ÖZEL VERGİ HUKUKU I

Medeni Kanun’a göre gayrimenkul (taşınmaz) mülkiyetinin konusunu yerinde sabit olan şeyler oluşturmaktadır. Bunlar ise; arazi, tapu kütüğünde ayrı sayfaya kaydedilen bağımsız ve sürekli haklar ve kat mülkiyeti kütüğüne kayıtlı bağımsız bölümlerdir (MK md. 704). Bunlar dışındakiler menkul olarak kabul edilmektedir.

Zilyetlik, bir şey üzerinde sahip olunan fiilî iktidar olup, fiilen o şey üzerinde hâkimiyet kurulmasıdır.

İrtifak hakkı; bir gayrimenkul üzerinde, diğer bir gayrimenkul veya kişi lehine kurulan sınırlı bir ayni haktır. İrtifak hakkının özelliği, hak sahibine mal üzerinde kullanma ve/veya yararlanma yetkisi vermesidir.

Binaların döşeli olarak kiraya verilmesi hâlinde döşeme için alınan kira bedeller gayrimenkul sermaye iradı sayılır.

Voli mahalleri, denizlerde ve iç sularda (göl ve ırmaklarda) su ürünleri avlanmasına elverişli, kıyıya bitişik ve sınırları belli doğal su alanlarıdır.

Dalyanlar, deniz, göl ve ırmakların kıyılara yakın yerlerinde ağ ve kazıklarla oluşturulan, büyük balık avlama yerleridir.

GVK’nin 71. maddesine göre gayrimenkul sermaye iradında safi irat, gayrisafi hasılattan iradın sağlanması ve idamesi için yapılan giderler indirildikten sonra kalan müspet farktır.

Bina ve arazide emsal kira bedeli, yetkili özel mercilerce veya mahkemelerce takdir veya tespit edilmiş kirası, bu suretle takdir veya tespit edilmiş kira mevcut değilse VUK’a göre belirlenen vergi değerinin % 5’idir. Dolayısıyla emsal kira bedeli (100.000 x %5 =) 5.000 TL bulunacaktır.

Bazı durumlarda emsal kira bedeli esası uygulanmamaktadır. Bu durumlar aşağıdaki gibi sıralanmaktadır:

• Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması; 

• Binaların mal sahiplerinin usul, füru veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz. Kardeşler evli ise eşlerden sadece biri için emsal kira bedeli hesaplanmaz.); 

• Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi; 

• Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar.

Gayrimenkulde malikin yeğenlerinin bedel karşılığında ikamet etmeleri ise bunlardan birisi değildir; emsal kira bedeli esasının uygulanması gerekir.

GVK’nin 74. maddesine göre gerçek usulde safi iradın bulunması için, GVK’nin 21. maddesine göre istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hasılattan aşağıda belirtilen giderler indirilir: 

• Kiraya veren tarafından ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri;

• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile orantılı olan idare giderleri;

• Kiraya verilen mal ve haklara ilişkin sigorta giderleri;

• Kiraya verilen mal ve haklara ait bakım ve idame giderleri;

• Kiraladıkları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler;

Para cezaları ve vergi cezaları hasılattan gider olarak indirilemez.

Tanımı yapılan güvence yöntemi emsal kira bedelidir.

Boşluğa gelmesi gereken 5'tir.

E seçeneğinde emsal kira bedeli uygulanır.

D seçeneği gayrimenkul sermaye iradıdır.

Boşluklara sırasıyla Hukuki tasarruf ve Ekonomik tasarruf yazılmalıdır.

E seçeneği değer artış kazancı değil menkul sermaye kazancıdır

Doğru yanıt C seçeneğidir. Hesap yaparken burada oran olarak ünitede verilen %5 i kullanmaktayız

Yarısı istisna tutulmaktadır.

Sınır 5 yıl olarak belirlenmiştir. Öncesi değer artış kazancı olarak nitelendirilir.