber ortaya çıktığını görmekteyiz. Doğru yanıt D'dir.

Finansal kriz dönemlerinde sistemin güvenilirliğinin düşmesinin ekonomik aktiviteye
zarar verdiğinden bahsetmiştik. Ekonomiyi bu tür risklerden korumak amacıyla kamu kesimi finansal kurumlar üzerinde çeşitli düzenlemeler uygulamaktadır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:

1. Girişin Kısıtlanması 2. Şeffaflık 3. Banka Bilançolarının Denetlenmesi 4. Mevduat Sigortası. 

Doğru yanıt E'dir.