ÖZEL VERGİ HUKUKU I

Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirketin tanımı yapılmış ve tabi olması gereken esaslar belirtilmiştir. Buna göre anonim şirket; Sermayesi belirli
ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirkettir (Türk
Ticaret Kanunu (TTK.) md. 329). Cevap A dır.

Limitet şirketlerde ortak sayısı elliyi geçemez.
Ortak sayısı bire düşerse durum, bu sonucu doğuran işlem tarihinden itibaren yedi gün içinde
müdürlere yazıyla bildirilir. Cevap E dir.

Limitet şirketlerin esas sermayesi en az on bin
Türk lirası olmak zorundadır. Ancak bu maddede
yazılı en az tutar, Cumhurbaşkanınca on katına kadar arttırılabilir (TTK. md. 580). Limitet şirketlerde ortakların aldıkları kâr payları iştirak hisselerinden doğan kazançlar olarak menkul sermaye
iradı gelir unsuru üzerinden gelir vergisine tabi
olur (GVK. md. 75/2). Emek ve ticari itibar sermaye olarak konulamaz. Cevap C dir.

İktisadi işletme işletiyorsa kurumlar vergisi öder. Cevap B dir.

Diğerleri çeşitli sebeplerle muafiyetten faydalanır ancak C şıkkı faydalanamaz. Cevap C dir.

Anonim şirketler yararlanamaz. Cevap D dir.

Kooperatiflerde kâr dağıtımı olmadığından ortaklıkla yapılan işlemlerden doğan gelir-gider farkının ortaklara iadesine risturn denilmektedir.

Kurumların vergilendirilmesi monopolleşme eğilimlerini önler. Doğru cevap A'dır.

Türkiye’de kurumların gerçek kişilerden ayrı olarak vergilendirilmesi 1950 yılında Alman Kurumlar Vergisi Kanunu’ndan yararlanılarak hazırlanan 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) ile olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Gelir Vergisi Kanunu’nda (GVK) sayılan unsurların aynısı kurumlar vergisinde de geçerlidir (KVK. md.2). Yani kurumlar vergisine konu olan kazanç, gelir vergisinin konusuna giren 7 tür gelir unsurundan oluşmaktadır. Bunlar; Ticari Kazançlar, Zirai Kazançlar, Ücretler, Serbest Meslek Kazançları, Gayri Menkul Sermaye İratları, Menkul Sermaye İratları, Diğer Kazanç ve İratlar (Değer artış kazançları ve arızi kazançlar). Görüldüğü gibi kurumlar vergisine konu kazanç, gelir vergisinin konusuna giren 7 tür gelir unsurunda oluşmasına karşılık, Gelir Vergisi Kanunu’nda olduğu gibi ayrı ayrı kazanç ve irat olarak değerlendirilmemekte, bu gelir unsurlarının tamamı bir bütün olarak düşünülerek “kurum kazancı” olarak ticari gelir unsuru adı altında kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Dar mükellef kurumlarda verginin konusunu oluşturan kazanç ve iratlar ise şunlardır (KVK. md.3):

Türkiye’de iş yeri olan veya daimi temsilci bulunduran yabancı kurumlar tarafından bu yerlerde veya bu temsilciler aracılığıyla yapılan işlerden elde edilen ticari kazançlar,

Türkiye’de bulunan zirai işletmeden elde edilen kazançlar,

Türkiye’de elde edilen serbest meslek kazançları,

Taşınır ve taşınmazlar ile hakların Türkiye’de kiralanmasından elde edilen iratlar,

Türkiye’de elde edilen menkul sermaye iratları,

Türkiye’de elde edilen diğer kazanç ve iratlar.

Görüldüğü üzere dar mükellef kurumlarda ücretler hariç diğer 6 gelir unsuru verginin konusunu oluşturmaktadır.
Doğru cevap E'dir.

Vergileme tekniği ve ilkeleri açı- sından bu özellikler şunlardır (Tosuner ve Arıkan, 2019:256).

Kurumlar vergisinin mükellefleri kanunda beş grup altında toplanmıştır (KVK. md.1). Buna göre;

Sermaye Şirketleri

Anonim Şirketler

Limitet Şirketler

Paylı Komandit Şirketler (Sermayesi paylara bölünmüş ya da paylı şirket)

Özellikleri itibarıyla yukarıdaki üç şirket türüne benzeyen yabancı şirketler

Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca kurulan yatırım fonları

Türkiye’de portföy işletmeciliği yapan yabancı yatırım fonları

Kooperatifler

İktisadi Kamu Kuruluşları

Dernek ve Vakıflara Ait İktisadi İşletmeler

İş Ortaklıkları

Doğru cevap D'dir.

• Bağlılık
• İşletme özelliği
• Devamlılık
• Sermaye şirketi ya da kooperatif olmama

Doğru cevap B'dir.

Kurumların iş merkezlerinin belirlenmesinde imalatın, personelin, hizmet işlemlerinin, gelir ve giderlerin yoğunlaştığı yer, genel kurul ile yönetim kurulunun toplantı yeri, kurumdaki fiili yöneticilerin ikametgâhlarının bulunduğu yer, kurumun idare servislerinin yoğun bulunduğu yer ve kurumun üçüncü şahıslarla ilişkilerinin yürütüldüğü yer önemli göstergeler olmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Türkiye Futbol Federasyonuna tescil edilmiş bir spor kulübünün sporcu formalarına almış olduğu reklamlar kurumlar vergisi muafiyeti kapsamındadır.

Manisaspor spor ve idman faaliyeti dışında çay bahçesi işletiyorsa, bu faaliyeti nedeniyle muafiyetten yararlanamaz ve iktisadi işletmecilik nedeniyle kurumlar vergisi mükellefiyeti oluşur.

İzmir Belediyesinin sınırları içinde ger- çekleştirdiği yolcu taşıma faaliyetleri vergiden muaf iken İzmir–Bursa arasında gerçekleştireceği yolcu taşıma faaliyetlerinin muafiyetten yararlanması mümkün değildir.

Bir anonim şirketin işlettiği soğuk hava deposu işletmesi muafiyetten yararlanamazken, hem belediyeye finansal destek hem de çevre halkına sıcakta hizmet vermek amacıyla Antalya Belediyesinin işlettiği soğuk hava deposu işletmesi kurumlar vergisinden muaftır.

Genel yönetim kapsamında yer alan kamu idarelerine ait olsa bile askeri kışlalar dışındaki kantinler bu muafiyetten yararlanamaz ve kurumlar vergisine tabidir.

Doğru cevap A'dır.

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar Kanun’un 5. maddesinde sayılmıştır. Bunlar; İştirak kazançları istisnası, Risturn istisnası, Emisyon primi istisnası, Taşınmaz Kazanç istisnasıdır, fakat Siyasi Partilerin muafiyeti vardır. Doğru cevap E'dir.

Kurumlar vergisi, tüzel kişilerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazançları üzerinden alınan dolaysız bir vergidir. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de kurumların gerçek kişilerden ayrı olarak vergilendirilmesi 1950 yılında Alman Kurumlar Vergisi Kanunu’ndan yararlanılarak hazırlanan 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu (KVK) ile olmuştur. Böylece 1950 yılında gerçekleştirilen reformun bir parçası olarak 03.06.1949 tarih 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu kabul edilerek, 01.01.1950 tarihinde itibaren yürürlüğe konmuş ve uygulanmaya başlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Soruda verilen önermelerin her biri doğrudur. Gelir vergisinde gelir ne anlama geliyorsa, kurumlar vergisinde de gelir aynı anlama gelir. Kurumlar vergisine konu kazanç, gelir vergisinin konusuna giren 7 tür gelir unsurunda oluşmasına karşılık, Gelir Vergisi Kanunu’nda olduğu gibi ayrı ayrı kazanç ve irat olarak değerlendirilmemekte, bu gelir unsurlarının tamamı bir bütün olarak düşünülerek “kurum kazancı” olarak ticari gelir unsuru adı altında kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. Doğru cevap E'dir.