PARA TEORİSİ - Deneme Sınavı - 4

Paranın toplam talebi hangi ölçüde etkilediği ve bu etkileşim mekanizmalarının ne olduğu, talep cephesinde parasal iktisattaki temel tartışma konularından biridir. Klasik görüş, paranın toplam talep üzerinde doğrudan etkisinine vurgu yaparken, Keynesyen görüş ise dolaylı mekanizmalara dayanır. Ayrıca klasiklere göre paranın toplam talep üzerindeki etkisi oldukça güçlü kabul edilmekteyken Keynesyen görüşte paranın toplam talep üzerindeki etkisine atfedilen önem daha azdır.

Bir ekonomide para miktarı ile fiyatlar arasında nasıl bir ilişki olduğu incelenirken toplam arz ve toplam talep analizinden faydalanılır. Çünkü bir ekonomide ortalama fiyatların göstergesi olarak kabul edilen, fiyatlar genel düzeyinin seviyesi, toplam arz- toplam talep analizi ile belirlenmektedir. Bir ekonomide denge fiyatlar genel seviyesi ve denge millî gelir düzeyi, toplam talep toplam arz eşitliğinin sağlanmasıyla yani ekonominin genel dengesinin sağlanmasıyla belirlenmektedir.

Genişlemeci politikalar uzun dönemde enflasyona yol açmaktadır.  Çünkü ücretler ve fiyatlar ileriye dönük enflasyon beklentilerine göre şekillenmektedir. Ekonomik canlanmayı hedefleyen bir para politikasıyla ekonomik birimlerin beklentilerinin değişmeyeceği varsayılarak enflasyon arttırılmadan, üretimin arttırılacağı ve işsizliğin azaltılacağı görüşü tartışılmaktadır. Bu tip genişlemeci politikaları uygulayanlar, ekonomik birimlerin beklentilerini veri (bekleyişlerin sabit olduğu) kabul etmekte (işçilerin ücret ve firmaların fiyatlarında, dolayısıyla da enflasyonda artış olmayacağını varsayarak) ve zaman tutarsızlığı sorununu göz ardı etmektedir.

Enflasyon, karar alma ve yatırım sürecinde, kredi piyasasında, işgücü piyasasında dış piyasalarda ve toplumsal alan olmak üzere çeşitli alanlarda bazı maliyetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu maliyetler yaşanan enflasyonun şiddeti ve süresi arttıkça daha güçlü hissedilebilir. Bu maliyetler aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

Hiperenflasyon; bir ekonomide aylık fiyat artış hızının %50 ve üzerinde olduğu enflasyon türüdür.

Likidite tuzağında, para otoritesi ekonomiyi canlandırmak için para arzını arttırsa da para tutmanın alternatif maliyeti sıfır olduğu için para talebi sonsuz olur.

Para, satın alınan mal ve hizmetlerin bedelinin karşı tarafa aktarılmasında ya da borçların geri ödenmesinde genel kabul gören her şeydir.

Dolarizasyonun yaşanmasında etkili olan en önemli faktör yüksek enflasyon rakamları ve bunun sonucunda yerli paranın sürekli ve hızlı bir şekilde değer kaybetmesidir.

Potansiyel üretim düzeyi; ekonomide var olan kaynakların miktarı, işgücünün büyüklüğü ve fabrika, makine gibi fiziki sermaye faktörlerine bağlı olarak oluşmaktadır.

Üretim açığı değişkeninin pozitif bir değer alması, ekonominin genişleme döneminde olduğunu göstermektedir.

Bir ekonominin kısa dönemde daralma ve genişleme dönemlerine girmesinin ardında yatan temel sebep toplam harcama düzeyidir.

İthalat söz konusu dört bileşenden biri değildir.

Görselden anlaşılabileceği gibi, bir ekonomide işsizlik yüksekse, firma satışları düşük düzeydedir. 

Toplam harcamaların yatırım, tüketim ve net ihracat bileşenleri faiz oranlarındaki değişimlerden etkilenmektedir. Bu durumda doğru cevap C olur

Yerli paranın değer kazanması, ithal edilen mal ve hizmetlerin yurt içindeki fiyatlarını aşağıya çekerek ithalatın artması ile sonuçlanacaktır.

Faiz kanalı ve kur kanalı geleneksel kanallar olarak da bilinmektedir.

Düşük reel faiz hisse senetlerine olan talebi arttıracak ve sonuçta hisse senedi fiyatları artacaktır.

Merkez bankasının bir ekonomik daralmanın etkilerini dengelemek ve üretim açığını azaltmak amacıyla yürüttüğü  politikalara istikrar politikası adı verilir.

Üretim açığı değişkeninin pozitif bir değer alması, ekonominin genişleme döneminde olduğunu; negatif bir değer alması ise ekonominin daralma döneminde olduğunu göstermektedir.

Bir ekonominin kısa dönemde daralma ve genişleme dönemlerine girmesinin ardında yatan temel sebep toplam harcama düzeyidir. Bu değişken, bir ekonomide üretilen bütün mal ve hizmetlere tüketiciler, firmalar ve hükümet tarafından yapılan harcamaların tamamını içerir. Toplam harcamalardaki değişimler konjonktür dalgalanmalarına neden olur.