PARA TEORİSİ - Deneme Sınavı - 9

Fiyatlar genel düzeyi değiştiğinde paranın değeri de değişmektedir. Buna göre örneğin ekonomide fiyatlar arttığında, elinizde tuttuğunuz belli miktardaki parayla fiyatlar artmadan önce satın alabildiğiniz mal ve hizmetleri artık satın alamazsınız. Bu yüzden fiyatlar arttığında aynı miktar mal ve hizmeti satın alabilmek için daha fazla nominal para talep etmek zorunda olursunuz. Daha yüksek bir fiyat düzeyi para talebi eğrisinin sağa doğru kaymasına ve denge faiz oranının yükselmesine neden olacaktır.

Örneğin, 1000 TL nominal değerli, yıllık kupon oranı %20 olan 5 yıl vadeli bir kuponlu tahvil, bize 5 yıl boyunca her yıl 200 TL kupon ödemesi ve vade dolduğunda tahvilin nominal değeri olan 1000 TL geri ödemesi sağlayacaktır. 1000 TL nominal değerli, yıllık kupon oranı %13 olan tahvilin yıllık kupon ödeme miktarı 1000X0.13=130

Friedman diğer şartların değişmediği başlangıçta, para arzındaki artışın faiz oranını düşürmesi sonucunu “likidite etkisi” olarak adlandırmıştır.

Alternatif varlıklara göre bir varlıktan gelecek dönemde elde edilmesi beklenen getiridir. Bir varlığı satın almaya karar verirken o varlıktan ne kadar getiri elde edebileceğimize bakarız. Ancak bu kararımızı verirken sadece bir varlığın getirisine değil alternatif varlıkların getirisine de bakarak kararımızı veririz. Diğer koşullar sabitken bir varlığın alternatif varlıklara göre beklenen getirisindeki bir artı bu varlığın talep edilen miktarında bir artışa yol açar.

Faiz oranı, ödünç alanın belirli bir dönem boyunca aldığı borca karşılık ödediği faiz tutarının yada ödünç verenin verdiği borca karşılık aldığı faiz tutarının anaparaya oranına denir.

Bugün elde edilen bir miktar paranın gelecekte elde edilecek aynı miktardaki paradan daha değerli olduğunu ifade eder.

İskontolu bir tahvilin vadeye kadar getirisi ile satış fiyatı arasında ters yönlü bir ilişki vardır.

Fisher eşitliğine göre nominal faiz oranı; reel faiz oranı ile beklenen enflasyon oranının toplamına eşittir.

Getiri Oranı = Tahvilin kupon ödemesi + Tahvilin değer artışı / Tahvilin satın alma fiyatı 1000 x %20 = 200 lira 1300 - !000 = 300 lira 200 + 300 / 1000 = %50 dir

Varlık talebini belirleyen faktörler: Servet Beklenen getiri Likidite Risk

Tahvil piyasasında daha fazla kişinin tahvil alım satımına yönelmesi sonucu tahvillerin likiditesinin artmasına neden olur. Tahvillerin likiditesinin artması, tahvil talebinin artmasına ve talep eğrisinin sağa kaymasına neden olur.

Para Arzındaki Kaymalar Likidite tercihi kuramına göre Para arzı ise tam olarak merkez bankası tarafından belirlendiği için merkez bankasının para miktarı ile ilgili kararındaki değişme para arzının yer değiştirmesine neden olacaktır. Para arzı tamamıyla merkez bankası tarafından belirlendiği için Merkez Bankası genişlemeci bir para politikası yürütürse para arzı artacak ve bu durumda para arzı eğrisi sağa doğru kayacak ve faiz oranı düşecektir.

Keynes tarafından geliştirilen likidite tercihine kuramına göre ; denge faiz oranı para arz ve talebi tarafından belirlenmektedir.

Milton Friedman: Diğer koşullar sabitken para arzındaki artışın faiz oranını düşürmesi sonucunu likidite etkisi olarak tanımlanmaktadır.

Yatırım araçlarının her birinin getirisinin birbirinden farklıdır. Bu yatırım araçlarının vadesi ve geri ödeme riski birbirinden farklıdır.

300 X (1 + 0.20 ) = 360

Vadeye kadar getiri; bir mali varlığı bugün satın aldığımızda ödediğimiz fiyatı, mali varlığın sahibine yapılacak ödemelerin bugünkü değerlerinin toplamına eşitleyen faiz oranıdır.

i = FB – PB / PB

Vadeye kadar getiri: Bir borç aracının bugünkü değerini bu borç aracından elde edilecek tüm ödemelerin bugünkü değerine eşitleyen faiz oranına vadeye kadar getiri denilmektedir.

Tanımda geçen tahvil türü iskontolu tahvildir.