PARA TEORİSİ - Deneme Sınavı - 19

Geri ödeme yapmamaya son derece yatkın ve iflas etmeye yakın durumda olarak nitelendirilen kredi derecesi C'dir. Doğru cevap C'dir.

Literatürde getiri eğrilerinin şeklini yani faiz oranlarının vade yapısını açıklamaya dönük çeşitli teoriler geliştirilmiştir. Bu teoriler arasında en çok kabul görmüş dört teori; bekleyişler teorisi, bölünmüş piyasalar teorisi, tercih edilen ortam teorisi ve likidite primi teorisidir. Doğru cevap D'dir.

Bekleyişler teorisine göre; uzun vadeli tahvillerin faiz oranları, cari (bugünkü) ve gelecekte beklenen kısa vadeli tahvil faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasıdır. Doğru cevap E'dir.

Bekleyişler teorisine göre, bugünkü bir yıllık tahvil faiz oranı %6, gelecek yılki
bir yıllık tahvil faiz oranı %8 ise bugünkü 2 yıl vadeli tahvil faizleri, bu iki faiz
oranının ortalaması, (0.06+0.08)/2=0.07 olmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Bekleyişler teorisine göre 2 yıl vadeli tahvilin yıllık faiz oranı:
(%3+%4)/2=%3.5
Üç yıl vadeli tahvilin yıllık faiz oranı:
(%3+%4+%2)/3=%3
Dört yıl vadeli tahvilin yıllık faiz oranı:
(%3+%4+%2+%4)/4=%3.25
Beş yıl vadeli tahvilin yıllık faiz oranı:
(%3+%4+%2+%4+%3)/5=%3.2 olarak gerçekleşir.

Doğru cevap B'dir.

Bölünmüş piyasalar teorisine göre farklı vadelerdeki tahvillere ilişkin piyasalar birbirinden tamamen kopuktur yani farklı vadelerdeki tahviller arasında ikame ilişkisi söz konusu değildir. Bu nedenle her bir vadedeki tahvil için ayrı bir piyasa oluşmaktadır. Kısa ve uzun vadeli tahvillerin faiz oranları, bunlara yönelik her bir piyasa bölümünde kendi arz ve talep koşullarına göre belirlenmektedir. Doğru cevap C'dir.

Tercih edilen ortam hipotezine göre, bölünmüş piyasalar teorisinden farklı olarak, yatırımcılar normalde belirli bir vadedeki piyasaya yoğunlaşmış olsa da, bazı olaylar nedeniyle yoğunlaştıkları piyasaların dışında yatırım yapabilirler. Yani uzun ve kısa vadeli tahviller arasında kısmen de olsa ikame söz konusudur. Bekleyişler teorisinden farklı olarak da bireylerin faiz beklentileri dışında farklı vade tercihleri de bulunmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Likidite primi teorisi, bölünmüş piyasalar teorisinin aksine farklı vadelerdeki tahviller arasındaki ikame ilişkisinin varlığını kabul etmekte fakat bu ikame ilişkisini bekleyişler teorisinde olduğu gibi tam ikame ilişkisi olarak ele almamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Servet: Kişilerin belli bir ana kadar birikmiş varlıklarının o anki toplam değeridir.

N ekonomide var olan malların sayısı olmak üzere, gereksinim duyulan fiyat sayısı aşağıdaki formülle hesaplanır;

N*(N-1) / 2 buna göre 200*(200-1) /2 = 19 900

Bir nesnenin değişim aracı olarak kullanılabilmesi için taşıması gereken belli
özellikler vardır:
• Standart olmalıdır,
• Genel kabul görüyor olmalıdır
• Bölünebilir olmalıdır
• Taşıması kolay olmalıdır
• Dayanıklı olmalıdır,
• Kolay taklit edilememelidir

Bu özelliklerden bölünebilirlik paranın çok küçük parasal değere sahip mal ve hizmetlerin satımının sağlanmasını ifade eder. Örn. TL ile 200 Tl den 5 kuruş değerine kadar malların alınıp satılması gibi

Bir nesnenin değişim aracı olarak kullanılabilmesi için taşıması gereken belli
özellikler vardır:
• Standart olmalıdır,
• Genel kabul görüyor olmalıdır
• Bölünebilir olmalıdır
• Taşıması kolay olmalıdır
• Dayanıklı olmalıdır,
• Kolay taklit edilememelidir.

Mal para olarak kullanılan varlıkların en önemli özelliği, bu varlıkların kendiliğinden yüksek bir değere sahip olmalarıdır. Örneğin yanımızda
taşıyabileceğimiz kadar küçük miktarda altın ile çok miktarda mal ve hizmet satın alabiliriz. İlk başlarda kıymetli madenler doğrudan kullanılırken zaman içerisinde madeni paralar ve kıymetli madenlere dayalı kağıt paralar kullanılmıştır.

Merkez bankalarının ihraç edip piyasaya sürdüğü “itibari paralar” birçok ülkede ulusal para birimi olarak işlevlerini yerine getirmektedir.

Değerli madenlerin aksine mal olarak bir değeri bulunmayan, ancak mal ve hizmetlerin satın alınmasında bir değer ifade eden nesnelere itibari para
denilmektedir.

T.C. Merkez Bankasının yaptığı en geniş para tanımı M3 para arzı tanımıdır.
M3 para tanımını aşağıdaki gibi gösterebiliriz:

M3 = M2 + Repo + Para Piyasası Fonları + İhraç Edilen Menkul Kıymetler
şeklinde yazabiliriz.

Para ile enflasyon oranı arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya çalışan ilk teorilerden birisi paranın miktar teorisidir.

Teorisinin temelleri bir özdeşlik niteliğinde olan değişim denklemine dayanmaktadır,  M.V≡P.Y 
Bu denklem, para miktarı, M; ile paranın dolaşım hızının, V, çarpımının o
ekonomideki fiyatlar genel düzeyi, P, ile üretim düzeyinin, Y, çarpımına eşit olduğunu göstermektedir. Üretim düzeyi ile fiyatlar genel düzeyini çarptığımızda ise nominal GSYİH’yı elde ederiz. Yani eşitliğin sağ tarafı nominal GSYİH değerine eşittir. Buna göre verileri formülde yerine koyduğumuzda;

M.V≡P.Y formülünde başlangıçta;

250.3≡ 750 idi. Para arzı  iki katına çıkarak 500 milyar TL olunca 

500.3≡ 1,5 Trilyon TL olacaktır.

Servet: Kişinin belli bir ana kadar birikmiş varlıklarının o anki toplam değeridir.

Sermaye; bir stok değişkendir ve zamanın belirli bir noktasında geçerli olan tutarı göstermektedir.

Takas Ekonomisi: Malın malla değişimine dayanan, değişim aracı olarak paranın kullanılmadığı ekonomidir.

Mal ve hizmetlerin değiştirilmesi için ticaret ortağı ararken harcanan zaman ve çabaya “işlem maliyeti” denilmektedir. Takasa dayalı bir ekonomide işlem maliyeti oldukça yüksektir.