ÖZEL VERGİ HUKUKU I

Medeni Kanun’a göre gayrimenkul (taşınmaz) mülkiyetinin konusunu yerinde sabit olan şeyler oluşturmaktadır. Bunlar ise; arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar ve kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümlerdir. Bunlar dışındakiler menkul olarak kabul edilmektedir.

İrtifak hakkı; bir gayrimenkul üzerinde, diğer bir gayrimenkul veya kişi lehine kurulan sınırlı bir ayni haktır. İrtifak hakkının özelliği, hak sahibine mal üzerinde kullanma ve/veya yararlanma yetkisi vermesidir. Ali lehine, Veli'nin arazisi üzerinde tanınacak hak irtifak hakkıdır.

Telif haklarının müellifleri veya bunların kanuni mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.

Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse VUK’a göre belirlenen vergi değerinin %5’idir.

Bina ve arazi dışındaki mal ve haklarda emsal kira bedeli, bu mal ve haklarının maliyet bedelinin, bu bedel bilinmiyorsa, VUK’un servetlerin değerlendirilmesi hakkındaki hükümlerine göre belirlenen değerlerinin %10 (Yüzde on)’udur.

Para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez.

Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları işlemlerden doğan karların ortaklara, kooperatifle yaptıkları işlemler oranında dağıtımı menkul sermaye iradı sayılmamaktadır

Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemeler menkul sermaye iratları gelirleri arasında yer alır

Sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden istisna tutulmuştur.

Gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatların 2019 yılı için 33.000 liralık kısmı gelir vergisinden istisna tutulmaktadır.

Zilyetlik, bir şey üzerinde sahip olunan fiilî iktidar olup, fiilen o şey üzerinde hâkimiyet kurulmasıdır. Fiilî iktidar ise, eşya üzerinde tasarruf edebilme imkânıdır. Doğru cevap A'dır.

GVK’nin 71. maddesine göre gayrimenkul sermaye iradında safi irat, gayrisafi hasılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan müspet farktır. Doğru cevap A'dır.

GVK’nin 21. maddesine göre binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2019 yılı için 5.400 lirası gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. Doğru cevap D'dir.

İştirak hisselerinin karsız devir ve temliki karşılığında elde edilen gelirler, yapılan yatırımın geri alınmasından başka bir şey olmadığından menkul sermaye iradı sayılmaz. Ancak karlı satış söz konusu ise diğer kazanç ve iratlar kapsamına girmektedir. Doğru cevap A'dır.

Hisse senetlerinin kar payları, ödemeyi yapacak kuruluş tarafından kar paylarının ödenmesinin kararlaştırıldığı tarihte elde edilmiş sayılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Ferdi bir işletmenin sahibinin ölümü hâlinde, kanuni mirasçılar tarafından işletmenin faaliyetine devam olunması ve mirasçılar tarafından işletmeye dahil iktisadi kıymetlerin kayıtlı değerleriyle (bilanço esasına göre defter tutuluyorsa bilançonun aktif ve pasifiyle bütün hâlinde) aynen devir alınması, vergilendirilemeyecek değer artışı kazançlarındandır. Doğru cevap E'dir.

Bir takvim yılında elde edilen;

• arızi ticari kazançlar,

• ticari, zirai veya mesleki faaliyetin durdurulması veya terk edilmesi karşılığında elde edilen kazançlar,

• gayrimenkullerin tahliyesi veya kiracılık hakkının devri karşılığında alınan tazminatlar ile peştemallıklar,

• arızi serbest meslek kazançları,

toplamının 2019 yılı için 33.000 liralık kısmı gelir vergisinden istisna tutulmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Tahvil, Hazine bonosu faizleri, TOKİ, KOİ ve Öİ tarafından çıkarılan menkul kıymetlere sağlanan gelirlerden %0 oranında vergi tevkifatı yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.

GVK’nin 78. maddesine göre safi tutarın bulunması için menkul sermaye iradından aşağıdaki giderler indirilmektedir:

Depo etme ve sigorta ücretleri gibi menkul kıymetlerin korunması için (kiralık kasa giderleri gibi) yapılan giderler;

Kâr payları ve faizlerin tahsil giderleri (Şirket toplantılarına bizzat veya vekaleten katılmak gibi sermayenin idaresi için yapılan giderler irattan indirilmez);

Menkul kıymetler ve bunların iratları için ödenen her türlü vergi, resim ve harçlar (gelir vergisi irattan indirilmez.)

Doğru cevap E'dir.

Mevduat faizlerinden;

Vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadar (6 ay dahil) vadeli hesaplarda %15,

1 yıla kadar (1 yıl dahil) vadeli hesaplarda %12,

1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10, oranında vergi tevkifatı yapılmaktadır. Doğru cevap C'dir.