PARA POLİTİKASI

İktisat teorisinde,paranın kısa dönemde reel değişkenleri de etkileyebildiği(paranın yansız olması)hangi ekonomik yaklaşım Keynes tarafından sistematize edilmiştir.

2010 yılında Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere akan kısa vadeli yabancı sermaye akımları dış talebin iç talebe göre güçlü değil,zayıf kalmasına yol açmıştır.

Negatif talep şoku durumunda toplam talep eğrisi (AD) sola doğru kayacaktır. Yani gerçekleşmeyecek durum C şıkkıdır.

Para politikasının bu şekilde uygulanmasına verilen isim genişlemeci para politikasıdır. Eğer azaltıcı diye sorulmuş olsa idi cevap daraltıcı para politikası olacaktı. Doğru cevap C şıkkıdır.

Tam istihdam, arzulanır bir ekonomik büyüme ve fiyat istikrarı;  milli gelir, istihdam ve işsizlik ile doğrudan  ilişkilidir. Finansal istikrar ise dolaylı yoldan ilişkilidir. Yani doğru cevap  B şıkkı olacaktır.

Doğru seçenek E şıkkıdır. Merkez bankasının para politikası yürütürken para politikası araçları ile nihai hedefler arasına faaliyet ve ara hedefler koymasıdır.

Vergilendirme maliye politikası araçları arasında yer almaktadır. Yani yer almayan politika aracı D şıkkıdır.

Diğer bütün koşullar sabitken likidite talebi azalır ise likidite arzı artar ve kısa vadeli faiz oranı azalır. Doğru seçenek C şıkkıdır.

Doğru seçenek B şıkkıdır. TCMB faiz koridoru uygulamasında borç alma ve verme faizlerinin geçerli olduğu en son zaman dilimlerini tam iş günleri için saat 16:00, yarım iş günleri için ise saat 12:00 olarak belirlemiştir.

Yer almayan kavram A şıkkıdır.

Doğru seçenek D şıkkıdır. 2010 yılında gelişmiş ülke merkez bankalarının genişlemeci politikalar izlemesi kısa vadeli sermaye akımlarının Türkiye gibi gelişmekte olan ülke ekonomilerine akmasına neden olmuştur. Sermaye girişleri Türk lirasının değerini arttırmış ve artan kaynaklar aynı zamanda iç kredi kullanımını ve iç talebi arttırmıştır. Türkiye ekonomisinde iç talepteki büyüme ve TL’nin değer kazanması ithalat artışını hızlandırmıştır. Ancak bunun aksine kriz dönemi süresince özellikle Türkiye’nin ihracatının gelişmiş ülkelere yönelik olması nedeniyle dış talep iç talebe göre zayıf kalmıştır.

Yanlış seçene C şıkkıdır. Döviz kurunu arttırmak değil döviz kurunu düşürmek olmalıdır.

Ekonomide bazı politika araçlarının kullanımı ile para miktarının değiştirilmesi
ve böylelikle makroekonomik değişkenlere yön verilmesi, para politikası olarak
tanımlanmaktadır.

Talep Şoku: Bir ekonomide para ve maliye politikası eylemleri uygulanmaksızın toplam talebin fiyatlar genel düzeyi dışındaki bir nedenden dolayı değişmesidir.

İktisat literatüründe, öne çıkan para politikası amaçlarını genel olarak aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
• Tam istihdam
• Arzulanır bir ekonomik büyüme
• Fiyat istikrarı
• Finansal istikrar

Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artış enflasyon olarak tanımlanmakta iken fiyatlar genel düzeyindeki sürekli azalış deflasyon olarak tanımlanmaktadır.

Merkez bankaları doğru değişkeni ara hedef olarak seçmek için bazı kriterleri dikkate almak durumundadır. Bu kriterleri, kontrol edilebilirlik, ölçüle bilirlik ve tahmin edilebilirlik olarak sıralamak mümkündür.
• Kontrol Edilebilirlik: Merkez bankasının hedef değişken üzerinde etkili bir kontrol gücünün olmasını ifade eder.
• Ölçüle Bilirlik: Hedef olarak seçilen değişkenin gözlenebilir ve kolay bir şekilde ölçülebilir olmasıdır.
• Tahmin Edilebilirlik: Ara hedef olarak seçilecek değişkenin, nihai amaç üzerindeki etkisinin tahmin edilebilir olması gerekir.

Para politikası yürütülmesinde fiyat istikrarı gibi nihai hedeflere ulaşmak için faiz oranı, döviz kuru, enflasyon oranı veya parasal büyüklük gibi nominal değişkenlerden hedef olarak biri kullanılıyor ise bu değişken nominal çapa olarak tanımlanmaktadır.

Merkez bankalarının toplam talep ve bunun aracılığı ile temel makroekonomik değişkenler üzerinde etki yaratabilmek için kullanabileceği araçların neler olduğunu inceleyelim. Bu araçları şu şekilde sıralamak mümkündür.
• Politika faizi
• Faiz koridoru
• Reeskont oranı
• Zorunlu karşılık oranı
• Açık piyasa işlemleri
• İletişim politikası
• Döviz işlemleri

Birbiri ile yakın ilişkili olsa da ekonomide kısa vadeli faiz oranlarına ilişkin tek bir gösterge faiz oranı yoktur. Merkez bankası bu oranlardan birini kendisine politika faiz oranı olarak belirlemektedir. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu amaçla 1 hafta vadeli repo faiz oranını politika faiz oranı olarak kullanmaktadır.