PARA TEORİSİ

Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, likidite özelliği, vergilendirme durumu ve vade farklılıkları menkul kıymetin  faiz oranlarını etkilemektedir.

Risk Primi: Aynı vadeye sahip tahvillerden geri ödenmeme riskine sahip olan tahvillerle geri ödenmeme riski olmayan tahvillerin faiz oranı arasındaki farktır.

Eğer ekonomik koşullar kötüleşirse ve özel sektör şirketleri önemli ekonomik
sıkıntılar yaşamaya başlarsa bu şirketlerin çıkartmış olduğu tahvillerin geri ödenmeme riskleri artacak ve dolayısıyla bu tahvillerin beklenen getirileri azalacaktır.

Devlet tahvilleri özel sektör tahvillerine göre daha likittir. Çünkü devlet tahvillerinin piyasada daha çok alıcı ve satıcısı olduğu için geniş bir ikincil piyasası vardır. Bu özellik devlet tahvillerinin daha kolay nakde dönüştürülmesine imkân tanır.

Vadeleri aynı olan, aynı derecede likit ve geri ödenmeme riskine sahip
fakat vergi ayrıcalıkları farklı olan bu iki tip tahvilin talebi vergi muafiyeti olandan yana olacaktır.

Getiri Eğrisi :Farklı vadelerdeki, ancak aynı düzeyde risk, likidite ve vergi ayrıcalıklarına sahip tahvillerin getirileri arasında zamanın belirli noktasındaki ilişkiyi gösteren eğridir.

Yukarıya doğru eğimli getiri eğrisi, uzun vadeli tahvillerin faiz oranlarının kısa vadeli tahvillerin faiz oranlarından daha yüksek olduğunu,

Yatay getiri eğrisi, kısa ve uzun vadeli tahvillerin faiz oranlarının birbirine eşit olduğunu,

Aşağıya doğru eğimli getiri eğrisi ise, kısa vadeli faizlerin uzun vadeli faizlerden daha yüksek olduğunu gösterir.

Bu teoriye göre örneğin, bugünkü bir yıllık tahvil faiz oranı % 4, gelecek yılki
bir yıllık tahvil faiz oranı % 6 ise bugünkü 2 yıl vadeli tahvil faizleri, bu iki faiz
oranının ortalaması, (0.04+0.06)/2=0.05 olmalıdır. Örneğinden hareketle cevap 6 olacaktır.

Bölünmüş piyasalar teorisine göre farklı vadelerdeki tahvillere ilişkin piyasalar
birbirinden tamamen kopuktur yani farklı vadelerdeki tahviller arasında ikame
ilişkisi söz konusu değildir. Bu nedenle her bir vadedeki tahvil için ayrı bir piyasa
oluşmaktadır. Kısa ve uzun vadeli tahvillerin faiz oranları, bunlara yönelik her bir
piyasa bölümünde kendi arz ve talep koşullarına göre belirlenmektedir.

Eğer gözlenen getiri eğrisi ılımlı bir şekilde yukarıya doğru eğimli ise yani yavaşça dikleşiyorsa gelecekte kısa vadeli faiz oranlarında artma ya da azalma yönünde bir değişim beklenmiyor demektir.

Faiz Oranlarının Yapısı: Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, likidite özelliği, vergilendirme durumu ve vade farklılıklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir.

Faiz Oranlarının Risk
Yapısı: Aynı vadedeki
tahvillerin faiz oranlarının
neden farklı olduğunun
açıklanmasıdır.

Geri Ödenmeme Riski:
Tahvil ihraç eden tarafın vade
tarihinde faiz ödemelerini
ve anapara ödemesini
yapamaması olasılığıdır

Risk Primi: Aynı vadeye sahip
tahvillerden geri ödenmeme
riskine sahip olan tahvillerle
geri ödenmeme riski olmayan
tahvillerin faiz oranı arasındaki
farktır.

likiditesi yüksek bir varlığın getirisi likiditesi düşük olanlara göre
daha az olacaktır. Likiditesi yüksek olan tahvillerin faizi ile düşük olan tahvillerin
faizi arasındaki farka likidite primi denir.

Faiz Oranlarının Vade
Yapısı: Aynı risk, likidite ve
vergi ayrıcalıklarına sahip
tahvillerin vadelerinin
farklı olması nedeniyle faiz
oranlarının farklılaşmasıdır

Getiri Eğrisi: Farklı
vadelerdeki, ancak aynı
düzeyde risk, likidite ve vergi
ayrıcalıklarına sahip tahvillerin
getirileri arasında zamanın
belirli noktasındaki ilişkiyi
gösteren eğridir.

Likidite primi teorisine göre uzun vadeli bir
tahvilin faiz oranı, bu tahvilin vade süresi içinde gerçekleşmesi beklenen kısa vadeli tahvil
faiz oranlarının ortalaması artı likidite primine
eşittir.

Teorinin daha esnek bir yorumu, tercih edilen ortam teorisi olarak adlandırılmaktadır

Faiz oranlarının yapısı: Menkul kıymetlerin sahip olduğu risk, likidite özelliği, vergilendirme durumu ve vade farklılıklarının faiz oranlarını nasıl etkilediğidir.