PARA POLİTİKASI - Deneme Sınavı - 11

Getiri eğrisi, farklı vadelerdeki menkul kıymetlerin faiz oranlarının, genel yapısını gösterir ve faiz oranlarının genel seyrinin görülmesine yardımcı olur. Bekleyişler teorisine göre; uzun vadeli tahvillerin faiz oranları, bugünkü ve gelecekte beklenen kısa vadeli tahvil faiz oranlarının ağırlıklı ortalamasıdır. Para politikası kuralları araç kuralları ve hedef(leme) kuralları olarak iki başlık altında incelenebilir

Veri gecikmesi, para politikası uygulayıcılarının ekonomide yaşanan gelişmeleri takip etmek amacıyla kullandıkları verilerin elde edilmesi sürecinde ortaya çıkan gecikmedir

Kısa vadeli faiz oranlarında medyana gelen değişimlerin sırasıyla faizler, varlık fiyatları, banka kredileri ve beklentiler üzerindeki etkileri kısaca açıklanmıştır.

Para politikasının varlık fiyatları üzerindeki etkileri ile temel olarak kastedilen, para politikası kararlarının hisse senedi fiyatları üzerinden yatırımları etkilemesidir.

Kredi daralmasının başlıca nedenleri; Banka sermayesinde yaşanan kötüleşmeler, başarısız mevduat kurumlarının faaliyetlerine devam edememesi, banka denetimini üstlenen kurulun katı uygulamaları, bankacılık sektörünün kredi standartlarında yaşanan değişmeler olarak sıralanabilir.

Finansal sitemin ekonomi üzerindeki etkileri iki açıdan önemlidir. İlk olarak, finansal sistemde yaşanan gelişmeler ekonomik dalgalanmaların tetikleyicisi olabilir. Varlık fiyatlarında yaşanan çöküşler veya bankacılık sisteminde kriz yaşanması ekonominin genelini ciddi bir daralma içine sokabilir. İkincisi, finansal sistem para politikası kararlarının ekonomiye aktarımında önemli bir rol oynamaktadır.

Taylor Kuralı’nda para politikası referans faiz oranı dört faktöre bağlı olarak değiştirilir. İlk faktör gerçekleşen enflasyon oranıdır. İkinci faktör ise denge reel faiz oranıdır. Üçüncü faktör, gerçekleşen enflasyonun hedeflenenden sapmasına dayalı olarak enflasyon açığının ayarlanmasıdır. Dördüncü faktör, potansiyel reel üretim ve gerçekleşen reel üretim arasındaki farka bağlı olarak üretim açığının ayarlanmasıdır

Taylor kuralı, merkez bankalarının enflasyon ve üretim hedeflerine ulaşabilmek amacıyla para politikası aracı olarak kullandıkları kısa vadeli faiz oranlarının belirlenmesine yönelik bir araç kuralıdır.

Para politikası yapıcıları, kısa dönemli faizleri doğrudan etkileme gücüne sahipken, orta ve uzun dönemli faizler üzerinde böyle bir kontrole sahip değildir. Oysaki ekonomik birimlerin tüketim ve yatırım kararlarını almalarında ve dolayısıyla ülkenin reel ekonomik faaliyetlerinin etkilenmesi bakımından etkili olan faiz orta ve uzun vadeli faiz oranlarıdır.

Para politikası yapıcıları, kısa dönemli faiz oranlarını doğrudan etkileme gücüne sahiptir. Örneğin, taşıt kredileri genellikle 3-5 yıl gibi vadelere sahipken konut kredilerinde vade 15 yıla kadar çıkabilmektedir. Benzer bir şekilde firmalarda yatırımlarını finance etmek için uzun vadeli kredilere başvurmaktadır. TCMB para politikası referans faiz oranı olarak Mayıs 2010’a kadar gecelik borçlanma faiz oranını kullanmaktayken bu tarihden sonra bir hafta vadeli refo faizini politika faizi olarak kullanmaktadır. Her iki faizde çok kısa vadelidir.

Para politikasının nihai amacı milli gelir, istihdam ve fiyatlar genel düzeyi belirlenen hedeflere ulaşmaktır.

Bu örnekte bugünkü 3 yıl vadeli tahvilin faizi, bu üç faiz oranının ortalaması olmalıdır. Bu durumda (0.05+0.07+0.10)/3=0.07 olur.

Taylor kuralında gecelik faiz oranının hiçbir etkisi yoktur.

Bir ekonomide piyasalar, kurumlar, aracılar ve yasal altyapı finansal sistemi oluşturur.

Enflasyon oranı varlık fiyatlarındaki değişimlerden etkilenmez.

Kredi daralmasının başlıca nedenleri; banka sermayesinde yaşanan kötüleşmeler, başarısız mevduat kurumlarının faaliyetlerine devam edememesi, banka denetimini üstlenen kurulun katı uygulamaları ve bankacılık sektörünün kredi standartlarında yaşanan değişmeler olarak sıralanabilir.

TCMB kısa vadeli faiz oranlarına göre işlem yapmaktadır. Bu nedenle orta ve uzun vadeli faiz oranının enflasyon üzerinde bir etkisi yoktur

Her üç madde de politika uygulamaları sürecinde ortaya çıkan gecikme türlerindendir.

Genel bir mutabakat olmasa da bu gecikmenin genellikle 1 yıl sürdüğü kabul edilir.

Getiri eğrisi farklı vadelerdeki menkul kıymetlerin faiz oranlarının genel yapısını gösterir ve faiz oranlarının genel seyrinin görülmesine yardımcı olur.